Robaki u kota – przyczyny, zarażenie, objawy, diagnozowanie i leczenie
pixabay.com/photos/cat-pet-green-grass-green-grass-4922301/
Robaki u kota mogą stanowić poważne zagrożenie dla rozwoju i życia zwierzęcia. Niektóre z robaków mogą dostać się również do organizmu człowieka.
Spis treści - kliknij strzałkę
Wielu właścicieli kotów nie zdaje sobie sprawy, że robaki są powszechnym problemem zdrowotnym, który może dotknąć koty. Te niebezpieczne pasożyty mogą powodować różnorodne objawy i choroby. Bez względu na to, czy jesteś nowym właścicielem kota, czy doświadczonym profesjonalistą, zrozumienie podstaw infestacji robakami jest kluczowe dla dobrostanu Twojego ukochanego zwierzaka.
Pasożyty u kota – klasyfikacja
Pasożytnictwo to forma współżycia organizmów, w której uczestniczy pasożyt i jego żywiciel. W tym związku, pasożyt jest zwykle mniejszych rozmiarów i wykorzystuje swojego żywiciela jako środowisko życia i źródło pokarmu. Jednocześnie pasożyt oddziałuje na swojego żywiciela szkodliwie – patogennie.
Pasożyty u kotów można podzielić na:
- Ektopasożyty – pasożyty zewnętrzne
- Endopasożyty – pasożyty wewnętrzne
Wśród pasożytów wewnętrznych, które mogą zasiedlić organizm kota wyróżnia się:
- Pierwotniaki
- Robaki
W tym artykule mowa będzie tylko i wyłącznie o pasożytach wewnętrznych – robakach u kota.
Robaki u kota – rodzaje
Robaki, które wymogą zarazić kota podzielić można na:
- robaki płaskie (płazińce), czyli bezkręgowce spłaszczone grzbietowo-brzusznie, które mogą osiągnąć długość do nawet kilkunastu metrów, np. przywra i tasiemiec
- robaki obłe (obleńce – nicienie), które są organizmami o obłym, niesegmentowanym ciele, które mogą mierzyć do kilkudziesięciu centymetrów i w zależności od występowania można je sklasyfikować jako:
- nicienie jelitowe np. glista kocia, tęgoryjce, włosogłówka
- nicienie pozajelitowe np. nicienie sercowe, nicienie płucne, nicienie podskórne
Niektóre robaki mogą również przenosić larwy, które mogą infekować ludzi. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jakie są objawy infestacji robakami u kotów i jak można im zapobiegać.
Jak dochodzi do zarażenia kota robakami?
Nie jest prawdą, że robakami mogą zarazić się tylko i wyłącznie koty wychodzące. Faktycznie jednak u kotów takich prawdopodobieństwo zarażenia robakami jest większe niż w przypadku kotów niewychodzących.
Robaki u kotów wychodzących mogą dostać się do organizmu zwierzęcia przede wszystkim na skutek inwazji pcheł, które są nosicielami pośrednimi dla tasiemca; inną przyczyna może być zjedzenie padliny, w której obecne są stadia rozwojowe pasożytów; także kontakt z odchodami chorych zwierząt może doprowadzić do zarobaczenia kota.
Przyczynami robaków u kotów niewychodzących może być zjedzenie surowego mięsa, które pochodzi z nieprzebadanych zwierząt; opiekun może również wnieść pasożyty do domu na swoim obuwiu; do zarażenia kota może również dojść poprzez kontakt z psem, a także poprzez zjedzenie owadów, które dostały się do domu.
Robaki u kota objawy
Inwazje robaków u kotów mogą przebiegać w kilku postaciach:
- ostrej
- podostrej
- przewlekłej
Niekiedy bywa tak, że choroba może ule samowyleczeniu, przejść w postać bezobjawową, a niekiedy zakończyć się nawet śmiercią kota.
W zdecydowanie dużej części przypadków kot boryka się z robakami w sposób bezobjawowy, a szkody wyrządzone w organizmie mogą przejawiać się w postaci spadku masy ciała oraz wydajności organizmu.
Większość objawów robaków nie jest jednak charakterystyczny, najczęściej obserwuje się:
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego w postaci biegunki z domieszką krwi lub śluzu; odchody kota mogą przyjmować konsystencję krowich placków; niekiedy biegunki przeplatane są zaparciami; mogą pojawić się wzdęcia, bolesność brzucha oraz wymioty, w których mogą być widoczne fragmenty dorosłych pasożytów;
- w przypadku umiejscowienia pasożytów w układzie oddechowym u kota może wystąpić kaszel, duszności oraz wyciek z nosa;
- silnie wyniszczony organizm kota da znać w postaci utraty jakości sierści, która staje się matowa, osłabiona i zaczyna wypadać;
- niechęć do jedzenia może doprowadzić do spadku masy ciała u silnie zarobaczonego kota.
Dodatkowo objawy mogą zmieniać się w czasie w zależności od zmiany miejsca bytowania robaka. Robaki mogą wędrować z układu oddechowego do pokarmowego, bądź do innych narządów w ciele kota, powodując inne objawy.
Niekiedy pasożyty u kota dają różne objawy, ponieważ zwierzę jest jednocześnie zaatakowane przez wiele gatunków.
Duży brzuch u kota a robaki
Jeżeli kot ma wzdęcia brzucha lub wydaje się mieć większy brzuch niż zwykle, może to wskazywać na obecność robaków. Dzieje się tak dlatego, że robaki mogą powodować gromadzenie się gazów w jelitach, co prowadzi do wzdęcia brzucha u kota.
Kaszel u kota a robaki
Kaszel u kota może być wywołany przez robaki wędrujące do układu oddechowego. Kot odksztusza robaki, które następnie trafiają do układu pokarmowego, skąd mogą być wydalane do środowiska.
Trzecia powieka u kota a robaki
Trzecia powieka u zdrowych kotów niemal nigdy nie jest wysunięta. Wyjątkiem od tej reguły może być trzecia powieka, która u ras kotów o krótkich pyszczkach, jak kot perski oraz kot brytyjski jest widoczna bardziej niż u innych. Wynika to z anatomicznej budowy czaszki i bardziej wypukłych oczu u tych ras kotów.
W przypadku, gdy organizm kota jest osłabiony, np. z powodu silnej inwazji robaków może dojść do wysunięcia trzeciej powieki. Jeśli po odrobaczeniu problem nie ustąpił, to należy kontynuować diagnostykę w lekarza weterynarii.
Sposoby na zdiagnozowanie robaków u kota
Podstawą do zdiagnozowania robaków u kotów jest wywiad z opiekunem zwierzęcia, obraz kliniczny oraz badania laboratoryjne.
W przypadku badań laboratoryjnych istnieje kilka metod postępowania, by wykryć kocie robaki:
- Pobranie kału kota do badania – to właśnie w nim jest zwykle obecnych najwięcej jaj, larw, oocyst lub cyst pasożytów. Kał powinien być pobierany do pojemnika z tworzywa sztucznego zaraz po jego wydaleniu
- Pobranie krwi
- Pobranie śluzu – śluz pobierany jest najczęściej z dróg rodnych
- Pobranie mięśni
- Pobieranie zeskrobiny skóry – z miejsc chorobowo zmienionych
- Materiałem do badań mogą być również wymiociny
Jak odrobaczyć kota?
W przypadku, gdy badanie parazytologiczne potwierdzi kocie pasożyty, należy postępować zgodnie z wytycznymi lekarza weterynarii. Odrobaczanie kota jest zwykle przeprowadzane za pomocą kroplki, tabletek lub past.
Tabletki na robaki u kota
Podawanie kotu tabletek może być trudne, niektóre koty potrafią przetrzymać tabletkę, by później ją wypluć. Zdarzają się jednak koty, które przyjmują tabletki na robaki. Zwykle 1 tabletka przeznaczona jest na 4 kg masy ciała kota. Tabletkę można również skruszyć i podać kotu z jedzeniem, ale wtedy należy upewnić się, że kot zjadł wszystko.
Krople na robaki dla kota
Krople spot-on to najprostszy sposób, by odrobaczyć kota. Wystarczy nakropić produkt miejscowo na skórę, zwykle w okolicach łopatek, by kot nie mógł się tam wylizać. Po zaaplikowaniu kropel kot nie powinien mieć kontaktu z wodą, dopóki preparat nie wchłonie się do skóry.
Pasty dla kota na robaki
Pośrednim sposobem może być podanie kotu doustnie pasty, które są zwykle dosmaczane, co zwiększa szanse na to, że kot je zje.
Odrobaczanie dorosłych kotów zależy w dużej mierze od trybu ich życia.
Koty domowe, które nie wychodzą na zewnątrz, u których ryzyko zjedzenia zarażonego gryzonia jest mało prawdopodobne powinny być odrobaczane 1-2 razy do roku przeciwko nicieniom. Zamiennie można wykonywać badania kału na obecność pasożytów.
Należy pamiętać, że koty niewychodzące również mogą zarazić się robakami np. poprzez kontakt z innym zwierzęciem, które mieszka w domu, a wychodzi na dwór np. psem, bądź po kontakcie z obuwiem opiekuna, na którym wniesiono jaja pasożytów.
Koty swobodnie wychodzące na zewnątrz, u których ryzyko zarażenia inwazyjnymi stadiami robaków jest duże powinny być odrobaczane 4 razy do roku przeciwko nicieniom i tasiemcom. Zamiennie można wykonywać badania kału na obecność pasożytów.
Jak odrobaczyć kota domowym sposobem
Na rynku zoologicznym dostępne są pasty z pestek dyni. Pestki dyni zawierają pod łupinami kukurbitacynę, która zgodnie z opisem jednego z dostępnych produktów jest naturalnym środkiem wspierającym pozbycie się pasożytów.
Zachowanie kota po odrobaczaniu
Niektóre koty po odrobaczeniu mogą wymiotować. Może się tak dziać, ponieważ lek działa, a pasożyty obumierając, uwalniają drażniące przewód pokarmowy metabolity. Krótkotrwałe wymioty, podobnie jak biegunka nie powinny martwić. Często bywa, że w trakcie biegunki kot wydala robaki po odrobaczeniu. Jeśli jednak nie ustąpią w ciągu 24 godzin od podania tabletki to należy skonsultować się z lekarzem weterynarii.
Zapobieganie robakom u kota
Zapobieganie robakom u kotów jest kluczowe dla utrzymania zdrowia naszych futrzanych przyjaciół. Istnieje kilka strategii, które można zastosować, aby zmniejszyć ryzyko robaków u kotów:
- Regularne odrobaczanie: regularne odrobaczanie naszych kotów jest ważne, nawet jeśli nie wykazują objawów infestacji robakami. Weterynarz może zalecić harmonogram odrobaczania, który będzie odpowiedni dla Twojego kota.
- Czystość i higiena: zachowanie czystości i higieny w domu i otoczeniu naszych kotów jest kluczowe w zapobieganiu infestacji robakami. Regularne czyszczenie kuwet, mycie misek i dbanie o czystość środowiska życia kota może pomóc w zapobieganiu infestacji.
- Unikanie kontaktu z dzikimi zwierzętami: unikanie kontaktu naszych kotów z dzikimi zwierzętami, które mogą być nosicielami robaków, może zmniejszyć ryzyko zarażenia.
- Bezpieczna żywność i woda: upewnij się, że karma i woda, które podajesz swojemu kotu, są bezpieczne i pozbawione zanieczyszczeń, które mogą zawierać jaja/larwy robaków.
Robaki u kota - czy człowiek może się zarazić?
Istnieje wiele chorób pasożytniczych, którymi człowiek może zarazić się od kota.
Toksokaroza
Toksokaroza to choroba pasożytnicza wywołana przez glistę kocią – Toxocara cati. Ludzie zarażają się jej jajami drogą pokarmową, a ich źródłem może być zanieczyszczona kałem zwierząt ziemia albo piasek. Choroba te dotyka często osób, które wkładają zabrudzone ręce do budzi. U człowieka rozwój glisty zatrzymuje się na etapie larw, które trafiają do wątroby bądź innych narządów, niekiedy do gałki ocznej.
Tasiemczyca
Tasiemczyca to choroba odzwierzęca, której przyczyną może być Taenia saginata, tasiemiec, który w jelicie człowieka osiąga długość 4-10 metrów, a zarażenie człowieka następuje po zjedzeniu surowego lub niedogotowanego mięsa wołowego, zawierającego wągry bydlęce. Tasiemczycę może wywołać także Taenia solium, tasiemiec, który w jelicie człowieka osiąga długość 2-8 metrów, a zarażenie człowieka następuje po zjedzeniu surowego lub niedogotowanego mięsa wieprzowego, zawierającego wągry świńskie.
Bąblowica jednojamowa
Bąblowce to larwalne postacie tasiemca Echinococcus granulosus – człowiek zaraża się jajami tego tasiemca, które znajdują się na skórze kota. Pasożyt umiejscawia się w wątrobie, płucach, rzadziej w innych narządach, np. w mózgu. Choroba ta jest śmiertelna! Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu bąblowców, po uprzedniej chemioterapii.
Opistrochoza
Opistrochoza to choroba, którą wywołuje przywra kocia – Opisthorchis felinus. Niewielkie przywry mierzą od 7 do 12 mm długości. Pasożyt ten umiejscawia się w wątrobie, a niekiedy w przewodzie trzustki. Ludzie zarażają się jedząc surowe lub poddane niewystarczającej obróbce cieplnej mięso ryb, zawierających w mięśniach postacie inwazyjne przywry – metacerkarie. U ludzi choroba manifestuje się bólami brzucha, wzdęciami, powiększeniem wątroby, osłabieniem, a niekiedy żółtaczką.
Robaki u kota - podsumowanie
Robaki u kotów to problem, który nieleczony może doprowadzić do wyniszczenia organizmu zwierzęcia. Robaczyce są szczególnie niebezpieczne dla kociąt oraz kotów geriatrycznych, których układ odpornościowy może nie poradzić sobie z silnym zarobaczeniem, co może doprowadzić do śmierci zwierzęcia. Jedynym sposobem na zabezpieczenie swojego kota oraz siebie są regularne odrobaczania kotów bądź zamiennie systematyczne badania kału na obecność pasożytów.
Redakcja
Bibliografia
J. Gundłach, A. Sadzikowski, Parazytologia i parazytozy zwierząt, PWRiL, Warszawa 2004.
Zasady odrobaczania kotów, www.esccap.pl/zasady-odrobaczania-kotow/ (dostęp: 19.07.2023).
Toksokaroza – jak zaraża się człowiek?, https://www.esccap.pl/toksokaroza/ (dostęp: 19.07.2023).
Przeczytaj również inne materiały o zdrowiu zwierząt
