Porady dotyczące psów i kotów, ciekawostki, zdrowie, żywienie - zoonews.pl
Reklama
Reklama

Reklama

Kleszcz u kota – jak wygląda, jak go usunąć

Facebook
Twitter
Kleszcz u kota

Kleszcz u kota może stanowić poważne zagrożenie, zarówno dla życia i zdrowia zwierzęcia, jak i nas samych. Niektóre z chorób mogą zagrażać również ludziom.

Spis treści - kliknij strzałkę

Kleszcz u kota – jaki to pasożyt?

Kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) to gatunek pajęczaka z rzędu kleszczy, należący do roztoczy.

Kleszcze pospolite, to gatunek twardy, który posiada pancerz (Scutum). U samców pancerz pokrywa cały grzbiet, a u samic, nimf i larw tylko fragment. Kleszcze czerwone, bo tak wyglądają kleszcze pospolite, mają czerwony grzbiet i brązową tarczkę.

Kleszcz u kota – jak wygląda kleszcz?

Samica kleszcza pospolitego jest minimalnie większa od samca – przed żerowaniem ma ok. 5 mm długości, podczas gdy samiec ok. 4,5mm. Czerwone kleszcze to samice, posiadają one czerwony grzbiet i brązową tarczkę.

Samica kleszcza pospolitego

Kleszcze pospolite mają również wyraźnie wyodrębniony hypostom – aparat gębowy, na którym znajdują się haczyki.

hypostom kleszcza

źródło: /ebiocare.pl/kleszcze

Niebezpieczna dla kota jest samica kleszcza, nimfa kleszcza oraz larwy kleszcza – to właśnie one żywią się krwią kręgowców.

Gdzie występują kleszcze?

Kleszcz pospolity, to jeden z gatunków kleszczy, który występuje praktycznie na terenie całej Europu. Kleszcz ten występuje na całym terenie Polski i jest najczęściej atakującym gatunkiem.

Gdzie występują kleszcze?

źródło: esccap.pl

Gdzie kleszcz może złapać kota?

Kleszcz pospolity żeruje tam, gdzie znajdują się jego żywiciele. Samice kleszcza potrafią wspiąć się na 150 cm wysokości i oczekiwać na przejście ofiary. W szczególności kleszcze te lubią ścieżki w lasach, parkach, ale również można je spotkać w ogrodach. Najczęściej występują jednak w wilgotnych lasach liściastych i mieszanych.

Kleszcze występują powszechnie w parkach miejskich. Swoje badania na ten temat przeprowadził i udostępnił PZH1:

Kleszcze w Warszawie

Analiza liczby kleszczy wykazała, że największe ryzyko związane z atakami kleszczy występuje w okresie wiosennym (kwiecień) w Łazienkach Królewskich (bardzo duże ryzyko) oraz w Lasku Bielańskim (duże ryzyko). Dla tych dwóch lokalizacji, stwierdzono różnice w występowaniu zagrożenia pomiędzy latem 2019 (odpowiednio zagrożenie średnie i średnio-niskie) a latem 2020 (duże ryzyko). Las Kabacki stanowił obszar najbardziej bezpieczny. Ryzyko kształtowało się na poziomie średnio-niskim i niskim w 2019 roku i średnim w 2020.

Kleszcze w Poznaniu

Rejonami o największym ryzyku kontaktu z kleszczami były tereny Uroczysko Golęcin (obszar o bardzo dużym i dużym ryzyku) oraz Uroczysko Malta (obszar o bardzo dużym ryzyku) w badanych okresach wiosennych i letnich. Obszar Cytadeli to obszar średniego i średnio-niskiego zagrożenia atakami kleszczy.

Do kiedy kleszcze są aktywne?

Nasilenie występowania kleszczy ma charakter sezonowy. Inwazje kleszczy mają swoje dwa szczyty występowania, tj.:

  • Marzec-czerwiec
  • Sierpień-październik

 

Warto też pamiętać, że kleszcze w ciągu dnia są najbardziej aktywne od rana do południa i między godziną 16:00 aż do zmierzchu.

Niestety w polskim klimacie, który staje się coraz cieplejszy, a zimy są bezśnieżne i z dodatnimi temperaturami kleszcze u kotów mogą przydarzyć się zarówno w lutym, jak i w grudniu. Wystarczy, by temperatura w nocy nie spadła poniżej 0°C, a w ciągu dnia utrzymywała się powyżej 7°C, a kleszcze stają się aktywne.

Kleszcz u kota – gdzie go szukać?

Kleszcz u kota może wciąć się na całej powierzchni ciała. Niestety nie ma reguły, gdzie pojawi się ten pasożyt, dlatego jeżeli kot jest wychodzący, to po powrocie zwierzęcia do domu należy sprawdzić całe ciało. Szczególnie często kleszcze u kotów wcinają się w miejsca, gdzie skóra jest bardziej delikatna:

  • Okolice pyszczka
  • Kleszcze wbijają się też w uszy
  • Kleszcz u kota może wkłuć się pod pachami i w pachwinach
  • Sprawdź również czy nie ma kleszcza między palcami i w okolicy okołoodbytowej

 

Kleszcz, który wetnie się w ofiarę uwalnia środek znieczulający, co powoduje, że jest praktycznie nie możliwe, by ofiara go wyczuła.

Kleszcz między palcami u kota

Cykl życia kleszcza

Kleszcz ma w swoim cyklu życiowym trzech żywicieli.

W czerwcu samica, która odżywiała się na dużym ssaku np. kocie składa od 3 do 5 tys. jaj, a następnie umiera. 

W czerwcu-sierpniu z jaj wykluwają się larwy, które odżywiają się przez 2-3 dni na małym ssaku np. norniku. Odżywione larwy wracają do środowiska, gdzie przechodzą linkę do nimfy kleszcza.

Nimfa kleszcza odżywia się przez 4-6 dni na nieco większym ssaku np. zającu. Odżywiona nimfa kleszcza wraca do środowiska, gdzie przechodzi linkę do postaci dorosłego osobnika.

Dorosła samica kleszcza poszukuje dużego ssaka np. kota, na którym żeruje przez 5-14 dni. Rok później w czerwcu jest gotowa do złożenia jaj, a cykl zamyka jej śmierć2.

Cykl życia kleszcza

Źródło: esccap.pl

Czy kleszcz u kota sam odpadnie?

Napity kleszcze w zależności od cyklu rozwoju, w którym się znajduje może odpaść po 2-3 dniach w przypadku larwy kleszcza, po 4-6 dniach w przypadku nimfy kleszcza oraz po 5-14 dniach w przypadku dorosłej samicy kleszcza.

W każdym przypadku pozostawienie kleszcza, by sam odpadł jest postępowaniem nieprawidłowym. Napity kleszcz może zwrócić do ciała ofiary patogeny nawet poniżej 12 godzin od ukąszenia!

Po czym poznać, że kot miał kleszcza?

Na skórze kota może pojawić się rana po kleszczu. Jest to niewielki ślad, który może powodować świadcz i pieczenie. Wokół ugryzienia kleszcze pojawia się zaczerwienienie lub obrzęk. Jeżeli pajęczak nie było nosicielem patogenów ślad po kleszczu znika zwykle po kilku dniach.

Jak wyciągnąć kleszcze kotu

Zastanawiasz się, jak wyjmować kleszcza kotu? Zrób to:

  1. jak najszybciej,
  2. bez rozrywania go,
  3. bez ściskania jego ciała,
  4. bez drażnienia lub prób zabijania go przed usunięciem.

Jak usunąć kleszcza u kota bezpiecznie?

Hypostom kleszcza posiada kolce, którymi kleszcz kotwiczy się w skórze żywiciela. Według najnowszych ustaleń najbezpieczniejszym sposobem na usunięcie kleszcza kotu jest ruch obrotowy z jednostajnym, umiarkowanie silnym ciągnięciem, a nie, jak sądzono dotychczas poprzez jedno silne szarpnięcie. Ruch obrotowy powoduje, że kolce owijają się wokół osi hypostomu, co ułatwia wyciągnięcie kleszcze bez jego rozerwania.

Jak usunąć kleszcza u kota bezpiecznie?

Po usunięciu kleszcza kotu przemyj miejsce wcięcia środkiem antyseptycznym, a kleszcza umieść w szczelnym pojemniku. Kleszcza możesz przebadać na obecność patogenów.

Czym wyciągnąć kleszcza kotu?

Usuwanie kleszcza u kota powinno odbywać się za pomocą dedykowanego narzędzia do usuwania kleszczy. Domowe pęsety nie są do tego celu przeznaczone, a ich mało precyzyjna budowa zwiększa szansę na rozerwanie kleszcza. Jedną z najważniejszych zasad, podczas usuwania kleszcza kotu jest chwycenie kleszcza, jak najbliżej skóry. Taki sposób zapobiegnie zgnieceniu pajęczaka, który mógłby wtedy zwymiotować swoimi płynami ustrojowymi do żywiciela.

Odpowiednie do usunięcia kleszcza będą np. dostępne na rynku haczyki. Do wyboru są dwa ich rodzaje, zależne od wielkości kleszcza. Ich użycie jest bardzo proste – należy wsunąć je od strony bocznej pasożyta i przekręcić w dowolną stronę, najlepiej wykonując kilka obrotów.

Przeczytaj również

Urwany kleszcz u kota – co robić?

W przypadku, kiedy usuwanie kleszcza u kota nie powiedzie się i hypostom zostanie w skórze kota jedynym bezpiecznym rozwiązaniem jest wizyta u lekarza weterynarii. Pozostałości kleszcza umieść w szczelnym pojemniku, by lekarz mógł wysłać je na badanie na obecność patogenów. W przypadku rozerwania kleszcza takie badanie jest bardzo wskazane.

Choroby odkleszczowe u kota

Kleszcz pospolity może być nosicielem wielu patogenów, stanowiących wektor chorób. Mimo, że koty rzadziej zapadają na choroby odkleszczowe, to sytuacje takie nie są niemożliwe.

Choroby odkleszczowe, na które mogą zapaść koty to:

  • Borelioza
  • Babeszjoza
  • Anaplazmoza
  • Erlichioza
  • Zakaźna anemia kotów (FIA) – hemobartoneloza
  • Tularemia
  • Cytaukszoonoza
  • Bartoneloza

Borelioza u kota

Borelioza u kotów nie jest diagnozowana, chociaż badania serologiczne dowodzą, że koty posiadają przeciwciała, co oznacza, że koty te miały kontakt z krętkami Borrelia burgdorferi.

Niestety nie ma danych odnośnie objawów boreliozy u kotów.

Babeszjoza u kota

Babeszjoza u kotów diagnozowana jest bardzo rzadko. Pierwszy potwierdzony badaniami przypadek odnotowano w Polsce w 2007 roku3. Jest to choroba wywoływana przez pierwotniaki, z których dla kotów niebezpieczne są: Babesia felis, Babesia cati, Babesia herpailuri i Babesia canis spp. presenti.

Wśród objawów babeszjozy u kota wskazać można: gorączkę, senność, brak apetytu, biegunkę, osłabienie.

Diagnozę choroby można postawić dopiero po wykonaniu badania krwi.

Co na kleszcze dla kota?

Najlepszym sposobem na zabezpieczenie kota przed kleszczami jest profilaktyka. Żerujący kleszcz może wstrzyknąć patogeny nawet po kilkunastu godzinach od wcięcia, dlatego nie można na to pozwolić.

Badania przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Pasteura dowiodły, że dorosłe kleszcze mogą przekazać bakterie Borrelia w czasie krótszym niż 24 godziny, a nimfy kleszcza w jeszcze krótszym czasie – nawet poniżej 12 godzin4.

Na rynku zoologicznym i weterynaryjnym występują preparaty na kleszcze o różnych formach podania.

Krople na kleszcze dla kota

Jednym z najpopularniejszych sposobów zabezpieczenia kotów przed kleszczami są krople typu spot-on, które rozprowadza się pomiędzy łopatkami kota i punktowo wzdłuż grzbietu aż do ogona. Krople zapewniają kotu ochronę przed kleszczami zwykle przez 1 miesiąc. Aby zapewnić najlepszą skuteczność kota nie należy kąpać dwa dni przed i dwa dni po aplikacji kropel na kleszcze. 

Obroża na kleszcze dla kota

Obroże przeciwkleszczowe działają zwykle dłużej – nawet do 6 miesięcy. Zawierają w sobie substancje czynne, które uwalniane są stopniowo każdego dnia. Obroże na kleszcze mogą jednak stanowić zagrożenie dla kotów wychodzących, które mogę przez przypadek się na nich powiesić.

Spray na kleszcze dla kota

Spray na kleszcze rozprowadza się po całym ciele kota pod włos, by preparat dotarł do skóry na grzbiecie, plecach, karku, po stronie bocznej i brzusznej tułowia oraz na nogach. Spray zapewnia kotu ochronę przed kleszczami zwykle przez 1 miesiąc. Aby zapewnić najlepszą skuteczność kota nie należy kąpać dwa dni przed i dwa dni po aplikacji spray na kleszcze. 

Kleszcze u kota – czy domowe sposoby są skuteczne?

Smarowanie kleszcza tłuszczem, oblewanie kleszcza spirytusem czy podpalanie kleszcza, to domowe sposoby, które mogą doprowadzić do tego, że kleszcz zwymiotuje, pozostawiając swoje patogeny w żywicielu.

Do odstraszania kleszczy stosuje się również zioła: lawendę, szałwię, miętę pieprzową, rozmaryn, tymianek, melisę lekarską, geranium czy suszony eukaliptus.

Bibliografia:

  1. https://www.pzh.gov.pl/klimat/factsheets/kleszcze-w-parkach-miejskich/
  2. https://www.esccap.pl/kleszcze/
  3. Ł. Adaszek, J. Łukaszewska, S. Winiarczyk, M. Kunkel, Pierwszy przypadek babeszjozy u kota w Polsce, „Życie Weterynaryjne”, 2008, 83(8).
  4. https://www.pasteur.fr/en/research-journal/news/lyme-disease-study-speed-transmission-infected-ticks
Mateusz i Daisy

dr Mateusz Karatysz

Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl

Przeczytaj inne poradniki o zdrowiu psów i kotów

Summary
Kleszcz u kota – jak wygląda, jak go usunąć | Zoonews.pl
Article Name
Kleszcz u kota – jak wygląda, jak go usunąć | Zoonews.pl
Description
Kleszcz u kota może stanowić poważne zagrożenie, zarówno dla życia i zdrowia zwierzęcia, jak i nas samych. Niektóre z chorób mogą zagrażać również ludziom.
Author
Publisher Name
www.zoonews.pl
Publisher Logo

PARTNERZY

Reklama
Reklama

KANAŁ PUPILA

Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
0
Jeśli chcesz możesz zostawić swój komentarz :)x