Babeszjoza u psa – jak leczyć i zapobiegać tej groźnej chorobie
https://pixabay.com/images/id-4953418/
Spis treści
Babeszjoza, czyli piroplazmoza, to odkleszczowa choroba, której rezerwuarem są głównie kleszcze łąkowe (Dermacentor reticulatus). Choroba ta jest szczególnie groźna, ponieważ prowadzi do rozpadu krwinek czerwonych oraz uszkodzenia różnych narządów – przede wszystkim nerek. Jeżeli nie chcesz, by ta choroba przytrafiła się Twojemu psu, to koniecznie przeczytaj artykuł do samego końca.
Babeszjoza u psa – co to za choroba?
Babeszjoza psów to choroba odpasożytnicza, przenoszona przez kleszcze różnych gatunków, wywoływana przez różne gatunki pierwotniaków Babesia. W Europie stwierdzono babeszjozę u psów w wyniku B. canis, B. vogeli oraz B. gibsoni. Natomiast w Polsce wykryto jedynie inwazje B. canis.
Gatunki Babesia zarażają krwinki czerwone psa. Choroby nimi spowodowane mogą cechować się bardzo szeroką rozpiętością przebiegu, od podklinicznych aż do ciężkich zarażeń ogólnoustrojowych.
Zasięg występowania
Na całym świecie występuje kilka podtypów Babesia canis, są to m.in. Babesia canis canis – głównie w Europie, B. canis vogeli – Stany Zjednoczone i Afryka oraz wysoce zjadliwa B. canis rossi na terenie Afryki. W Polsce zarażenia babeszjozą u psów notowane są głównie w regionie północno-wschodnim (woj. podlaskie i lubelskie), centralnym (woj. mazowieckie i łódzkie) oraz zachodnim (woj. zachodniopomorskie, lubuskie i dolnośląskie).
W Polsce głównym rezerwuarem pierwotniaka jest kleszcz łąkowy, inaczej pstry (Dermacentor reticulatus).
Pamiętaj o ochronie psa przed pasożytami
Reklama
Jak dochodzi do zarażenia babeszjozą u psa?
Babesia canis jest dużym pierwotniakiem o kulistym kształcie, którego wielkość wynosi 2-5 µm. W krwinkach wstępuje pojedynczo lub w parach. Sezon na babeszjozę związany jest z wysypem kleszczy, czyli przy obecnych warunkach klimatycznych w Polsce może trwać nawet cały rok (najczęściej wiosna i jesień).
Wessanie przez kleszcza krwi zawierającej merozoity Babesia umożliwia pierwotniakowi przejście procesu rozmnażania w jelitach kleszcza. W finalnym stadium bytowania pierwotniaków w kleszczu dochodzi do ich usytuowania w gruczołach ślinowych, skąd trafiają do organizmu psa.
Do transmisji dochodzi w czasie wkłucia się kleszcza w skórę psa. Natomiast okres wylęgania babeszjozy u psów może wynosić od kilku dni do kilku tygodni, po nawet 2 lata.
W przypadku samic kleszcza, sporozoity Babesia, znajdujące się w ich ślinie potrzebują zwykle 24-48. godzin, by wywołać zarażenie u psa. W przypadku samca kleszcza, który żywi się częściej, pobierając mniejsze ilości krwi, do zarażenia psa może dojść nieco szybciej.
Przechorowanie babeszjozy nie daje odporności i zwierzę może zachorować kolejny raz.
Cykl życiowy Babesia canis
W ślinie kleszcza znajdują się sporozoity, które zostają wprowadzone do krwiobiegu psa. W erytrocytach, czyli krwinkach czerwonych, przekształcają się one w kolejne stadium rozwojowe – trofozoity. Potomne stadia, merozoity, opuszczając krwinki powodują ich rozpad oraz atakują kolejne.
źródło: ESCCAP
Patogeneza choroby
Babeszjoza powoduje u psa niedokrwistość hemolityczną i rozwój ogólnoustrojowych objawów o różnym nasileniu. Niedokrwistość hemolityczna może mieć charakter wewnątrznaczyniowy lub zewnątrznaczyniowy. Babesia powoduje wzrost poziomu kinin, co prowadzi do zaburzeń krążenia i uszkodzenia różnych narządów, przede wszystkim nerek. W wyniku uwolnienia z erytrocytów dużej ilości hemoglobiny dochodzi do jej wydalania z moczem. Dochodzi także do zaburzenia jej przemian i usuwania metabolitów, co prowadzi do żółtaczki u psa.
Babeszjoza u psa – objawy
Najczęstszymi objawami klinicznymi dla większości gatunków Babesia są:
- Podniesiona temperatura ciała
- Letarg
- Jadłowstręt
- Osłabienie
- Niedokrwistość
- Bladość błon śluzowych
- Ciemne zabarwienie moczu
- Wymioty
- Zaburzenia krążenia i oddychania
W przebiegu choroby dominować mogą inne nieswoiste objawy, takie jak:
- Hemoglobinuria
- Żółtaczka
- Powiększenie wątroby
- Biegunka
- Białkomocz
- Zaburzenia układu nerwowego
- Obrzęk płuc
- Zapalenie jamy ustnej, żołądka, jelit i rogówki
Pamiętaj o ochronie psa przed pasożytami
Reklama
Babeszjoza u psa – rozpoznanie
W przypadku Babesia canis, rozmiar pierwotniaków pozwala na przeprowadzenie skutecznego badania za pomocą obserwacji pod mikroskopem – przez wiele lat był to standardowy sposób postępowania. Mikroskopowo najlepsze wyniki uzyskuje się z rozmazów wykonanych z krwi włośniczkowej, pobranej z dolnej części małżowiny usznej lub z łożyska pazura niż z krwi żylnej.
Mikroskopowy wynik negatywny nie wyklucza jednak zarażenia, gdyż czułość tej techniki jest niższa niż badań molekularnych. Z tego względu dodatkowym potwierdzeniem babeszjozy powinno być wykonanie badania PCR, w którym szuka się materiału genetycznego Babesi oraz można określić jej gatunek.
W diagnostyce serologicznej wykorzystuje się główne test IIF. Notowano jednak pojawienie się reakcji krzyżowych pomiędzy różnymi gatunkami Babesia, co może prowadzić do ujemnych wyników testów. Ponadto badania serologiczne nie są w stanie zidentyfikować konkretnych gatunków Babesia.
Jak przebiega leczenia psa z babeszjozą?
Leczenie dużych gatunków Babesia, jak B. canis przebiega zwykle z zastosowaniem dipropionianu imidokarbu i daje dobre rezultaty. Poprawa po jego podaniu powinna wystąpić w ciągu 48. godzin.
Przy złym stanie ogólnym zaleca się płynoterapię, a przy skrajnej anemii – transfuzję krwi. Psu podaje się również leki podtrzymujące pracę nerek i wątroby.
Najważniejsze, aby działać szybko. Jeśli zauważysz u swojego psa jakiekolwiek objawy, które mogą wskazywać na babeszjozę, nie zwlekaj z wizytą u weterynarza. Wczesne rozpoczęcie leczenia daje duże szanse na całkowite wyleczenie.
Jak ochronić psa przed babeszjozą?
By zapobiec zarażeniu psa babeszjozą najważniejsza jest regularna profilaktyka. Zadbaj więc aby Twój pies, szczególnie w okresach od wiosny do jesieni, a najlepiej przez cały rok, był zabezpieczony preparatami przeciwpasożytniczymi. Do wyboru masz krople spot on, tabletki oraz obroże.
FAQ na temat babeszjozy u psa
Czy babeszjoza może być śmiertelna dla psa?
Babeszjoza może przebiegać w formie łagodnej, niekiedy w stanie przedklinicznym, ale są też sytuacje, kiedy choroba przebiega ostro i może zakończyć się śmiercią zwierzęcia. Psy zarażane przez B. canis (gatunek występujący w Polsce) przechodzą chorobę w sposób umiarkowany do ciężkiego.
Czy babeszjoza jest niebezpieczna dla ludzi?
U ludzi babeszjoza występuje jako zoonoza, na szczęście są to sporadyczne przypadki. Z reguły spowodowane B. microti. Zakażenie babeszjozą może występować równocześnie z boreliozą!
Źródła
J. Gundłach, A. Sadzikowski, Parazytologia i parazytozy zwierząt, PWRiL, Warszawa 2004.
R. Ruiz de Gopegui Fernandez, Choroby zakaźne psów, wyd. edra Urban&Partner, Wrocław 2017.
W. Zygner, K. Sobków, Diagnostyka babeszjozy psów w praktyce, „Życie weterynaryjne”, 2012/87(9).
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
Przeczytaj inne artykuły o pasożytach
