Samojed – samoyed – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/images/id-3505715/
Samojed to pełen gracji, biały arktyczny szpic, którego siła i wytrzymałość do dziś wykorzystywane są m.in. w wyścigach psich zaprzęgów.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o rasie samojed
🌅 Kraj pochodzenia | Rosja |
🐶 Numer wzorca FCI | 212 |
➡ Waga | 15 – 30 kg |
❤ Długość życia | 10 – 12 lat |
💢 Charakter | Inteligentny, gadatliwy, uparty, aktywny |
Samojed – historia i pochodzenie psów
Nazwa samojed, a konkretnie Samoiedskaïa Sabaka wywodzi się od plemion zamieszkujących północne tereny Rosji – Samoyedów, zwanych też Juratami lub Nieńcami.
Samojedy to szpice, które są jedną z czterech ras psów, wykorzystywanych do ciągnięcia zaprzęgów. Pozostałe rasy psów to: siberian husky, alaskan malamute oraz pies grenlandzki.
Samoyed - uniwersalny pies
Nomadzi północy wykorzystywali samojedy do polowań, stróżowania i transportu towarów w trudnym terenie. Psy te doskonale sprawdzały się jako zwierzęta do towarzystwa, które opiekowały się dziećmi.
Pomimo koczowniczego trybu życia plemion Samojedów ich psy nigdy nie były krzyżowane z innymi rasami, zachowały czystość krwi. Dzięki temu współczesne samojedy wywodzą się w prostej linii od swych syberyjskich przodków.
Wzrost popularności samojedów
Europa zachwyciła się towarzyskością i wyrównanym charakterem samoyedów dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Był to okres wielu badawczych ekspedycji polarnych, na które naukowcy chętnie zabierali psy ras nordyckich w tym właśnie samojedy.
Jedną z pierwszy wypraw zorganizował w 1884 roku dr Fridtjofa Nansen. Polarnik był tak zadowolony z pomocy psów, że promował je wśród innych podróżników.
Wraz z majorem Frederickiem Jacsonem samojedy dotarły do Anglii. Wojskowy podarował psy królowej Aleksandrze. Kilka psów trafiło również w ręce zoologów: Ernesta Scotta i Clary Kilburn-Scott, którzy założyli pierwszą europejską hodowlę samoyedów.
Oficjalny wzorzec rasy opracowano 1909 roku. Wtedy też zmieniono nazwę psów z samojedzkich psów zaprzęgowych na samoyedy. Jeszcze w tym samym roku powstał klub miłośników rasy tych psów.
Samojed w Polsce
Pierwsze szczeniaki samojeda przyszły w Polsce na świat w 1990 roku w hodowli Albus. Obecnie populacja samoyedów stale rośnie, gdyż są to bardzo popularne zwierzęta.
Jak wygląda samojed?
pixabay.com/images/id-2244850/
Według wzorca rasy samojed to pies średniej wielkości, który sprawia wrażenie silnego, wytrzymałego i pełnego wdzięku. Psy tej rasy mają głowę w kształcie klina, jest ona dumnie noszona na mocnej szyi. Kufa psa jest mocna i głęboka; nos najlepiej, by był czarny. Oczy psa są rozstawione szeroko i osadzone głęboko o migdałowym kształcie. Ich kolor musi być ciemnobrązowy z czarnymi obwódkami. Uszy samojeda są proste, małe i grube o trójkątnym kształcie, ruchliwe. Samojedy mają zwarty tułów; grzbiet średniej długości; głęboką klatkę piersiową oraz uniesiony wysoko ogon, który może być noszony na bok. Ciało noszone jest przez umięśnione nogi, które są proste i równoległe względem siebie. Palce szczątkowe powinny być u samojedów usuwane. W ruchu samojed jest niestrudzony, energiczny i swobodny.
Samojed – gdzie szukać hodowli?
Jeśli myślisz o znalezieniu hodowli samojedów, pierwszym i najbardziej pewnym źródłem informacji jest strona Związku Kynologicznego w Polsce. Tutaj znajdziesz listę wszystkich zarejestrowanych hodowli.
ZKwP ma swoją centralę w Warszawie, ale jest też obecny w 48 różnych lokalizacjach w Polsce. Wystarczy znaleźć najbliższy oddział, gdzie dostaniesz szczegóły o hodowlach w twoim regionie.
Zanim zdecydujesz się na konkretną hodowlę, warto posłuchać opinii innych miłośników rasy samojed. Możesz to zrobić na różnych wystawach, zlotach czy forach internetowych dedykowanych tej rasie.
Ostatni etap to kontakt z hodowcą i wizyta na miejscu. Solidna hodowla samojedów jest otwarta i transparentna, zapraszając potencjalnych właścicieli do zobaczenia swoich psów. Hodowca nie tylko odpowie na twoje pytania, ale też przeprowadzi z tobą wywiad, żeby upewnić się, że szczenię trafi do odpowiedniego domu. Nie zdziw się więc, jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Różnica między chowem i hodowlą
Nie każdy, komu urodzą się szczenięta samoyedów, jest profesjonalnym hodowcą. Nie da się też przewidzieć przy zakupie, czy piesek stanie się hodowlaną samicą czy też reproduktorem. W końcu, nie ma pewności, czy dorosły samojed spełni wszystkie kryteria hodowlane.
Głównym celem chowu jest zapewnienie samojedom odpowiednich warunków do rozwoju, życia.
Misją hodowli samojedów jest ich genetyczne ulepszanie, oparte na solidnej wiedzy z zakresu genetyki, praktyk hodowlanych, anatomii, fizjologii, etologii, zoohigieny, biochemii i biofizyki. Do procesu hodowlanego kwalifikują się tylko psy, które są funkcjonalne i zdrowe klinicznie.
Jeśli jesteś początkującym hodowcą, możesz zwrócić się o wsparcie do kierownika i członków sekcji samojedów w twoim lokalnym oddziale ZKwP.
pixabay.com/images/id-3505741/
Samojed z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Przed wyborem samojeda z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Samojed - wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących samojedy z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresję
- Nadmierną bojaźliwość
- Niebieskie lub różnokolorowe oczy
- Przodozgryz, tyłozgryz
- Nie stojące uszy
- Kolor szaty inny niż dopuszczony przez wzorzec
- Samce muszą mieć́ dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Samojed - możliwe dziedziczenie chorób
Samojed, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Poza tym samojedy chorują rzadko, ale jeśli już to poważnie. Częste choroby tych psów, to m.in.:
- abitrofia kory móżdżku – nieuleczalna choroba genetyczna, objawiająca się ataksją – zaburzeniami koordynacji ruchowej; nadreaktywnością; niezdolnością do oceny odległości i podatnością na urazy
- niewydolność nerek – ostry przebieg choroby może pojawić się w wyniku nagłego obniżenia ciśnienia krwi, przy silnych wymiotach i biegunkach, zapaleniu trzustki
- miastenia – choroba zaburzająca przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe, prowadząca do zmniejszenia wytrzymałości mięśni, podczas wysiłku
- alergie, w tym atopowe zapalenie skóry
- postępujący zanik siatkówki
- zaćma
- cukrzyca i otyłość
- dysplazja stawów biodrowych
- dysplazja stawów łokciowych
- schorzenia prostaty
Szczeniaki samojeda – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Samojed to przyjacielski pies, który doskonale sprawdza się w roli niani dla dzieci, uwielbia dzieci i zabawy z nimi. Przez fakt bycia bardzo towarzyskim i otwartym na nowe znajomości niestety nie nadaje się na stróża, choć jest psem o wysokiej czujności. Samojed ma delikatny instynkt łowiecki i raczej nie będzie oddalał się od rodziny. W zamian wymaga sporej dawki aktywność zarówno fizycznej, jak i intelektualnej. Treningi sportowe są koniecznością dla tego psa, gdyż w innym przypadku samojed zniszczy mieszkanie i stanie się bardzo hałaśliwy.
Według wzorca rasy dobrze wychowany i zsocjalizowany samojed nie może być psem płochliwym ani agresywnym. Samojed jest typowym psem stadnym, dlatego długie rozłąki czy izolacja od rodziny jest dla niego bardzo bolesna i powoduje frustrację. Stado jest dla psa synonimem bezpieczeństwa.
Wychowanie samojeda nie jest proste, to dynamiczny pies, który nie przejawia żywej chęci do współpracy. Konsekwentne przestrzeganie zasad, cierpliwość i treningi to dobry grunt, by współpracę zacząć. Nie jest to pies przeznaczony dla osób początkujących.
Czy samojed to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał co najmniej godzinę lub będzie treningiem sportowym?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak samojed?
Samojed – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka samojeda to pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca samojeda, pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej agresywne wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów. U tych psów skłonność do atakowania innych samców potęguje silnie rozwinięty instynkt stadny.
Suka samojeda będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki samojeda – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
pixabay.com/images/id-6551007/
Oglądając szczenięta samojeda w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy małego samojeda nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być pokryte sierścią, bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt samojeda
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami samojeda przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta samojeda powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię samojeda 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla samojeda
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka samojeda już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Szelki dla psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych oraz sportowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
- Smycz treningowa
- Szelki biegowe
Kiedy szczepić szczenię samojeda
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień samojeda.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Pytania czytelników
Ile kosztuje mały samojed?
Szczenię samojeda kosztuje od 4,5 do nawet 9 tysięcy złotych za psa po utytułowanych rodzicach.
Czy samojed jest inteligentny?
Tak, to bardzo inteligentny pies, ale w parze z inteligencją idzie u samojedów upór. Nie jest to łatwy pies w ułożeniu, ale właściwie wychowany będzie oddanym i kochającym psem rodzinnym z zacięciem sportowym. W wychowaniu samojeda zawsze należy się kierować dobrem psa, szukać odpowiedniej motywacji, która zachęci psa do pracy. Zabawy, przekąski i treningi na pewno są czymś, co samojedy preferują.
Czy samojed gubi sierść?
Tak. Samojed ma bardzo pokaźną ilość podszerstka, który doskonale chroni przed zimnem, ale podczas linienia jest go bardzo dużo.
Czy samojed lubi dzieci?
Samojed bardzo lubi towarzystwo dzieci. Poza tym pies jest dla nich bardzo czuły i delikatny.
Czy samojed może zostać sam w domu?
Tak. Samojed może zostać sam w domu, ale przed rozłąką z opiekunem musi mieć zabezpieczone wszystkie podstawowe potrzeby. To pies bardzo aktywny, brak aktywności powoduje u niego frustrację. Po aktywnym spacerze czy treningu warto w domu zostawić samojedowi zabawki na inteligencję, to pozwoli psu zająć myśli na czas nieobecności rodziny. Zostawania w domu trzeba nauczyć psa stopniowo, by szczenię samojeda nie wyrosło na przesadnie lękliwe.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
M. Szmurło, I. Szmurło, Husky i inne – sport psich zaprzęgów, Agencja Wydawnicza Egros, Warszawa 2021
zkwp.pl/wzorce/212.pdf
Poznaj inne rasy psów
