GLISTA KOCIA – zarażenie, objawy, leczenie
Toxocara cati, czyli glista kocia, to choroba, która może dotkną zarówno kocięta, jak i dorosłe koty, to także zoonoza, zwana potocznie chorobą brudnych rąk.
Spis treści - klikni strzałkę
Glista kocia – co to za pasożyt
Glista kocia, czyli Toxocara cati to nicień zaopatrzony w głowowe skrzydełka oskórkowe, krótkie i szerokie, o podwiniętych końcach. Glisty u kotów mogą osiągnąć długość 3-10 cm, ich gardziel zakończona jest tzw. żołądeczkiem.
Są to pasożyty kosmopolityczne, które występują powszechnie również w Polsce. Umiejscawiają się w jelicie cienkim kota.
Cykl rozwojowy glisty kociej
Wydalone z kałem jaja glist kocich zawierają zygoty, które w środowisku zewnętrznym przekształcają się w larwy, które odbywają linkę i osiągają II stadium. Jajo zawierające taką larwę jest w stanie inwazyjnym, chociaż według niektórych autorów linki są III i dopiero ostatnia jest inwazyjna.
By doszło do linki w środowisku zewnętrznym temperatura musi wynosić od 8 do 35 st. C. Przy odpowiedniej wilgotności i dostępie tlenu rozwój do formy inwazyjnej trwa 3-4 tygodnie. W odpowiednich warunkach jaja mogą przetrwać w otoczeniu nawet 2 lata!
Inwazyjne jaja glist mogą być zjedzone przez koty.
Jak dochodzi do zarażenia kocią glistą
Podatność na zarażenie Toxocara cati zależy przede wszystkim od wieku zwierzęcia i osobniczej odporności.
U kotów, które nie są odporne, które nie miały wcześniej kontaktu z pasożytem, zwykle są to kocięta, po zarażeniu przez zjedzenie inwazyjnych larw, wyklute larwy wnikają do naczyń krwionośnych ściany jelita i wraz z krwią docierają poprzez wątrobę i serce aż do płuc. Larwy wędrują przez naczynia włosowate płuc do pęcherzyków płucnych, skąd przez oskrzela i tchawicę zostają wykasłane przez kota i trafiają do żołądka, a następnie jelita cienkiego, gdzie się osiedlają i dojrzewają płciowo. Okres dojrzewania trwa ok. 56 dni.
U kotów odpornych, które miały wcześniej kontakt z tym pasożytem, a które uległy inwazji, większość larw odbywa wędrówkę, która kończy się w tkankach. Larwy, które wykluły się w przewodzie pokarmowym, wnikają do układu krwionośnego i odbywają wędrówkę przez wątrobę serce i płuca do innych tkanek. W czasie wędrówki larwy nie linieją. Najczęściej osiadają w tkance międzymięśniowej i w ścianie żołądka. Larwy takie, pod wpływem hormonów płciowych mogą dostać się do gruczołów mlekowych i zarazić kocięta.
Do zarażenia dochodzi przede wszystkim poprzez zjedzenie żywiciela pośredniego np. gryzonia, ptaka, bezkręgowca.
Glista kocia objawy
Wystąpienie objawów zależy od wieku kota oraz intensywności inwazji. W przypadku niskiej intensywności inwazji kot może być bezobjawowym nosicielem Toxocara cati. Najbardziej narażone są jednak kocięta, u których inwazja może prowadzić do takich objawów, jak:
- Utrata apetytu
- Nadmierny apetyt
- Wymioty – szczególnie po jedzeniu
- Biegunka z domieszką śluzu
- Zaparcia
- Stopniowe wychudzenie
- Zahamowanie wzrostu
- Apatia
- Postępująca niedokrwistość
- Zmiany krzywicze
- Utrata połysku sierści
- Przerzedzenie futra
- Pojawienie się trzeciej powieki
Glisty u kota – rozpoznanie
Rozpoznania glistnicy u kotów dokonuje się poprzez badanie kału metodą flotacji lub dekantacji, gdzie stwierdza się kuliste jaj z pofałdowaną powierzchnią skorupki.
Glista kocia leczenie
W leczeniu glistnicy stosuje się zwykle preparaty z różnych grup chemicznych:
- Sole piperazyny podawane kotom doustnie
- Związki pirantelu podawane kotom doustnie jednorazowo
- Fenbendazol podawany kotom doustnie przez 3 lub 5 kolejnych dni
- Oksybendaloz podawany kotom doustnie jednorazowo
Podane substancje na dzień czytania artykułu mogą nie znajdować się na liście preparatów dopuszczonych do użytku. W każdym przypadku o leczeniu kota powinien decydować lekarz weterynarii.
Jak zapobiegać glistom u kota
Z uwagi na to, że u kociąt nie występuje zarażenie prenatalne, leczenie przeciw robakom co 2 tygodnie można rozpocząć w trzecim tygodniu życia i powtarzać do zakończenia karmienia. Potem comiesięczne podawanie leku należy kontynuować do ukończenia 6 miesiąca życia.
Ciężarne kotki powinny być leczone emodepsydem spot-on na około siedem dni przed spodziewanym porodem, aby zapobiec przenoszeniu larw Toxocara cati na kocięta.
Dla dorosłych kotów ESCCAP zaleca indywidualną ocenę zagrożenia każdego zwierzęcia, aby określić, czy leczenie przeciw robakom jest konieczne i jak często należy je stosować. Jest zaskakująco mało informacji o wpływie odstępów pomiędzy ponawianiem leczenia na obciążenie pasożytami i zanieczyszczenie środowiska, na czym można oprzeć maksymalne wydłużenie czasu pomiędzy kolejnym podaniem leku w różnych warunkach epidemiologicznych. Obecnie sugeruje się, że podawanie leku raz lub dwa razy do roku nie ma znaczącego wpływu na zapobieganie zarażeniom patentnym w populacji. Dlatego ogólne zalecenia określają częstotliwość w/w zabiegów przynajmniej na 4 razy w roku.
Czy glista kocia jest groźna dla człowieka
Glista kocia to choroba o potencjale zoonotycznym, to oznacza, że mogą się nią zarazić ludzie. Choroba może przebiegać w postaci utajonej, trzewnej lub ocznej. Zagrożone są przede wszystkim dzieci, a choroba ta nosi potoczną nazwę choroby brudnych rąk, gdyż to właśnie brak higieny prowadzi do zarażenia jajami drogą doustną. U człowieka rozwój glisty zatrzymuje się na etapie larw, które trafiają do wątroby bądź innych narządów, niekiedy do gałki ocznej.
Wśród głównych objawów glisty u kota wymienia się:
- Brak apetytu
- Bóle brzucha nudności
- Bóle głowy
- Wysypki
- Gorączka
- Objawy zajęcia narządów
- Zez
Redakcja
Bibliografia
J. Gundłach, A. Sadzikowski, Parazytologia i parazytozy zwierząt, PWRiL, Warszawa 2004.
ESCCAP, Zarażenie Toxocara u psów i kotów, www.esccap.pl/wp-content/uploads/2022/07/Zarażenia-Toxocara-u-psów-i-kotów_05_2022.pdf (dostęp: 22.07.2023 r.).
ESCCAP, Toksokaroza – niebezpieczna choroba odzwierzęca. Jak zapobiegać?, esccap.pl/wp-content/uploads/2021/06/Ulotka_Toksokaroza-niebezp.-choroba-odzwierzęca_pagebypage_06_2021.pdf (dostęp: 22.07.2023 r.).
Przeczytaj inne artykuły o zdrowiu psów i kotów
