Czarna mamba – czy faktycznie jest czarna?
By TimVickers – Own work, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5697766
Czarna mamba to jeden z najbardziej jadowitych i najszybszych węży na świecie. Sęk w tym, że czarna mamba zwykle nie ma czarnego ubarwienia. Skąd więc ta nazwa?
Spis treści - kliknij strzałkę
Czarna mamba – systematyka
Czarna mamba, czyli Dendroaspis polylepis to gatunek jadowitego węża z rzędu łuskonośnych z rodziny zdradnicowatych. Mamba to największy jadowity wąż zamieszkujący Afrykę i jednocześnie jeden z najszybszych i najagresywniejszych gadów na świecie.
Czarna mamba – występowanie
Czarna mamba zamieszkuje Sahel tropikalny oraz południowo-zachodnią Afrykę. Wąż czarna mamba zamieszkuje zarwón sawanny, jak i gęste lasy, skaliste tereny oraz bagna, łąki i pola uprawne. Najczęściej jednak mambę można spotkać w suchym pustynnym terenie.
Jako kryjówki wąż ten wykorzystuje opuszczone kopce termitów oraz pnie drzew.
Jak wygląda czarna mamba?
Czarna mamba ma w rzeczywistości ubarwienie oliwkowe, szare, piaskowe brązowe aż po lśniąco czarne. Brzuch węża jest zwykle kremowy, zielonkawy bądź żółtawy. Tylna część ciała bywa często nakrapiana ciemnymi plamami. Nazwa węża czarna mamba wzięła się jednak od czarnego ubarwienia jamy gębowej, chociaż niektóre osobniki mają je granatowe. Oczy mamby są czarne bądź ciemnobrązowe z żółtą lub srebrzysto-białą źrenicą.
Czarna mamba mierzy zwykle od 2 do 3 metrów długości, jednak najdłuższy osobnik mierzył 448 cm. Waga tych węży to średnio 2-3 kg.
Czarna mamba – tryb życia
Czarna mamba to wąż bardzo terytorialny, prowadzi naziemny tryb życia, chociaż potrafi wspinać się na drzewa, jest aktywny głównie w ciągu dnia. Gdy nie ma możliwości odwrotu podnosi się wysoko na 1/3 wysokości ciała, atakuje bardzo szybko i wielokrotnie, wstrzykując od 100 do 400 mg jadu.
Czarna mamba – rozmnażanie
Czarna mamba rozmnaża się raz w roku na przełomie września-listopada. Samce walcząc o samicę wchodzą ze sobą w zapasy. Samica czarnej mamby składa od 6 do 15 jaj. Młode czarne mamby wykluwają się zwykle po 80-90 dniach, a ich długość ciała wynosi ok. 60 cm. Węże w ciągu pierwszego roku życia dorastają do 2 metrów długości.
Ile żyje czarna mamba?
Mamba czarna w niewoli może dożyć nawet 12 lat. W środowisku naturalnym węże te żyją krócej.
Czarna mamba – żywienie
W środowisku naturalny czarna mamba żywi się głównie małymi ssakami – myszami, szczurami, góralkami, wiewiórkami oraz jaszczurkami i ptakami. Mamba zjada również inne węże.
Polując czarna mamba porusza się z głową uniesioną ponad podłoże. Przed atakiem wąż zastyga i kieruje w stronę ofiary serię kilku szybkich ukąszeń.
Ochrona gatunkowa czarnej mamby
Czarna mamba ma status LC – najmniejszej troski na liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych.
Czarna mamba – ciekawostki
- Czarna mamba to jeden z najszybszych węży świata. Wąż może pełzać z prędkością do 24 km/h.
- Mimo iż mamba nie posiada uszu, to ma doskonałą zdolność wyczuwania drgań podłoża.
- Mamba smakuje zapach za pomocą języka i narządu Jacobsona.
- Do zabicia dorosłego człowieka wystarczy od 10 do 15 mg jadu, podczas gdy jednorazowo mamba atakuje dawką 50-100 mg.
- Mangusta to naturalny wróg czarne mamby.
Jad czarnej mamby uśmierzy ból
Zaledwie 20 minut może wystarczyć, by jad czarne mamby zabił człowieka. Jego wyjątkowe właściwości zostały przebadane przez naukowców, którzy doszli do wniosku, że białka o nazwie mambalginy mogą być alternatywą dla morfiny.
Badania prowadzone na myszach wykazały, że odporność na ból po podaniu mambalgin była dwukrotnie dłuższa w porównaniu z myszami, którym podawano opioidy. Dodatkowo białka czarne mamby nie miały efektów ubocznych w postaci niewydolności oddechowej.
Być może w przyszłości wyniki tych badań pomogą opracować nowe przeciwbólowe leki dla ludzi.
Redakcja
Poznaj inne gatunki węży
