Zaskroniec zwyczajny – czy należy się go bać?
By Andreas Eichler, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=83127338
Zaskroniec zwyczajny to wąż, który budzi wiele emocji. Czy jest groźny? Czy warto go bać się na spacerze? Odpowiedzi na te pytania mogą cię zaskoczyć!
Spis treści
Zaskroniec zwyczajny – systematyka
Zaskroniec zwyczajny Natrix natrix to gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych z podrodziny zaskrońcowatych. To kuzyn zaskrońca rybołowa, z którym często dzieli siedliska.
Gromada | Gady |
Rząd | Łuskonośne |
Podrząd | Węże |
Infrarząd | Alethinophidia |
Rodzina | Połozowate |
Podrodzina | Zaskrońcowate |
Rodzaj | Natrix |
Gatunek | Zaskroniec zwyczajny |
Zaskroniec zwyczajny – występowanie
Zaskroniec zwyczajny to gatunek o zasięgu palearktycznym, występuje od Północnej Afryki przez Europę, aż do Azji Mniejszej i dalej do Mongolii, Północno-Zachodnich Chin po południowe rubieże Syberii.
W Polsce zaskroniec zwyczajny występuje na obszarze całego kraju.
Jak wygląda zaskroniec zwyczajny?
Nazwa zaskroniec wzięła się w Polsce od charakterystycznych żółtych plam na tylnej części głowy węża, które otoczone są czarną obwódką.
Zaskroniec ma również charakterystyczne okrągłe źrenice oczu.
Ubarwienie ciała zaskrońca jest zmienne i zależy od środowiska występowania. Zwykle jednak węże te mają ubarwioną wierzchnią część ciała w kolorach od szarozielonego po brązowe. Na grzbiecie mogą być również widoczne nieregularne ciemne plamy. Brzuch węża ma zwykle kolor kremowy i również pokrywają go nieregularne plamy. Występują również osobniki melanistyczne.
Samice zaskrońców są zwykle większe od samców i osiągają długość nawet do 150 cm jednak średnio jest to nie więcej niż 120 cm. Samce z kolei osiągają długość do ok. 100 cm, ale średnio jest to ok 70 cm.
Tryb życia zaskrońca zwyczajnego
Zaskroniec zwyczajny to wąż wodno-lądowy, który prowadzi dzienny tryb życia. Rano wygrzewa się zwykle na słońcu po czym wyrusza na polowanie.
Potrafi sprawnie pływać i nurkować. Żyje zwykle na obszarach bagnistych, podmokłych w pobliżu zbiorników wodnych. Występuje zarówno na terenach nizinnych, jak i górskich.
W przypadku ataku wąż ucieka zwykle do wody bądź kryje się w gęstej roślinności.
Doprowadzony do ostateczności wąż zwija się w kłębek, zaczyna syczeć i rozszerza żebra, by zwiększyć swoje rozmiary. Wydziela również ciecz o nieprzyjemnej woni.
Okres hibernacji tego węża trwa w Polsce od października do przełomu marca i kwietnia.
By Jevgenijs Slihto from Riga, Latvia – Grass snake, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=43754126
Zaskroniec zwyczajny – rozmnażanie
Zaskroniec zwyczajny rozpoczyna okres godowy na przełomie kwietnia i maja. Samica składa od 8 do 30 jaj, w takich miejscach jak gnijące sterty liści, spróchniałe drzewa bądź kompostowniki. Okres inkubacji trwa do 4. do 8. tygodni po czym z jaj wylęgają się młode osobniki o długości ok. 15-20 cm. Młode węże po urodzeniu są od razu samodzielne.
Ile żyje zaskroniec zwyczajny?
Długość życia zaskrońca zwyczajnego w naturalnym środowisku może wynieść do 15 lat.
Czym żywi się zaskroniec zwyczajny
Dieta zaskrońca zwyczajnego składa się głównie z płazów. Sporadycznie wąż ten zjada ryby i mniejsze jaszczurki oraz gryzonie. Młode węże zjadają również dżdżownice. Pokarm połykany jest żywce w całości.
Zaskroniec zwyczajny – ochrona gatunkowa
Zaskroniec zwyczajny posiada status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Jest więc gatunkiem najmniejszej troski.
W Polsce gatunek ten jest objęty całkowitą ochroną.
Zaskroniec zwyczajny – ciekawostki
- Zaskroniec zwyczajny potrafi odstraszać drapieżniki poprzez wytwarzanie cuchnącej cieczy, którą wąż uwalnia w momencie ataku drapieżnika.
Pytania czytelników
Jak zaskroniec poluje?
Zaskroniec to świetny pływak i nurek. Poluje głównie na małe gryzonie, żaby i ryby. Młode zaskrońce wybierają drobniejszą zdobycz, taką jak kijanki czy dżdżownice.
Jak odróżnić zaskrońca od żmiji?
Jeśli chcesz odróżnić zaskrońca od żmiji, zwróć uwagę na kilka rzeczy. Po pierwsze, zaskrońce mają żółte plamy za skroniami, których żmija nie ma. Po drugie, zaskrońce są zazwyczaj większe i smuklejsze.
Czy zaskroniec jest jadowity?
Nie, zaskroniec zwyczajny nie jest jadowity. W Polsce jest tylko jeden jadowity wąż, a jest to żmija zygzakowata. Zaskroniec jest całkowicie bezpieczny dla ludzi i zwierząt domowych.
Redakcja
Poznaj inne gatunki węży
