Reklama

Zapalenie trzustki u psa – PRZYCZNY, OBJAWY, LECZENIE

pixabay.com/images/id-3279148/

Zapalenie trzustki u psa – zwłaszcza ostre zapalanie trzustki może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia psa. Jak pomóc psu z chorą trzustką?

Data aktualizacji: 31 sierpnia 2023

· Trzustka psa to organ, który pełni podwójną funkcję – odpowiada za trawienie pokarmu oraz za wydzielanie hormonów, które odpowiadają za transport cukru we krwi.

· Choroby trzustki u psa mogą obejmować ostre i przewlekłe zapalenie trzustki, niewydolność trzustki, cukrzycę, a nawet nowotwory.

· Leczenie trzustki wymaga zawsze konsultacji z lekarzem weterynarii.

· Dieta dla psa z chorą trzustką powinna opierać się na karmach weterynaryjnych Gastrointestinal z obniżoną zawartością tłuszczu.

Trzustka u psa – budowa i funkcje

Trzustka u psa jest organem, który pełni podwójną funkcję:

Zewnątrzwydzielnicza część trzustki psa wydziela enzymy trawienne – sok trzustkowy – do początkowego odcinka jelita cienkiego. Dzięki temu trzustka u psa odpowiada za rozkład pożywienia oraz umożliwia wchłanianie składników odżywczych przez ścianę jelita do krwioobiegu.

Wydzielanie soku trzustkowego u psa pobudzane jest przez pobieranie pokarmu; bodźce nerwowe, powstające w jamie ustnej oraz kwas solny, który napływa z żołądka do jelita cienkiego;

Wewnątrzwydzielnicza część trzustki psa zbudowana jest z małych skupisk komórek, rozmieszczonych wewnątrz miąższu całej trzustki, które odpowiadają za wydzielanie hormonów insuliny oraz glukagonu, które odpowiadają za transport cukru we krwi do niemal wszystkich komórek ciała.

Po której stronie jest trzustka u psa

Trzustka u psa położona jest w jamie brzusznej przy ujściu żołądka, w pobliżu dwunastnicy. Znajduje się ona za wątrobą, w większej mierze po prawej stronie jamy brzusznej.

Choroby zewnątrzwydzielniczej części trzustki u psa

Zewnątrzwydzielnicza część trzustki psa może zostać zakłócona w taki sposób, że dochodzi do niewydolności trzustki, bądź może dojść do jej stanu zapalnego, który prowadzi do zapalenia trzustki u psa.

Zapalenie trzustki u psa

Zapalenie trzustki to najbardziej powszechny rodzaj schorzenia jej części zewnątrzwydzielniczej. Stopień nasilenia objawów może być różny i przyjmować postać umiarkowanych zaburzeń żołądkowo-jelitowych aż do stanów zagrażających życiu psa.

Zapalenie trzustki może wystąpić u każdego psa, bez względu na wiek, płeć, czy rasę.

Ostre zapalenie trzustki u psa

Trzustka psa wskutek nacieku neutrofilowego i procesów martwiczych miąższu oraz okołotrzustkowej tkanki tłuszczowej może zacząć tracić swoje właściwości wydzielnicze. Zdrowa trzustka wydziela sok trzustkowy, a rozpuszczone w nim enzymy trawienne stają się aktywne dopiero w jelicie. Na skutek wspomnianych wyżej zaburzeń mechanizm chroniący trzustkę przed samostrawieniem zostaje zahamowany. Następuje wtedy proces samotrawienia, który z czasem może doprowadzić do śmierci.

Przewlekłe zapalenie trzustki u psa

Przewlekłe zapalenie trzustki u psa jest trudne do zaobserwowania na poziomie klinicznym. Wynika to z tego, że w niektórych przypadkach obraz klinicznych nie daje możliwości rozróżnienia pomiędzy obiema formami zapalenia. Nawracające objawy niezbyt nasilonego ostrego zapalenia trzustki u psa mogą być zdiagnozowane jako przewlekłe zapalenie trzustki. W niektórych przypadkach nasilające się objawy przewlekłego zapalenia trzustki zaczynają przypominać ostre zapalenie trzustki.

Najpewniejszą metodą zdiagnozowania tej formy zapalenia trzustki u psa jest badanie histopatologiczne. Dla przewlekłego zapalenia trzustki typowe zmiany obejmują zanik komórek pęcherzykowych, a naciek zapalny utworzony jest z komórek jednojądrowych.

Szukasz karmy dla psa z problemami z trzustką?

Reklama

Kliknij i sprawdź: Karma sucha dla psa VET RESPONSE GASTROINTESTINAL

Zapalenie trzustki u psa – przyczyny

Przyczyny zapalenia trzustki u psów nie są do końca znane, jest to choroba złożona, w której duże znaczenie może mieć podatność genetyczna. Niektóre źródła podają, że chorobę tę częściej rozpoznaje się u psów ras małych i średnich: cavalier king charles spanie, angielski cocker spaniel, border collie, sznaucer miniaturowy, yorkshire terrier.

Wiadomo, że do zapalenie trzustki u psa może przyczynić się niewłaściwa dieta, zawierająca duże ilości tłuszczu. Nadmiar tłuszczu sprzyja wydzielaniu nadmiernej ilości enzymów trzustkowych, a to prowadzi do zapalenia trzustki.

Wśród innych czynników prowadzących do zapalenia trzustki wskazuje się zjedzenie przez psa pokarmów zepsutych lub skażonych bakteriami, które przedostają się z jelita do trzustki, wywołując w niej stan zapalny.

Zapalenie trzustki u psa może być wywołane również przez ostre zatrucie, gdy pies zje:

Czekoladę
Awokado
Orzechy makadamia
Cynk (poprzez połknięcie monet, śrub, biżuterii)
Witaminę D₃(poprzez zjedzenie suplementu diety dla ludzi, maści lub leków, zawierających witaminę D)

Psy chore na cukrzycę, niedoczynność tarczycy, choroby wątroby i jelit, mogą być bardziej podatne na zapalenie trzustki, jednak dotyczy to przede wszystkim zwierząt geriatrycznych i w średnim wieku.

Do innych potencjalnych czynników narażających na zapalenie trzustki u psa zaliczyć należy:

Otyłość
Niedotlenienie i niedokrwienie trzustki na skutek spadku ciśnienia
Masywną hemolizę np. podczas babeszjozy
Choroby autoimmunologiczne
Niektóre leki
Małą aktywność fizyczną
Refluks

Zapalenie trzustki u psa – objawy

Objawy zapalenia trzustki u psów różnią się w zależności od charakteru choroby oraz jej nasilenia.

Objawami ostrego zapalenia trzustki u psa są:

Nasilone wymioty
Silna bolesność jamy brzusznej
Całkowity brak apetytu
Odwodnienie
Silne osłabienie
Kał o gnilnej woni

Przewlekłe zapalenie trzustki u psa ma przebieg łagodniejszy i objawia się:

Brakiem apetytu
Wymiotami
Osłabieniem
Utratą wagi
Matową sierścią
Upośledzonym gojeniem ran
W 50% przypadków występuje zwiększone pragnienie i wielomocz
W 30% przypadków występuje biegunka
W 20% przypadków występują objawy neurologiczne

Zapalenie trzustki u psa – leczenie

Niestety nie ma leków, które leczyłyby konkretnie zapalenie trzustki. Proces leczenia obejmuje zwalczanie infekcji, stanu zapalnego oraz leczenie objawowe.

W przypadku ostrego zapalenia trzustki zalecane jest niezwłoczne rozpoczęcie dożylnej płynoterapii, w celu pozbycia się odwodnienia u psa.
W przypadku ostrego zapalenia trzustki wskazane jest zmniejszenie jej aktywności poprzez wprowadzenie kilkudniowej głodówki (M. Chłopecka U. Latek, M. Mendel, podają, że całkowite zaprzestanie podawania pokarmu nie jest uzasadnione i może jeszcze bardziej pogorszyć stan psa).
Zapaleniu trzustki u psa często towarzyszy infekcja, dlatego zalecane jest krótkotrwałe podawanie antybiotyków.
W celu zwalczenia stanu zapalnego stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne.
W przypadku bardzo bolesnego ostrego zapalenia trzustki u psa stosuje się również leki przeciwbólowe np. buprenorfinę lub fentanyl.
Zwierzęta, które mają wymioty, otrzymują objawowo leki przeciwwymiotne.
Po ustaniu wymiotów zaleca się podawania lekkostrawnego i niskotłuszczowego pokarmu.

Niewydolność trzustki u psa

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki towarzyszy częściej psom dorosłym oraz starszym. ZNT jest warunkowana genetycznie, ale może również pojawić się w wyniku przewlekłego zapalenia trzustki u psa.

Skutkiem powyższego jest to, że trzustka nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej ilości enzymów potrzebnych do strawienia pokarmu. Co za tym idzie, składniki pokarmowe nie mogą zostać prawidłowo przyswojone w przewodzie pokarmowym psa.

Niewydolność trzustki u psa – objawy

Niewydolność trzustki u psa daje objawy dopiero wtedy, gdy niemal 90% narządu nie jest zdolne do wytwarzania enzymów. Do objawów należą:

Niska masa ciała
Wilczy apetyt
Obfite stolce w jasnym kolorze
Koprofagia

Niewydolność trzustki u psa – leczenie

Podstawowym sposobem leczenia tego rodzaju chorej trzustki u psa jest uzupełnienie karmy o enzymy, których trzustka nie jest w stanie sama wyprodukować. Stosuje się dwa rodzaje suplementów enzymów trawiennych: pochodzenia wieprzowego oraz z grzybów.

Suplementy pochodzenia wieprzowego produkuje się z wysuszonych trzustek wieprzowych, a sproszkowane enzymy można dodać do karmy. Enzymy z grzybów mogą być skuteczne w łagodnych problemach trawiennych, występowaniu gazów, ale nie są wystarczająco skuteczne, by wyleczyć niewydolność trzustki.

W przypadku zwierząt chorych na niewydolność trzustki może dojść do przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego, dlatego w niektórych przypadkach zaleca się stosowanie antybiotyków.

U zwierząt, u których doszło do przerostu flory bakteryjnej często występują niedobory witaminy B₁₂, dlatego może być konieczna jej suplementacja.

Choroby zewnątrzwydzielniczej części trzustki – diagnostyka

Zarówno w przypadku zapalenia trzustki, jak i ZNT lekarz weterynarii może zlecić:

Testy krwi – morfologię oraz biochemię z oznaczeniem cPL
USG jamy brzusznej
W diagnostyce ZNT głównym narzędziem diagnostycznym jest immunoreaktywność czynników trypsynopodobnych, które często stosuje się w połączeniu z oznaczeniem stężenia kobalaminy i kwasu foliowego.

Jak zapobiegać zapaleniu trzustki u psa?

Nawet pełna profilaktyka nie daje pełnej gwarancji, że pies nie zachoruje na zapalenie trzustki. Z całą pewnością ryzyko wystąpienia tej choroby u psa można zminimalizować poprzez:

Stosowanie niskotłuszczowej diety
Podawanie lekkostrawnych pokarmów
Uprawianie z psem aktywności fizycznych, by zapobiec nadwadze lub otyłości
Wykonywanie badań kontrolnych u lekarza weterynarii

Jaka karma dla psa z chorą trzustką?

Chora trzustka u psa wymaga odpowiednio dobranej diety, zwłaszcza, że psy, które chorowały już wcześniej mają skłonność do nawrotów tej choroby.

Podstawowym wskazaniem w leczeniu ostrego zapalenia trzustki jest wprowadzenie diety w oparciu o karmę ze zmniejszoną zawartości tłuszczu i białka – Gastrointestinal Low Fat.

W ciężkim przebiegu ostrego zapalenia trzustki początkowo może być konieczna płynna dieta podawana dojelitowo.

Karma dla psów z zewnętrzwydzielniczą niewydolnością trzustki powinna charakteryzować się obniżoną zawartością tłuszczu oraz włókna pokarmowego.

Karmę dla psa można uzupełnić enzymem trawiennym z suszonych trzustek wieprzowych.

Szukasz karmy dla psa z problemami z trzustką?

Reklama

Kliknij i sprawdź: Karma sucha dla psa VET RESPONSE GASTROINTESTINAL

Czym nie karmić psa z chorą trzustką?

Każdy przypadek chorej trzustki u psa wymaga niskotłuszczowej diety. W szczególności należy unikać podawania psu:

Przysmaków dla psów, w których nie można sprawdzić ich składu
Resztek z ludzkiego stołu
Tłustego surowego mięsa
Olejów np. lnianego oleju dla psów

Choroby wewnątrzwydzielniczej części trzustki u psa

Wewnątrzwydzielnicza część trzustki odpowiada za wydzielanie hormonów insuliny oraz glukagonu, które odpowiadają za transport cukru we krwi do niemal wszystkich komórek ciała. Insulina odpowiada przede wszystkim za rozkład węglowodanów do związków prostszych oraz za rozkład cukru.

Właśnie z tego względu najczęściej występującą chorobą, która dotyczy trzustki jest cukrzyca, która prowadzi do niedostatecznego zaopatrywania organizmu w insulinę, w wyniku czego wzrasta zawartość cukru we krwi.

Z uwagi na żeńskie hormony płciowe, które wpływają na czynność wysepek Langerhansa, w których powstaje insulina, suki zapadają na cukrzycę ok. cztery razy częściej niż psy-samce.

Podwyższona zawartość cukru we krwi pojawia się również przy zaburzeniach wydzielania hormonów nadnercza, przysadki mózgowej oraz tarczycy. Organizm psa reaguje również podniesieniem poziomu cukru we krwi na skutek nowotworowych procesów w gruczołach wewnętrznego wydzielania.

Rak trzustki u psa

Najczęstszym rodzajem nowotworu trzustki u psów jest guz wyspowej części trzustki – insulinoma. Nowotwór ten wpływa na podniesienie poziomu insuliny, co prowadzi do spadku glukozy we krwi i objawów hipoglikemii, czyli niedocukrzenia.

Objawami raka trzustki u psa mogą być:

Zaburzenia rytmu serca
Utrata przytomności
Ataki głodu – zwiększenie apetytu
Osłabienie organizmu

Chora trzustka u psa – podsumowanie

Zapalenie trzustki u psa to choroba, która w ostrej formie może mieć śmiertelne skutki. Nawet przewlekła jej forma może z czasem ulec zaostrzeniu. W każdym przypadku diagnostyka, rozpoznanie i leczenie powinny odbywać się pod opieką lekarza weterynarii.

Redakcja

Bibliografia:

G. Richter, Księga zdrowia psa i kota. Zintegrowana opieka i żywienie, Łódź 2018.

L. Wolf Friedl, Co dolega mojemu psu?, PWRiL, Warszawa 1997.

M. Chłopecka U. Latek, M. Mendel, Ostre zapalenie trzustki jako konsekwencja zatruć u psów, „Magazyn Weterynaryjny” nr 9/2019.

R. Saplerzyński, M. Ostrzeszewicz, J. Bonecka, M. Kalwas-Śliwińska, B. Degórska, Zapalenie trzustki u psów i kotów, „Życie Weterynaryjne”, nr 92/2017.