Chów wsobny – na czym polega?
pixabay.com/photos/animal-love-two-dogs-weimaraner-7438469/
Chów wsobny to jedna z metod hodowli polegająca na kojarzeniu ze sobą spokrewnionych osobników. Chów ten nazywany jest też kojarzeniem krewniaczym lub inbredem.
Spis treści - kliknij strzałkę
Chów wsobny wywołuje wiele kontrowersji, z jednej strony może być przyczyną wielu wad genetycznych u potomstwa oraz kojarzy ten proceder z pseudohodowcami. Pseudohodowcy rozmnażają zwierzęta blisko skoligacone, niekiedy już chore, posiadające liczne wady, eksploatując zwierzę z oszczędności i chęci zysku. Choć udaje się pozyskać szczenięta również z takich par rodzicielskich, to ich żywotność oraz zdolność do dalszego rozrodu jest wysoce obniżona (poronienia, martwe płody, słabe nasienie, niepłodność, nieliczne mioty, zaburzenia psychiczne i fizyczne miotu).
Chów wsobny zalety
Chów wsobny ma jednak swoje uzasadnienie, gdy gatunki są na granicy wymarcia. Wtedy chów wsobny daje szansę odbudowy populacji lub jest działaniem mającym na celu utrwalenia najlepszych cech danego osobnika, czyli uzyskania czystych linii hodowlanych. Chów wsobny ma więc na celu m.in.: pozyskanie pożądanych cech wyglądu w kontekście zwierząt domowych czy zwiększenie wydajności produkcyjnej w przypadku zwierząt gospodarskich.
Warunkiem uzyskania określonych, a wiec pożądanych osobników, jest posiadanie wiedzy, co do jakości materiału genetycznego, wolnego od genów recesywnych, determinujących cechy niepożądane. Świadomy hodowca zbada DNA swoich zwierząt, aby uniknąć ryzyka wad genetycznych i rozwojowych, będących wynikiem wysokiego wskaźnika inbredu, choć i to nie daje gwarancji zdrowia.
Kojarzenie krewniacze jest jednak jednym ze sposobów na stworzenie nowej rasy, doskonalenie ras już istniejących oraz sposobem na eliminowanie chorób o podłożu genetycznym.
W naturalnym środowisku chów wsobny zachodzi niezwykle rzadko, gdyż zapobiegają temu mechanizmy behawioralne zwierząt, choćby poprzez umiejętność rozpoznawania się rodzeństwa.
Chów wsobny wady
Nieumiejętnie prowadzona hodowla wsobna nie tylko nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, ale i wpłynie niekorzystnie na dobrostan zwierząt. W wyniku niewłaściwego wykorzystywania chowu wsobnego można doprowadzić do tzw. depresji inbredowej. Populacja inbredowa może charakteryzować się gorszą odpornością, jest mniej żywotna czy mniej skłonna do rozrodu, a jej efektywność jest znacznie mniejsza. Osobniki rodzą się słabsze i wrażliwsze na czynniki środowiskowe.
Jak już wspomniano chów krewniaczy, przyczynia się do ujawniania alleli recesywnych, kodujących uszkodzone białka, albo niekodujących ich wcale. W praktyce oznacza to dominację genów nieprawidłowych, wywołujących wady genetyczne, a więc przekazywania kolejnym pokoleniom defektów genetycznych, także w formie skumulowanej. Chów wsobny jest więc przyczyną zahamowania wymiany genów, co powoduje utratę lub wzrost pożądanych i niepożądanych wersji genów u danej grupy osobników. Im mniejsza pula genów, tym większe prawdopodobieństwo utrwalenia szkodliwych cech lub utraty tych korzystnych dla gatunku.
Chów wsobny podsumowanie
Chów wsobny ma zarówno zalety, jak i wady. Każdy hodowca, który nie posiada wiedzy genetycznej i prowadzi chaotyczne koligacenia, musi się liczyć z ujawnieniem negatywnych cech fizycznych i psychicznych tak otrzymanego potomstwa. Głównym celem chowu wsobnego jest tworzenie nowych gatunków, ratowanie tych będących na skraju wyginięcia, podnoszenie jakości i odporności na patogeny już istniejących. Chów wsobny może być również jedną z metod ograniczania i eliminowania ujawniających się chorób genetycznych.
Redakcja
Bibliografia
docplayer.pl/46284658-Chow-wsobny-a-strategie-zwiazane-z-wyborem-partnera-do-rozrodu-u-ptakow.html
wz.izoo.krakow.pl/files/WZ_2011_1_art05.pdf
Przeczytaj inne ciekawostki
