TĘGORYJEC U KOTA – objawy, przyczyny, leczenie
pixabay.com/photos/cat-wild-sad-lying-animal-beast-4330933/
Tęgoryjce to nicienie jelitowe, którymi koty zarażają się drogą pokarmową, a także przez skórę. Co może dolegać kotu, który złapał tęgoryjca?
Spis treści - kliknij strzałkę
Tęgoryjec – co to za pasożyt
Tęgoryjce to robaki wewnętrzne – nicienie, które zasiedlają jelito cienkie kotów, psów, a także lisów.
Nazwa tęgoryjców pochodzi od ich charakterystycznej torebki gębowej, która usytuowana jest pod kątem do reszty ciała robaka. Wszystkie gatunki tęgoryjców odżywiają się przez chwytanie i usuwanie czopków śluzowych jelita, właśnie za pomocą torebki gębowej, niszcząc przy tym błonę śluzową jelit żywiciela.
Tęgoryjce to pasożyty kosmopolityczne, zatem występują również w Polsce i to pospolicie.
Koty są żywicielami ostatecznymi dla dwóch rodzajów tęgoryjca:
- Ancylostoma tubaeformae – ancylostoma – samiec 7-12 mm, samica 9-13 mm długości. Bardziej smukłe niż A. caninum, o krótszej gardzieli, samce o dłuższych szczecinkach kopulacyjnych.
- Uncinaria stenocephala – uncinaria – samiec 5-11 mm, samica 9-16 mm długość. U wejścia torebki gębowej nie mają zębów, a na ich miejscu znajdują się półksiężycowate listewki tnące.
Tęgoryjec dwunastnicy u kota – jak dochodzi do zarażenia
W przypadku Uncinaria stenocephala wydaje się, że do zarażenia larwami dochodzi drogą pokarmową bądź poprzez skórę.
Larwy tęgoryjców z rodzaju Ancylostoma mogą przenikać przez skórę i drogą krwionośną, przez serce, a następnie płuca, po wykrztuszeniu, trafiają do jelita.
Możliwe jest również zarażenie śródmaciczne, a także drogą laktogenną.
wcvm.usask.ca/learnaboutparasites/parasites/uncinaria-stenocephala.php
Tęgoryjec u kota – cykl rozwojowy robaka
Larwy, które dostaną się do przewodu pokarmowego wraz z jedzeniem przechodzą rozwój w gruczołach i świetle jelita cienkiego, a jaj pojawią się w kale w ciągu 14-17 dni od zarażenia.
Z wydalonych z kałem jaj w ciągu 24. godzin wylęgają się larwy (w temp. ok. 20-260C, przy wilgotności 70-90%), które dwukrotnie linieją i po około 5-10 dniach stają się inwazyjne (L3). Dzięki otaczającej je wylince mogą przetrwać w środowisku kilka miesięcy. Po połknięciu, w ciągu 2-3 tygodni rozwijają się do postaci dorosłych w jelicie cienkim.
Ukres utajony inwazji u kota, przy zarażeniu Ancylostoma tubaeformae trwa 18-23 dni. Okres jawny trwa latami.
Objawy tęgorycja u kota
Inwazje tęgoryjcami o małej intensywności przebiegają zwykle u kotów bezobjawowo.
Typowymi objawami przy silniejszym zarobaczeniu kotów są:
- Biegunka z krwią
- Utrata masy ciała
- niedokrwistość
Na poduszkach łap kotów mogą pojawiać się uszkodzenia skóry, spowodowane przez wnikające przez nie larwy.
Tęgoryjec u kota – rozpoznanie
Na obecność tęgoryjca przeprowadza się badania kału metodą flotacji. W przypadku zarażonego kota w kale widoczne są jaja tęgoryjców o cienkiej skorupce, zawierające kilka blastomerów. W praktyce na podstawie wyglądu jaj trudno przypisać tęgoryjca do określonego gatunku.
Tęgoryjec u kota – leczenie
W przypadku niewielkiej inwazji tęgoryjcem odporność u zwierzęcia może rozwinąć się samoistnie, jest jednak wątpliwe, by była całkowita, dlatego niektóre koty mogą żyć z robakiem bezobjawowo przez wiele lat.
Do eliminacji pasożytów należy stosować preparaty przeciwpasożytnicze. W przypadku młodych kotów może być konieczna dodatkowa kuracja, wspomagająca leczenie przeciwrobacze.
Zapobieganie tęgoryjcowi
Profilaktyka, w przypadku kotów, które mają stały dostęp do zanieczyszczonego środowiska jest taka sama, jak w przypadku profilaktyki przeciwko glistom kocim.
Redakcja
Bibliografia
J. Gundłach, A. Sadzikowski, Parazytologia i parazytozy zwierząt, PWRiL, Warszawa 2004.
ESCCAP, Odrobaczanie psów i kotów, wydanie szóste – maj 2012.