Reklama

Lęk separacyjny u psa – OBJAWY, PRZYCZYNY, LECZENIE, ZAPOBIEGANIE

Image by Freepik

Lęk separacyjny to poważny problem, który może wystąpić u każdego psa. Duży wpływ na wystąpienie tej choroby może mieć postępowanie opiekuna.

Data publikacji: 23 maja 2023

Lęk separacyjny u psa – czym jest

Lęk separacyjny u psa jest zespołem różnych zachowań, które przejawiają się niepokojem u zwierzęcia, w wyniku oddzielenia od osób, z którymi pies ma silną więź bądź gdy pies pozostaje sam. Niepokój prowadzi z kolei do nasilenia reakcji lękowych.

Skłonność psa do lęku przed oddzieleniem od stada chroni szczenięta przed niebezpieczeństwem. U prawidłowo rozwijających się psów lęk z czasem zanika, wraz ze zwiększającym się doświadczeniem zwierzęcia.

Według badań ankietowych, prowadzonych w USA, wśród właścicieli psów, aż 17% psów, przejawiało objawy kliniczne charakterystyczne dla lęku separacyjnego.

Lęk separacyjny u psa – objawy

Według Mc Crave pies cierpiący na lęk separacyjny może prezentować różne wzorce zachowania, może zareagować:

rezygnacją i oczekiwaniem na powrót;
depresją – pies może przestać przyjmować pokarm, ujadać, dopóki opiekun nie wróci;
nadmiernym pobudzeniem, przejawiającym się drapaniem w drzwi, nadmierną szczekliwością, niszczeniem przedmiotów w domu, poszukiwaniem rzeczy opiekuna z jego zapachem, oddawaniem potrzeb fizjologicznych w domu.

Psy z lękiem separacyjnym narażone są na przewlekły przerywany stres, którego objawy można sprowadzić do trzech grup:

Zachowania nieprawidłowe i stereotypie

zaburzenia snu
zaburzenia funkcji poznawczych
brak skupienia
nadmierna aktywność ruchowa
nadwrażliwość na ból
rosnąca agresja
zachowania obsesyjne
niepewność
nagłe oddawanie moczu wskutek stresu

Zachowania somatyczne

spadek odporności
wrzody żołądka
utrata sierści
brak apetytu
wymioty
biegunka
pocenie się w opuszkach palców
ziajanie
ślinienie się
oblizywanie warg
drżenie ciała

Zmiany zachowań socjalnych

depresja
unikanie kontaktu z innymi psami
postawa z obniżonym tułowiem, podwiniętym ogonem, spuszczoną głową

Pies z lękiem separacyjnym może wykazywać wiele innych nieprawidłowych zachowań, np.:

zwierzę może zastygać w bezruchu, gdy widzi opiekuna, który szykuje się do wyjścia
pies z lękiem separacyjnym może również zachowywać się agresywnie, łapiąc opiekuna za nogawkę, by ten nie wyszedł

Lęk separacyjny u psa – jakich zwierząt dotyka?

Lęk separacyjny może wystąpić u każdego psa, jednak badania dowodzą, że w przypadku ok. 50% przypadków problem ten dotyka psów mieszańców. Problem ten może wynikać z historii poszczególnych osobników, które w przypadku psów mieszańców częściej mogły być dotknięte porzuceniem przez opiekuna jeden raz lub więcej. Mieszańce są jednocześnie bardziej oporne na poprawę w wyniku leczenia niż psy rasowe. Według różnych badań samce mogą stanowić nieco większy odsetek psów cierpiących na lęk separacyjny, inne badania wskazują na podobny udział samców i samic, borykających się z tą chorobą.

Przyczyny lęku separacyjnego u psa

Do głównych przyczyn, które prowadzą do wystąpienia lęku separacyjnego u psów, w literaturze przedmiotu wskazuje się:

Złą socjalizację psa bądź jej brak
Uwarunkowania genetyczne
Zaburzenia w relacji człowiek – pies
Przemoc
Choroby i ból
Traumę lub nagłą zmianę w życiu psa

Lęk separacyjny u psa a brak odpowiedniej socjalizacji

Socjalizacja szczeniaka to okres, który przypada u psów pomiędzy 4. a 12. tygodniem życia zwierzęcia. To właśnie wtedy umysł psa jest najbardziej chłonny, wtedy również wykształca się w mózgu psa najwięcej połączeń nerwowych. W okresie tym szczenięta wykazują skłonność do reakcji lękowych, która narasta do 12. tygodnia życia. Brak kontaktów z ludźmi, innymi zwierzętami i różnorodnym środowiskiem może wzmocnić u psów lęk przed nieznanym.

Lęk separacyjny u psa a uwarunkowania genetyczne

Każdy pies ma zestaw genów, które warunkują jego cechy fizyczne oraz psychiczne. Psy o genetycznej skłonności do lęku separacyjnego wykazują podwyższoną wrażliwość sensoryczną. Problemy na tle genetycznym są trudne do wyleczenia.

Lęk separacyjny a zaburzenia relacji człowiek – pies

Zbyt silna więź wytworzona pomiędzy szczeniakiem a człowiekiem, który zaczyna traktować człowieka, jak własną matkę może doprowadzić do lęku separacyjnego. Problem ten mogą sprowokować sami ludzie, którzy zaczynają traktować psa w sposób zbyt emocjonalny, co może wzmagać u szczeniaka problem. Nadmierna bliskość z opiekunem, jak spanie w jednym łóżku również może pogłębiać problem.

Lęka separacyjny u psa a przemoc

Zwierzęta, które doświadczyły zjawiska przemocy, a co za tym idzie długotrwałego stresu, miewają zwykle podwyższoną wrażliwość, która w określonych sytuacjach może doprowadzić do pojawienia się lęku na skutek nieobecności ukochanego opiekuna.

Lęk separacyjny a choroby i ból

Szczenięta, które w okresie choroby były szczególnie pielęgnowane przez opiekuna mogą mieć skłonność do lęku separacyjnego w dorosłym życiu.

Lęk separacyjny a trauma

Zwierzęta, które przeżyły silną traumę: wykluczenie z rodziny, oddanie do schroniska, ponowne oddane do schroniska, zmianę domu mogą być bardziej narażone na wystąpienie lęku separacyjnego.

Lęk separacyjny u psa – leczenie

Holistyczne podejście do leczenia lęku separacyjnego u psów zakłada kontrolę środowiska psa, modyfikowanie zachowań chorego psa oraz farmakoterapię.

Terapia modyfikacji zachowań u psa z lękiem separacyjnym

Modyfikowanie zachowań psa z lękiem separacyjnym powinno opierać się na ustaleniu rutyny dnia i konsekwentnym jej przestrzeganiu. Każda niezaplanowana zmiana zakłóca spokój zwierzęcia, dlatego należy ich unikać. W procesie modyfikacji zachowań ważne jest:

Wdrożenie treningu posłuszeństwa
Prowadzenie treningu niezależności – oddzielanie psa od opiekuna na coraz dłuższy czas, oduczenie psa podążania za opiekunek krok w krok np. poprzez naukę komendy „na miejsce”
Wprowadzenie nagród za posłuszeństwo
Poświęcanie uwagi psu, gdy chce tego opiekun, a nie pies
Zaprzestanie stosowania kar fizycznych
Ignorowanie przylepności psa

Terapia modyfikacji zachowań obejmuje również zwykle:

Odwrażliwienie psa na sygnały, które kojarzą mu się z opuszczaniem domu przez opiekuna
Odwrażliwienie psa na samo wyjście
Zmianę rytuały opuszczania domu przez opiekuna

Farmakoterapia u psa z lękiem separacyjnym

Zastosowanie leków jeszcze przed rozpoczęciem terapii zmiany zachowań jest wskazane z uwagi na konieczność redukcji lęku. Badania dowiodły, że w grupie psów, u których terapia zmiany zachowań wsparta była farmakoterapią liczba psów, które wykazały poprawę, była wyższa niż w grupie, gdzie prowadzono samą modyfikację zmiany zachowań.

Lekiem często stosowanym u psów z lękiem separacyjnym jest klomipramina.

Niektóre badania dowodzą, że stosowanie feromonów może być równie skuteczne, co stosowanie niektórych leków.

Wsparciem w terapii lęku separacyjnego mogą być również benzodiazepiny, neuroleptyki, progestageny oraz trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.

Zwykle jeśli lek nie przyniesie pozytywnych efektów w ciągu miesiąca należy wdrożyć innych schemat leczenia.

Inne sposoby na lęk separacyjny u psa

Technika masażu Tellington Touch – angażuje układ przywspółczulny, zmniejsza napięcie mięśni, spowalnia akcję serca, redukując w ten sposób poziom stresu.
Kamizelka przeciwlękowa – działa na zasadzie akupresury i masażu Ttouch, poprzez równomierny ucisk, który powoduje rozluźnienie mięśni i redukcję stresu.
Klatka kennelowa – miejsce, które pies zaakceptuje jako bezpieczne schronienie – należy jednak przeprowadzić trening klatkowy dla psa.
Ziołolecznictwo – prawdopodobne jest, że dziurawiec w połączeni z walerianą może dawać satysfakcjonujące efekty w zwalczaniu objawów depresji nawet w porównaniu z niektórymi farmaceutykami. Objawy stresu może łagodzić również miłorząb japoński oraz kava kava.

Lęk separacyjny u psa – podsumowanie

Lęk separacyjny to poważny problem związany z nieprawidłowym zachowaniem zwierzęcia, a jego leczenie wymaga konsultacji ze specjalistą. Ważne, by przed wizytą u specjalisty wykonać nagranie zachowania psa, który zostaje sam w domu.

Warto również pamiętać, że nie każde zachowanie musi być objawem lęku separacyjnego. Szczenięta często niszczą przedmioty, ponieważ w ten sposób poznają świat. Niewłaściwe zachowanie może być również spowodowane nudą, czy niezaspokojeniem innych potrzeb zwierzęcia. Lęk separacyjny można często poznać po wystąpieniu zaburzeń somatycznych, o których była mowa powyżej.

Redakcja