Dysplazja u psa – jak zabezpieczyć psa przed tą chorobą?
pixabay.com/images/id-4614451/
Dysplazja u psa to choroba, która szczególnie często zdarza się psom ras dużych i olbrzymich nie jest jednak prawdą, że nie dotyczy psów ras małych i miniaturowych.
Spis treści - kliknij strzałkę
Stawy psa – budowa i funkcje
Stawy to miejsca, w których dwie kości są ze sobą połączone. Zakończenia kości pokryte są śliską wyściółką – chrząstką stawową, która zapewnia swobodne poruszanie się powierzchni stawowych względem siebie. Wnętrze torebki stawowej wypełnia maź stawowa, która zapewnia prawidłowe smarowanie twardych powierzchni kości, które o siebie trą.
Problem pojawia się wtedy, gdy w stawie dochodzi do stanu zapalnego lub urazu. Może to prowadzić do zmiany konsystencji mazi stawowej, która traci zdolność do minimalizowania niekorzystnych efektów tarć pomiędzy elementami stawu. Uszkodzenie chrząstki stawowej prowadzi do ubytków i kontaktu między dwiema kośćmi. To z kolei prowadzi do zmniejszenia zakresu ruchu, ubytku tkanki mięśniowej i stopniowego nasilania się bólu.
Dysplazja u psa – czym jest ta choroba?
Dysplazja oznacza tyle, co źle wykształtowany narząd bądź część ciała. Dysplazja stawów u psa prowadzi do bardzo szybkiego ich zużywania, co prowadzić do stanów zapalnych, ubytków w tkance chrzęstnej, a dalej do zwyrodnieniowej choroby stawów.
Ogólnie rzecz ujmują dysplazja prowadzi do rozluźnienia struktur tworzących staw. Dysplazja może jednak powstać w wyniku ich niedorozwoju oraz niedopasowania.
Wynika z tego, że dysplazja może mieć podłoże zarówno genetyczne, co zdarza się częściej, jak i środowiskowe, na co wpływ ma niewłaściwa opieka nad zwierzęciem.
Problem ten występuje najczęściej u psów ras dużych i olbrzymich i występuje zwykle w formie:
- Dysplazji stawu biodrowego
- Dysplazji stawu łokciowego
Należy jednak zaznaczyć, że dysplazja może dotyczyć jednego, jak i dwóch stawów biodrowych, a także łokciowych. W ciężkich przypadkach schorzenie może wystąpić we wszystkich czterech stawach, chociaż zdarza się to niezwykle rzadko.
Dysplazja u psa – czynniki wpływające na rozwój choroby
Dysplazja to choroba polietiologiczna, zatem nie można wskazać jednego źródła jej wystąpienia. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że podstawową przyczyną dysplazji są skłonności genetyczne. Dysplazja przekazywana jest z rodziców na szczenięta. Może być również i tak, że zdrowi rodzice, ale nosiciele genów odpowiedzialnych za dysplazję, przekażą tę chorobę potomstwu.
Czynniki genetyczne nie wyjaśniają w pełni przyczyn tej choroby. Badania wykazały, że wpływ na jej wystąpienie mają również czynniki środowiskowe:
- Niezbilansowana dieta psa
- Niewłaściwy stosunek wapnia do fosforu w diecie
- Przekarmianie psa, co wpływa na możliwość wystąpienia nadwagi lub otyłości
- Zbyt intensywne forsowanie psa w okresie szczenięcym wysiłkiem wyczynowym
- Urazy stawów w wyniku wypadku
Dysplazja u psa – jakie psy należy badać?
Dysplazja może wystąpić u każdego psa bez względu na rasę. Prawdą jest jednak, że psy ras dużych i olbrzymich, które w krótkim czasie zwiększają intensywnie swoje rozmiary są bardziej podatne na wystąpienie tej choroby.
Chcąc zminimalizować ryzyko wystąpienia dysplazji u szczeniaka hodowcy zobowiązani są do wykonywania badań RTG psów reproduktorów i suk hodowlanych.
Stopień zaawansowania choroby ocenia się od 1 stycznia 2001 roku według następującej klasyfikacji:
- A – stawy wolne od dysplazji
- B – stawy prawie normalne, z niewielkimi zmianami zwyrodnieniowymi
- C – dysplazja lekka
- D – dysplazja umiarkowana
- E – dysplazja zaawansowana
W Polsce dopuszcza się wynik A, B i C. Zgodnie z wytycznymi ZKwP, gdy jeden pies ma wynik C, to drugi musi mieć najwyżej B.
Regulamin Hodowli Psów Rasowych ZKwP wymienia następujące rasy, które należy badać przed dopuszczeniem do rozrodu:
- Bouvier des flandres
- Owczarek francuski beauceron
- Owczarek francuski briard
- Owczarek niemiecki
- Owczarek podhalański
- Owczarek południoworosyjski jużak
- Owczarek staroangielski bobtail
- Owczarek szkocki długowłosy
- Owczarek szkocki krótkowłosy
- Polski owczarek nizinny
- Bernardyn
- Berneński pies pasterski
- Bokser
- Cane corso italiano
- Doberman
- Hovawart
- Mastif neapolitański
- Nowofundland
- Owczarek kaukaski
- Owczarek środkowoazjatycki
- Rottweiler
- Sznaucer olbrzym
- Wyżły – wszystkie
- Retrievery – wszystkie
Dysplazja stawu biodrowego u psa – opis choroby
Dysplazja stawu biodrowego jest częstą chorobą, która może przydarzyć się każdemu psu bez względu na rasę. Dodatkowo choroba może dotyczyć obu stawów biodrowych.
Dysplazja stawu biodrowego powstaje na skutek braku zbieżności anatomicznych elementów, z których zbudowany jest staw biodrowy, np. na skutek nieprawidłowego ich ukształtowania. To prowadzi do okresowych stanów zapalnych, które prowadzą do zmian zwyrodnieniowych, czyli coxartrozy.
Prawdą jest, że dysplazja stawów biodrowych dotyczy częściej psów ras dużych, a sporadycznie psów małych.
Dysplazja stawu biodrowego u psa – objawy
Objawy dysplazji mogą pojawić się u bardzo młodych szczeniąt 3-4-miesięcznych, chociaż częściej zaczynają być widoczne u osobników, które skończyły 6-12. miesiąc życia.
Niekiedy psy zaczynają wykazywać objawy w wieku dorosłym, co może stanowić początkowo pewien problem, podczas diagnozowania.
Typowymi objawami są:
- Trudności z poruszaniem
- Niechęć do zabawy
- Sztywny chód
- Powolne wstawanie i siadanie
- Wygięcie grzbietowe kręgosłupa
- Nadmierne przenoszenie obciążenia na przednie łapy
- Potykanie się podczas skrętów w czasie biegu
- Zajęczy bieg – pies w czasie biegu stawia równocześnie obie tylne kończyny
Dysplazja stawu biodrowego u psa – rozpoznanie
Podstawą rozpoznania dysplazji jest badania RTG wykonane w trzech różnych płaszczyznach, poprzedzone badaniem klinicznych. Poza dokładnym wywiadem lekarz weterynarii przeprowadzi badanie palpacyjne oraz badanie ruchomości kończyn.
Wykonując próby Ortolaniego, Barlowa i Bardensa lekarz może stwierdzić, czy występują nieprawidłowości w stawie biodrowym.
Dysplazja stawu łokciowego u psa – opis choroby
Dysplazja łokcia u psa jest dosyć częstą chorobą ortopedyczną, która może przydarzyć się każdemu psu, bez względu na rasę, jednak szczególnie narażone są na nią psy ras dużych i olbrzymich, psy uprawiające psie sporty oraz psy otyłe.
Przyczynami dysplazji stawu łokciowego mogą być:
- Fragmentacja wyrostka wieńcowego przyśrodkowego
- Nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy
- Osteochondritis dissecans kłykcia przyśrodkowego kości ramiennej
- Nierównomierny wzrost długości kości przedramienia
Według The Orthopedic Foundation for Animals niemal 56 ras psów jest podatnych genetycznie na tę chorobę, a wśród nich m.in.: owczarki niemieckie, chow chow, nowofundlandy, czy mastify.
Dysplazja stawu łokciowego u psa – objawy
Pierwsze objawy dysplazji stawu łokciowego mogą pojawić się u młodych szczeniąt między 5. a 8. miesiącem życia. Należą do nich:
- Kulawizna
- Odwrócenie kończyny piersiowej w pozycji siedzącej i stojącej
- Obrzęk i przemieszczanie się płynu po bocznej stronie chorego stawu
- Bolesność podczas ucisku w okolicy więzadła pobocznego przyśrodkowego przy zginaniu i prostując staw
Dysplazja stawu łokciowego u psa – rozpoznanie
Rozpoznanie, podobnie jak w przypadku dysplazji biodra polega na wywiadzie klinicznym, po którym zwykle wykonuje się RTG bądź inną technikę obrazującą np. CT. W przypadku rozwoju zmian zapalnych i zwyrodnieniowych, stwierdza się krepitacje i ograniczenie kąta zgięcia chorego stawu łokciowego.
Dysplazja u psa – leczenie
W leczeniu dysplazji stawów stosuje się techniki zachowawcze lub chirurgiczne.
Leczenie zachowawcze dysplazji u psa opiera się na czasowym podawaniu leków niesteroidowych, w okresie nasilenia bólu i kulawizny oraz zapewnieniu zwierzęciu właściwej diety i stałego, ale ograniczonego wysiłku.
Alternatywną metodą leczenie dysplazji jest akupunktura oraz wykorzystanie prądów elektrycznych.
W leczeniu chirurgicznym dysplazji stawu biodrowego i łokciowego stosuje się wiele technik chirurgicznych, a decyzja o wyborze odpowiedniej pozostaje w gestii lekarza weterynarii.
Dysplazja u psa – jak jej zapobiec?
Dysplazja u psa jest chorobą, której nie można zapobiec. Nie poznano jak dotąd czynników genetycznych, które wpływają na jej powstanie, wiadomo jednak, że odpowiada za nią wiele genów, a nie jeden.
Jedyne, co może zrobić odpowiedzialny opiekun, to zmniejszyć wpływ negatywnych czynników środowiskowych:
- Nieprawidłowa dieta – nieodpowiedni stosunek wapnia do fosforu
- Nadwaga lub otyłość u psa
- Zbyt intensywny wysiłek sportowy psa
- Zminimalizowanie urazów mechanicznych w obrębie stawów
U psów, u których pojawiły się objawy dysplazji stosować można specjalną dietę z suplementacją na stawy:
- Glukozamina i chondroityna
- Kwas hialuronowy
- Kwasy tłuszczowe omega
- Przeciwutleniacze
Bibliografia:
Z. Adamiak, Ortopedia i traumatologia stawów kończyn i układu ścięgnowo-mięśniowego psów i kotów, Wyd. Galaktyka, Łódź 2007.
J. Bieżyński, Rehabilitacja psów, Wyd. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2007.
G. Richter, Księga zdrowia psa i kota. Zintegrowana opieka i żywienie, Wyd. Galaktyka, Łódź 2018.
www.zkwp.pl/regulaminy.php
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
Przeczytaj inne artykułu o zdrowiu psów i kotów
