URWANY KLESZCZ U KOTA – czy i jak wyjąć główkę kleszcza?
pixabay.com/photos/cat-pet-animal-mammal-feline-7489398/
Spis treści
Mimo dobrych chęci czasami dochodzi do rozerwania kleszcza, a jego część zostaje w ciele kota. Sprawdziliśmy, co na ten temat mają do powiedzenia specjaliści.
Jakie kleszcze są niebezpieczne dla kotów?
Istnieje wiele gatunków kleszczy, które mogą być niebezpieczne dla kotów, jednak w naszym kraju najczęściej wyciąganym kleszczem u kotów wydaje się być Ixodes ricinus, czyli kleszcz pospolity, nazywany także kleszczem pastwiskowym.
Kleszcz pospolity to gatunek pajęczaka z rzędu kleszczy, który należy do roztoczy. Jest to gatunek twardy, który posiada pancerz (Scutum). U samców pancerz pokrywa cały grzbiet, a u samic, nimf i larw tylko fragment. Kleszcze czerwone, bo tak wyglądają kleszcze pospolite, mają czerwony grzbiet i brązową tarczkę.
Poza kleszczami pospolitymi, na terenie całej Europy, występują również takie gatunki, jak kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus) oraz kleszcz jeżowy (Ixodes hexagonus) – one również mogą być niebezpieczne dla kotów.
Warto wiedzieć
Niebezpieczne dla kota są: samica kleszcza, nimfa kleszcza oraz larwy kleszcza – to właśnie one żywią się krwią kręgowców.
Zabezpiecz swojego kota przed kleszczami
Reklama
Co grozi kotu po ugryzieniu kleszcza?
Kleszcze to pasożyty okresowo odżywiające się krwią żywiciela. Kleszcze, pobierając krew wydzielają duże ilości śliny, zawierającej hemolizynę, cytolizynę i substancje znieczulające1. Z tego względu trudno jest poczuć moment wcięcia kleszcza przez skórę. Mimo, że samo wcięcie nie jest dla kota niebezpieczne, to patogeny, zawarte w ślinie kleszcza, mogą stanowić dla zwierzęcia poważny problem.
Kleszcze to wektory, które przenoszą:
- Bakterie
- Wirusy
- Pierwotniaki
- Nicienie
Wyrzut śliny do organizmu żywiciela stanowi newralgiczny moment, w którym może dojść do zakażenia.
Choroby odkleszczowe, na które mogą zapaść koty to:
- Borelioza
- Babeszjoza
- Anaplazmoza
- Erlichioza
- Zakaźna anemia kotów (FIA) – hemobartoneloza
- Tularemia
- Cytaukszoonoza
- Bartoneloza
Dlaczego trzeba usunąć kleszcza u kota jak najszybciej?
Czas pomiędzy wcięciem i wyciągnięciem kleszcza ma bardzo duże znaczenie. Według badań przeprowadzonych przez naukowców z Instytutu Pasteura dorosłe kleszcze mogą przekazać bakterie Borrelia w czasie krótszym niż 24 godziny, a nimfy kleszcza nawet poniżej 12 godzin2. Z tego względu nie należy zwlekać z wyciągnięciem kleszcza jeśli zauważysz go u swojego kota.
Czym wyciągnąć kleszcza u kota?
Jak zaznacza dr Jarosław Pacoń najważniejsze jest wczesne i dokładne wyciągnięcie kleszcza: „po zauważeniu kleszcza, należy się go niezwłocznie pozbyć. Najłatwiej jest go wyjąć zwykłą pęsetą z drobnymi końcówkami, łapiąc tuż przy ciele, pomiędzy skórą a kleszczem”3. Pamiętaj, że kosmetyczna domowa pęseta nie nada się do tego z uwagi na grubsze końce.
W sklepach zoologicznych oraz lecznicach weterynaryjnych dostępne są również inne narzędzia do wyciągania kleszczy:
- Haczyk do usuwania kleszcza
- Lasso do wyciągania kleszczy
- Pompka do odsysania kleszcza
- Karta do usuwania kleszcza
Każdym z tych narzędzi należy posługiwać się zgodnie z techniką opisaną w instrukcji użytkowania. Jest to ważne, ponieważ niektóre narzędzia wymagają zastosowania techniki wykręcania, inne ruchu posuwistego, a jeszcze inne, jak karty, usuwają kleszcza, za pomocą jednostajnego ruchu płasko po skórze.
Urwany kleszcz u kota – co robić?
Niekiedy zdarza się, że stosując wybrane narzędzie i zalecaną technikę usuwania kleszcza dochodzi do jego rozerwania. Gdy kleszcz zostanie rozerwany należy dokładnie sprawdzić, co pozostało w ciele kota.
Jak wskazuje Krzysztof Reszka, internista: „główkę kleszcza należy spróbować usunąć podobnie jak całego kleszcza, np. używając pęsety. Jeśli to nam się nie uda, możemy skorzystać z pomocy lekarza. W przypadku gdy w ciele pozostał tylko niewielki fragment aparatu gębowego kleszcza, można poprzestać na zdezynfekowaniu miejsca ukłucia. Mały fragment pozostający w skórze nie zwiększa ryzyka zakażenia chorobami odkleszczowymi i po jakimś czasie jest samodzielnie usuwany przez organizm”4.
W podobny sposób wypowiedział się dr hab. med. Ernest Kuchar, według którego: „materiałem zakaźnym, który zawiera drobnoustroje wywołujące choroby przenoszone przez kleszcze jest ślina i treść jelitowa. Pozostawienie fragmentu aparatu gębowego prawdopodobnie nie zwiększa narażenia na materiał zakaźny, natomiast pozostawienie całej głowy lub większego fragmentu kleszcza z gruczołami ślinowymi może potencjalnie zwiększyć ryzyko zakażenia”5.
Co zrobić gdy główka kleszcza zostanie w skórze kota?
Jeżeli do rozerwania kleszcza doszło w tak niefortunny sposób, że w ciele kota poza aparatem gębowym zostanie większa część pasożyta, wtedy lekarz weterynarii może podjąć decyzję o przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego. Miejsce z pozostałością kleszcza nacina się lekko i wyciąga resztki.
Jak nie urwać kleszcza u kota? Częste błędy
- Do rozerwania kleszcza dochodzi, gdy zostanie on uchwycony zbyt daleko od aparatu gębowego. Takie ściśnięcie tułowia może doprowadzić do zwymiotowania patogenów natychmiast.
- Stosując zbyt grubą pęsetę – kosmetyczną – może dojść do urwania kleszcza. Nie jest to przyrząd, który ułatwia uchwycenie pajęczaka tuż przy skórze.
- Zbyt gwałtowne pociągnięcie może oderwać głowę kleszcza od tułowia – ruch powinien być delikatny, ale stanowczy i jednostajny.
Jak zabezpieczyć kota przed kleszczami?
Jedną z najpopularniejszych metod profilaktycznych jest stosowanie kropli na kleszcze typu spot-on. Aplikuje się je bezpośrednio na skórę kota na karku lub zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. W celu prawidłowego podania kropli zaleca się, by nie kąpać kota 2-3 dni przed i po ich zastosowaniu. Krople działają zwykle przez miesiąc i po tym czasie należy dokonać ponownego ich podania.
Zabezpiecz swojego kota przed kleszczami
Reklama
FAQ na temat kleszcza u kota
Czy kleszcz u kota sam odpadnie?
Napity kleszcz w zależności od cyklu rozwoju, w którym się znajduje może odpaść po 2-3 dniach w przypadku larwy kleszcza, po 4-6 dniach w przypadku nimfy kleszcza oraz po 5-14 dniach w przypadku dorosłej samicy kleszcza. Pozostawienie kleszcza u kota jest jednak zachowaniem nieodpowiedzialnym, gdyż może w tym czasie dojść do zwrócenia patogenów do ciała kota.
Źródła
1 A. Brochocka, J. Kasprzak, T. Barczak, J. Bennewicz, M. Błażejewicz-Zawadzińska, A. Klimberg, Zagrożenia związane z pasożytniczym oddziaływaniem kleszczy jako wektora patogenów, „Hygiene Public Health”, nr 53(2)/2018, s. 132-139.
2 https://www.pasteur.fr/en/research-journal/news/lyme-disease-study-speed-transmission-infected-ticks (dostęp: 20.01.2024).
3 Eksperci UPWr: Jak usunąć kleszcza u psa? [https://upwr.edu.pl/aktualnosci/eksperci-upwr–jak-usunac-kleszcza-u-psa-3605.html, dostęp: 20.01.2024].
4 Co zrobić, jeśli w ciele zostanie główka kleszcza?, https://www.heydoc.pl/co-zrobic-jesli-w-ciele-zostanie-glowka-kleszcza/ (dostęp: 20.01.2024).
5 Czy usuwać główkę kleszcza jeżeli dojdzie do jej oderwania? https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/124079,czy-usuwac-glowke-kleszcza-jezeli-dojdzie-do-jej-oderwania (dostęp: 20.01.2024).
Przewodnik ESCCAP 03 wydanie siódme, Zwalczanie pasożytów zewnętrznych u psów i kotów, styczeń 2022 r.
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
Przeczytaj inne artykuły o pasożytach
