Reklama

Żółw błotny – jak wygląda, gdzie występuje, opis gatunku

Żółw błotny występują również w Polsce. Według informacji podanej przez Lasy Państwowe długość życia żółwia błotnego może sięgać nawet 120 lat.

Żółw błotny opis i systematyka

Żółw błotny (Emys orbicularis) jest jedynym naturalnie występującym w Polsce przedstawicielem żółwi. To gad z rzędu żółwi z podrzędu żółwi skrytoszyjnych z rodziny żółwi ziemnowodnych (Emydidae)

Żółwie błotne zimują od listopada do marca zakopane w mule.

Jak wygląda żółw błotny?

Europejskie osobniki żółwia błotnego są ciemno ubarwione. Na ich brunatnej skórze głowy i odnóży znajdują się żółte plamy, które pełnią rolę ubarwienia ochronnego. Pancerz (karapaks) ma kolor oliwkowobrązowy. Rozmiar największych żółwi błotnych zaobserwowanych w Polsce sięga 20 cm. Samice żółwia błotnego są większe od samców, a ich karapaks mierzy od 17 do 20 cm. Waga sami to 0,8-1 kg, waga samców wynosi od 0,4 do 0,7 kg. Część brzuszna pancerza samców jest wklęsła, co ułatwia im kopulację. Źrenice oczu tych żółwi są okrągłe. Tęczówka samca jest czerwonawa, a u samic żółtawa. Kończyny zakończone są pięcioma pazurami, przystosowanymi do wodno-lądowego trybu życia żółwia błotnego. Pomiędzy palcami znajdują się błony pławne.

Żółw błotny występuje na terenach nizinnych. Żółw ten zamieszkuje w płytkich jeziorkach, oczkach wodnych, stawach, starorzeczach i bagnach.

Występowanie żółwia błotnego

Żółw błotny występuje na obszarach rozciągających się od północnej Afryki, przez południową i środkową Europe, aż do Morza Kaspijskiego. Północna granica występowania żółwia błotnego zakreślona jest przez północne granice Niemiec, Polski aż po Łotwę. W Polsce po 2000 roku odnotowano około 150 lęgowisk, z czego największa populacja występuje we wschodniej Polsce na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim.

Ile żyje żółw błotny

Według informacji podanej przez Lasy Państwowe długość życia żółwia błotnego może sięgać nawet 120 lat. Chociaż autorzy poradnika o żółwiu błotnym na ekologia.pl wskazują, że w polskiej strefie geograficznej żółwie błotne nie żyją tak długo. Ich wiek szacuje się maksymalnie na kilkadziesiąt lat.

By sprawdzić, ile żyje żółw błotny można policzyć prążki, znajdujące się na skorupie. Każdy z prążków, jak słoje w pniu drzewa skazuje, ile żółw ma lat – każdy prążek to jeden rok życia. Cecha za zanika jednak u starszych osobników, u których pancerze może stać się gładki.

Hodowla żółwia błotnego

W naturalnych warunkach samica żółwia błotnego składa jaja w lęgowisku na przełomie maja i czerwca, w suchych, nasłonecznionych terenach, gdzie kopie komorę lęgową o głębokości około 12-16 cm. Odległość lęgowiska od zbiornika, z którego wyszła samica może sięgać nawet 5 km. Samica składa od 6 do 15 jaj (takie źródło, jak encyklopedia leśna podaje, że do 20 jaj), które zasypuje piaskiem, a następnie maskuje gniazdo. Czas inkubacji zarodków żółwia błotnego wynosi około 100-110 dni. W tym czasie jaja narażone są na zmiany temperatury oraz ataki ze strony drapieżników. Po wykluciu żółwie błotne mierzą 3-4 cm długości i są pozbawione twardego, ochronnego pancerza (pancerz twardnieje w wieku 6 lat). Zaraz po urodzeniu żółwie zaczynają podróż do zbiornika wodnego. W czasie takiej wędrówki śmiertelność sięga nawet kilkudziesięciu procent wyklutej populacji. Wrzesień, kiedy wykluwają się żółwie błotne, to czas gromadzenia zapasów na zimę przez inne gatunki, co dodatkowo zwiększa śmiertelność młodych żółwi.

W warunkach stworzonych przez człowieka jaja żółwi błotnych wyciągnięte z zagrożonych lęgowisk trafiają do inkubatorów. Młode żółwie błotne, które nie przespały zimy trafiają na wiosnę do zbiorników wodnych.

Młode samce żółwia błotnego osiągają dojrzałość płciową po 7 latach, samice po około 10 latach.

Co je żółw błotny

Żółw błotny to gad drapieżny, który żywi się przede wszystkim larwami owadów, małymi rybami i bezkręgowcami – ślimakami, małżami, zjada również padlinę. Żółwie błotne nie mają zębów, a listy rogowe, które służą im do rozdrabniania pokarmu.

Dolegliwości żółwia błotnego

Badania prowadzone w latach 2006-2007 w ramach pilotażowego programu prowadzonego na żółwiach błotnych z rejonu Słubic wykazały obecność pasożytów wewnętrznych: tasiemca cestoda, nicieni nematoda; infekcji bakteryjnych, infekcji wywołanych pierwotniakami oraz przez grzyby.

Żółw błotny cena

Żółw błotny w Polsce jest pod ochroną jego prywatna hodowla i odsprzedaż nie jest dozwolona.

Żółw błotny w Polsce

Żółw błotny występuje w Polsce najliczniej na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim, w Wielkopolsce, na Mazurach oraz na Polesiu. Pasjonaci żółwi mogą natomiast kupić kolekcjonerską monetę o nominale 20 zł z serii Zwierzęta świata: żółw błotny. Cena takiej monety to około 400 zł.

Ochrona żółwia błotnego

Żółw błotny został wpisany do polskiej (2001 r.) i europejskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, ponieważ jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Przyczyn tego stanu jest wiele:

Żółw błotny jest gatunkiem, który do życia potrzebuje zarówno zbiorników wodnych, jak i suchych miejsc do składania jaj. Dodatkowo zarodki żółwia błotnego potrzebują do rozwoju cieplejszego klimatu, o który w Polsce trudno przez cały rok
Przed objęcie żółwi ochroną były one traktowane przez ludzi, jak pokarm i wykorzystywane w celach kulinarnych
Odłów ryb za pomocą sieci zanurzonych powoduje, że żółwie stają się ich ofiarą
Wylesianie i gospodarka regulacji rzek również wpływa negatywnie na populację żółwia błotnego
Wsiedlanie ryb do miejsc, w których żyją żółwie błotne prowadzi do zubożenia bazy pokarmowej, z której korzystają żółwie
Obce gatunki zwierząt sprowadzone do Polski, które uciekły z hodowli bądź celowo zostały z nich wypuszczone, takie jak norka amerykańska, szop pracz czy jenot stanowią zagrożenie dla żółwi błotnych

W Polsce ochroną żółwia błotnego zajmuje się między innymi Poleski Park Narodowy. Działania podejmowane przez PPN skupiają się na obserwacji żółwic żółwia błotnego na lęgowiskach, lokalizacji i zabezpieczaniu złożonych przez żółwice jaj i ochrona przed drapieżnikami. PPN zajmuje się ochroną gatunku żółwia błotnego od 1998 roku. W ramach struktur PPN działa Ośrodek Ochrony Żółwia Błotnego, w którym przygotowano warunki do inkubacji żółwia. Do tej pory z 2,5 zlokalizowanych złóż jaj w OOŻB wyhodowany 19 tys. żółwików błotnych, zasilając ich populację. Zagrożone jaja żółwi błotnych pobierane są z gniazd i inkubowane przez okres zimy. Wiosną młode żółwie błotne wypuszczane są do zbiorników wodnych otaczających lęgowiska.