Pchły, kleszcze, wszy i wszoły – pasożyty, które zagrażają Twojemu psu i kotu
Zdjęcie: Guillaume de Germain on Unsplash
Wiedzieliście, że niektóre choroby psów i kotów mogą przenosić się na ludzi? Cześć z nich może być niebezpieczna zarówno dla zwierząt, jak i nas samych.
Spis treści
Czym są pasożyty zewnętrze
Pasożyty zewnętrzne to organizmy, które żyją na powierzchni ciała swojego żywiciela, karmiąc się jego płynami wewnętrznymi np. krwią. Pasożytami, które najczęściej atakują psy i koty są pchły, kleszcze, wszy oraz wszoły.
Pchły u psa i kota
Pchły to powszechne pasożyty psów i kotów, które żywią się krwią na całej powierzchni ciała. Co ciekawe, nie wykazują one specyficzności gatunkowej, dlatego zarówno psy, jak i koty mogą zostać zaatakowane przez pchły bytujące na innych gatunkach zwierząt.
Pchły, które zaatakowały naszego psa lub kota mogą:
- wywoływać u niego silny świąd
- inwazja może prowadzić do powstania silnych reakcji alergicznych tzw. Alergicznego pchlego zapalenia skóry
- silne inwazje pcheł mogą prowadzić do niedokrwistości u zwierząt
- pchły ze zwierząt mogą przenieść się na ludzi
- pchła kocia może przenosić bakterie wywołujące u ludzi chorobę kociego pazura
- koty i psy, połykając pchłę mogą zarazić się np. tasiemcem
Zwalczanie pcheł u psa lub kota odbywać się powinno równocześnie w sposób dwutorowy.
Po pierwsze, za pomocą odpowiednich preparatów należy pozbyć się dorosłych osobników i jaj z powierzchni ciała psa lub kota.
Równocześnie należy pozbyć się pcheł z otoczenia, w którym rozwijają się ich jaja. Warto zatem systematycznie odkurzać dywany oraz wszystkie szczeliny w podłodze. W przypadku silnej inwazji należałoby użyć w mieszkaniu preparatów przeciwpchelnych.
Kleszcze u zwierząt
Kleszcze to pajęczaki, które mogą występować na całej powierzchni ciała psa lub kota. Najczęściej jednak wczepiają się w skórę, w miejscach, gdzie jest ona szczególnie delikatna, na głowie, uszach, szyi, brzuchu czy pachwinach.
Kleszcze przenoszą szereg różnych patogenów, które wywoływać mogą nietypowe objawy kliniczne. Postawienie właściwej diagnozy może być utrudnione zwłaszcza wtedy, gdy kleszcz odpadł od psa lub kota samoistnie i nie został wcześniej zauważony.
W Polsce do najbardziej niebezpiecznych chorób odkleszczowych zalicza się babeszjozę i boreliozę.
Zagrożenie ze strony kleszczy ma charakter sezonowy. Szczególnie wysokie jest w okresie od marca do czerwca i od sierpnia do października. W przypadku ciepłych zim, gdy temperatura przekracza 5-7 stopni kleszcze mogą być aktywne nawet przez cały rok.
Wszy i wszoły
Wszy i wszoły to pasożyty spotykane znacznie rzadziej. Występują przeważnie u zaniedbanych, bezdomnych psów i kotów, osobników młodych oraz starszych, z obniżoną odpornością.
Wszoły żywią się złuszczonym naskórkiem, wywołując podrażnienia skóry. Silniejsze podrażnienia wywołują wszy, które nakłuwają skórę zwierzęcia, by dostać się do krwi. Wszy mogą zatem być przyczyną niedokrwistości.
Dorosłe wszy i wszoły to około 2 milimetrowe szarobiałe owady, które żerują głównie w okolicach głowy, uszu, szyi, barków i odbytu zwierzęcia.
Choroby wywoływane przez pasożyty zewnętrzne
Tasiemiec u psa - kota
Tasiemiec psi i koci to jeden z najczęściej przenoszonych pasożytów przez pchły i wszoły. Inwazje pcheł lub wszołów prowokują u kotów i psów odruch wygryzania i wylizywania, który prowadzi do połknięcia zarażonych owadów.
Objawami tasiemca u psów i kotów mogą być:
- wylizywanie
- widoczne gołym okiem człony tasiemca w kale, okolicach odbytu bądź na legowisku
- utrata masy ciała
- matowa i łamliwa sierść
- biegunki, zaparcia bądź wymioty
- w skrajnych przypadkach skłębione tasiemce mogą prowadzić do niedrożności światła jelita
Prawdopodobieństwo zarażenia się tasiemcem od psa lub kota istnieje. Najczęściej do zarażenie dochodzi wśród dzieci, które pozostają w bliskim kontakcie ze zwierzętami, a następnie wkładają nieumyte ręce do budzi.
Babeszjoza u psa - kota
Babeszjoza jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaki Babesia spp., którymi zwierzęta zarażają się od kleszczy. U kotów choroba ta diagnozowana jest rzadko, a pierwszy potwierdzony badaniami przypadek odnotowano w Polsce w 2007 roku[1]. Zdecydowanie częściej babeszjoza diagnozowana jest u psów, a szczególnie narażone są na nią szczenięta do 8. miesiąca życia.
Zakażenie babeszjozą następuje, gdy kleszcz-nosiciel zostanie w skórze zwierzęcia minimum przez dobę. W tym czasie wraz ze śliną kleszcza do organizmu dostają się pierwotniaki, które zarażają krwinki czerwone. Walka układu odpornościowego zwierzęcia prowadzi do usuwania nie tylko pierwotniaka, ale również czerwonych krwinek.
Właśnie z tego powodu jednym z typowych objawów babeszjozy jest zmiana koloru moczu u zwierzęcia z żółtego na czerwony. Do innych objawów babeszjozy zalicza się apatię, brak apetytu, biegunkę, wymioty, niekiedy żółtaczkę czy blade błony śluzowe.
W przypadku powikłanego przebiegu może również dojść do zapalenia trzustki, niewydolności nerek czy zaburzeń neurologicznych.
Borelioza u psa - kota
Borelioza jest chorobą odkleszczową, wywoływaną przez bakterie borrelii, które umiejscawiają się w skórze, stawach, tkance łącznej i mięśniowej. Objawy tej choroby są widoczne przede wszystkim u psów. Jest ona trudna do zdiagnozowania, ponieważ daje symptomy różnych chorób, a objawy pojawić się mogą po dosyć długim czasie od ukąszenia kleszcza: od 2 do 5 miesięcy. U 95% psów borelioza przebiega bezobjawowo.
W pozostałych przypadkach psy stają się apatyczne, może pojawić się wysoka 40°C temperatura. Typowym objawem jest powracająca kulawizna i obrzęki stawów. W przebiegu tej choroby może również dojść u psa do
- zapalenia wątroby
- zapalenia opon mózgowych
- zapalenia mięśnia sercowego
- niedowładu kończyć
- padaczki
W zwalczaniu chorób odpasożytniczych najważniejsza jest profilaktyka, której celem jest uchronienie zwierzęcia przed zarażeniem.
Jak chronić psy i koty przed pasożytami zewnętrznymi
By zabezpieczyć psa bądź kota przed zagrożeniami, jakie niosą ze sobą żerujące na zwierzętach pasożyty właściciele zastosować mogą produkty dostępne powszechnie w sklepach zoologicznych bądź lecznicach weterynaryjnych. Produkty te pogrupować można np. w oparciu o sposób ich aplikacji.
Wśród produktów podawanych na skórę psa lub kota mogą to być:
- Krople spot-on
- Obroże
- Spraye
Wśród produktów podawanych doustnie będą to:
- Tabletki
- pasty
Przed podaniem jakiegokolwiek preparatu przeciw pasożytom zewnętrznym należy przeczytać jego ulotkę bądź skonsultować się z lekarzem weterynarii. Część produktów, ze względu na obecność różnych substancji czynnych, przeznaczona może być tylko dla psów bądź tylko dla kotów.
Przypisy:
[1] Ł. Adaszek, J. Łukaszewska, S. Winiarczyk, M. Kunkel, Pierwszy przypadek babeszjozy u kota w Polsce, „Życie Weterynaryjne”, 2008, 83(8).
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
Chcesz poznać inne porady o zdrowiu psów i kotów?
