Reklama

Świnka morska | ABC OPIEKUNA

pixabay.com/images/id-4354369/

Świnki morskie nieustannie cieszą się wielkim powodzeniem jako pierwsze zwierzę domowe. Sprawdź, co warto wiedzieć przed zakupem kawii domowej.

Data publikacji: 8 stycznia 2023

Świnka morska – systematyka gatunku

Królestwo	Zwierzęta
Podkrólestwo	Tkankowce
Typ	Strunowce
Podtyp	Kręgowce
Gromada	Ssaki
Podgromada	Ssaki właściwe
Rząd	Gryzonie
Rodzina	Marowate
Gatunek	Kawia domowa

Świnka morska, a w zasadzie kawia domowa, czyli Cavia porcellus to gatunek niewielkiego gryzonia z rodziny kawiowatych, który został udomowiony przez człowieka.

Świnka morska – krótka historia pochodzenia

Świnki morskie pochodzą z Ameryki Południowej, gdzie zostały udomowione już przez Inków w czasach prekolumbijskich. Kawie były hodowane przez nich zarówno na mięso, jak i w celach rytualnych. Udokumentowane ślady wskazują, że zwierzęta te żyły przynajmniej 9000 lat p.n.e., a ich udomowienie nastąpiło między 5000 a 2500 lat p.n.e.

Świnki morskie trafiły do Europy zaraz po odkryciu Ameryki. Z uwagi na łatwość rozmnażania tych gryzoni, dziś kawie są jednymi z najpopularniejszych małych zwierząt towarzyszących w Europie. Nie będzie więc przesadą napisać, że to świnka morska podbiła Europę.

W 1680 roku rozpoczął się udokumentowany obrót świnkami morskimi między Holandią, Francją i Anglią. Karol Lineusz dokonał opisu gatunku w 1758 roku. W 1777 roku Johann Polycarp Erxleben opisał świnkę morską pod dzisiejszą nazwą – Cavia porcellus.

Świnki morskie trafiły do Europy w XVI wieku, wtedy to służyły przede wszystkim do celów hobbystycznych. Swoje świnki morskie miała np. Elżbieta I Tudor.

W XIX wieku świnki morskie zaczęto wykorzystywać w medycynie, jako zwierzęta laboratoryjne. Obecnie kawie są po prostu wspaniałymi zwierzętami domowymi do towarzystwa.

Jak wygląda świnka morska?

Warto zaznaczyć, że wszystkie dzikie świnki morskie wyglądają tak samo. Mają sierść o umaszczeniu aguti. Włos u takiej świnki morskiej ma złocistobrązową lub czerwonawobrązową środkową część, a oba końce są ciemniejsze.

Świnki udomowione wyglądają zgoła inaczej. W trakcie setek lat hodowli, na skutek selekcji wyhodowano wiele odmian świnek morskich o różnym umaszczeniu. Wśród nich wyróżnia się trzy główne rodzaje:

Świnki morskie angielskie
Świnki morskie abisyńskie
Świnki morskie peruwiańskie

Budowa ciała świnki morskiej

Kawia domowa to gryzoń o krępej budowie ciała, krótkiej szyi, kończynach i pysku oraz bez ogona bądź z ogonem szczątkowym. Przednie łapy zakończone są czterema palcami, z kolei łapy tylne mają trzy palce. Place mają z kolei opuszki i pazury.

Świnki morskie mierzą od 20 do 35 cm, zaś ich waga może wynosić od 700 do nawet 1200 gramów. Chociaż bywają osobniki zarówno mniejsze, jaki i większe – jednak jest do odstępstwo od normy.

Zęby świnki morskiej rosną przez całe życie, co wymaga ciągłego ścierania, o czym więcej w części poradnika, dotyczące żywienia kawii domowej.

W hodowlach uzyskano liczne odmiany zróżnicowane pod względem długości i kształtu włosa oraz umaszczenia.

Świnka morska – rasy

pixabay.com/images/id-4988395/

Według kryterium okrywy włosowej stosuje się obecnie bardziej szczegółowe rozróżnienie ras świnek morskich.

Świnki morskie długowłose

świnka morska alpaka
świnka morska angora
świnka morska coronet
świnka morska lunkarya
świnka morska merino
świnka morska mohair
świnka morska peruwiańska
świnka morska sheltie
świnka morska texel

Świnki morskie o średniej długości włosa

świnka morska curly
świnka morska teddy

Świnki morskie krótkowłose

świnka morska crested
świnka morska gładkowłosa
świnka morska reks
świnka morska rozetka (abisyńska)
świnka morska somali

Świnki morskie bezwłose lub z nieznaczną ilością włosa

świnka morska baldwin
świnka morska sinny

Jak odróżnić samca od samicy świnki morskiej?

Zarówno samice, jak i samce mają po jednej parze sutków, które znajdują się w okolicy pachwin. Zewnętrznie świnki morskie nie różnią się zbyt mocno – dymorfizm płciowy nie jest zarysowany widocznie.

Rozróżnienie samca od samicy wymaga zajrzenia na zewnętrzne narządy płciowe. Po delikatnym przyciśnięciu u samca wysunie się proącie. U samicy, w okolicy odbytu, znajduje się obszar pozbawiony włosów, w kształcie litery Y, który okrywa pochwę.

Poza tym samce są większe od samic.

Świnka morska – tryb życia

Świnki morskie to zwierzęta stadne o silnym instynkcie terytorialnym. Świnki morskie tworzą społeczności, żyją w grupach od 5 do 10 osobników.

Są to zwierzęta aktywne zarówno w dzień, jak i w nocy. Mocno związują się z członkami swojego stada, a na obce kawie reagują agresją.

W naturalnym środowisku kawie zajmują nory opuszczone przez inne zwierzęta, jednak potrafią kopać tunele i własne nory.

Klatka dla świnki morskiej

pixabay.com/images/id-6612427/

Zakup świnki morskiej powinien być poprzedzony zakupem klatki dla kawii oraz niezbędnego wyposażenia.

Klatka dla świnki morskiej powinna być ustawiona w domu, w miejscu, które nie będzie przeszkadzało domownikom. Klatka powinna być jednak zlokalizowana w takim miejscu, by świnka morska miała kontakt z ludźmi.

Minimalne wymiary klatki dla jednej świnki morskiej to 40×60 cm.

W przypadku dwóch świnek morskich minimalne wymiary klatki to 50×100 cm.

Ze względu na budowę anatomiczną świnka morska nie wyskoczy z klatki, dlatego jej wysokość nie musi być duża wystarczy 50 cm.

Tworzywo, z którego wykonana jest klatka dla świnki morskiej nie powinno absorbować moczy, dlatego dobrze nadadzą się klatki o plastikowej kuwecie w podstawie z metalowymi szczebelkami.

Więcej informacji o wyposażeniu klatki dla świnki morskiej, dostępny modelach klatek oraz ich cenach przeczytasz w poradniku:

Świnka morska, jak każdy domowy gryzoń potrzebuje klatki. Choć biegi pod okiem opiekuna są wskazane, to klatka jest miejscem, gdzie kawia spędza większość czasu.

Wybieg dla świnki morskiej

W okresie letnim świnka morska może przebywać poza domem. Wyjście na spacer do ogrodu może urozmaicić życie gryzonia i pozwolić mu poznać nowe zapachy.

Wypuszczanie świnki morskie na trawnik pod blokiem nie jest najlepszym rozwiązaniem, gdyż gryzoń będzie podjadał trawę, mniszek lekarski, czy babkę szerokolistną razem ze wszystkimi zanieczyszczeniami, jakie się na nich znajdują.

Trzeba jednak pamiętać, że świnka morska nie jest zbyt odporna na wysokie temperatury, dlatego powinna mieć możliwość schowania się w cieniu, by nie dostać udaru cieplnego.

Świnka morska może przebywać w domowym ogrodzie na dłużej w ogrodowej wolierze. Warunkiem jest jednak, by temperatura nie spadała poniżej 10 st. C. w przypadku dorosłych świnek, w przypadku młodych temperatura w najzimniejszej części doby nie powinna być niższa niż 15 st. C.

Ogrodowa woliera dla świnki morskiej

Konstrukcja woliery powinna być taka, by świnka morska nie mogła się z niej sama wydostać. Wysokość minimalna bocznych ścian to 50 cm. Konstrukcja woliery powinna też chronić świnkę morską przed wizytami drapieżników, np. kotów z sąsiedztwa. Woliera powinna więc mieć od góry zabezpieczenie z metalowej siatki.

Co jedzą świnki morskie

pixabay.com/images/id-1055368/

Co jedzą świnki morskie? Pokarm roślinny.

Prawidłowo skomponowana dieta świnki morskiej zapewni jej odporność na choroby, płodność, długie życie, a w przypadku młodych – szybki wzrost.

Pokarm dla świnki morskiej powinien składać się z pokarmów wysokoenergetycznych – ziarna pszenicy, lnu, owsa oraz kukurydzy, nasiona słonecznika. Dzienna dawka ziaren dla dorosłej świnki morskiej powinna wynosić ok. 30 gramów.

Dodatkiem do ziaren jest pokarm objętościowy. Najważniejsze są zielonka i siano. Pokarm objętościowy również powinien być podawany w ilości ok. 30 gramów.

Uzupełnieniem diety świnki morskie są owoce i warzywa. Urozmaiceniem diety powinny być również gałązki wierzby, topoli, klonu i drzew owocowych, które pozwolą śwince morskiej ścierać rosnące siekacze.

Świnkę morską należy karmić 1-2 razy dziennie, a resztki jedzenia, jeżeli zostaną w klatce, należy posprzątać.

Więcej o jedzeniu dla świnek morskich przeczytasz w poradniku:

Jadłospis świnki morskiej powinien być dopasowany do jej potrzeb, gdyż to bardzo wrażliwy gryzoń. Co jedzą świnki morskie, jak często je karmić i ile podawać im jedzenia?

Świnka morska hodowla

Świnki morskie osiągają dojrzałość w wieku 30-60 dni. Nie oznacza to jednak, że już wtedy są gotowe do rozmnażania. Bez szkody dla zdrowia rozmnażać można 5-6. miesięczne samice, samce powinny być nawet o miesiąc starsze. Świnki morskie powinny też ważyć minimum 550 gramów.

Ruja u samicy świnki morskiej występuje zwykle co 16 dni (13-20) i trwa ok. 24 godziny. Po kopulacji świnki morskie tracą sobą zainteresowanie. Ciąża trwa zwykle 60 dni. W pierwszej jej połowie w ogóle nie widać, by samica była w ciąży dopiero po 30 dniach, niemal z dnia na dzień, samica zaczyna się zaokrąglać. W miocie rodzi się zwykle od 2 do 6 młodych.

Należy zwrócić uwagę, by samica zaszła w pierwszą ciążę przed ukończeniem 6. miesiąca życia, gdyż w tym okresie jej spojenie łonowe ulega mineralizacji, co w przyszłości może uniemożliwić porób bez cesarskiego cięcia.

Młode świnki morskie ważą około 60-100 gramów, rodzą się pokryte sierścią, z otwartymi oczami i wyrzętymi zębami. Samica zaczyna karmić młode zwykle po 12-24 godzinach od porodu. Młode świnki morskie rosną bardzo szybko, dlatego wskazane jest odstawienie ich od marki po 24 dniach od porodu.

Tempo wzrostu świnek morskich po urodzeniu w przypadku miotu liczącego 3 młode

Wiek	Waga (g)
Po urodzeniu	90
21 dni	240-250
30 dni	350-360
150 dni	400-450
18 miesięcy	800 i więcej

Świnka morska – pielęgnacja

W domowej hodowli należy pamiętać o stałym monitorowaniu i skracaniu pazurów śwince morskiej. Przycinanie należy wykonać starannie i tylko do poziomu rogowej części pazura, by nie uszkodzić żywej tkanki.

Świnka morska powinna mieć również przeglądane zęby. Jeżeli zęby się nie ścierają, to należy wykonać ich korekcję – jest to jednak polecane doświadczonym hodowcom. Laik powinien udać się ze świnką do lekarza weterynarii.

Mimo, że świnka morska sama dba o swoje futerko, to nie zaszkodzi go regularnie wyczesywać.

W przypadku świnek morskich należy unikać kąpieli, ich sierść ma właściwości samoczyszczące. Jeżeli jednak świnka jest bardzo brudna, to można ją przetrzeć wilgotną ściereczką.

Świnka morska – choroby

Nawet dobrze prowadzona świnka morska może zachorować. Codzienna obserwacja jej zachowań pozwoli szybko wykryć, czy stan zdrowia nie pogarsza się zbyt szybko.

Chora świnka morska jest zwykle mniej ruchliwa i traci zainteresowanie jedzeniem, to objawy, które wskazują, że trzeba udać się do lekarza.

Częste choroby świnek morskich

Biegunka
Zaparcia
Stan zapalny dziąseł
Skaleczenia
Choroby skórne
Gruźlica
Liszaj strzygący

Świnka morska – ciekawostki

W przeszłości w Polsce świnka morska nazywana była świnką zamorską. Z czasem usunięto przedrostek „za” i pozostała morska – mimo, że nie ma zbyt wiele wspólnego z morzem.
U świnek morskich występuje zjawisko rui poporodowej, które polega na tym, że samica po porodzie może zostać zapłodniona i odchowywać młode będą w kolejnej ciąży.
Temperatura ciała świnki morskiej powinna wynosić między 37,4 a 39,5 st. C.
W 1961 roku na pokładzie rakiety Sputnik 4 znalazła się świnka morska.
Świnki morskie po urodzeniu mogą zjadać odchody matki, by wprowadzić do układu trawiennego niezbędne bakterie.

Ile żyje świnka morska

Długość życia świnki morskiej to zwykle 5 do 8 lat. Rekordzistka – najdłużej żyjąca świnka morska miała aż 14 lat i 10 miesięcy!

Świnka morska cena

Cena świnki morskiej nie jest wysoka. Koszt kawii domowej zaczyna się od 40 zł za osobnika. Rasowe świnki morskie z rodowodem mogą kosztować kilkaset złotych.

Popcorning – co oznacza podskakiwanie świnki morskiej?

Popcorning to obrazowa nazwa zachowania świnek morskich – podskakiwania, które przypomina nieco problemy z koordynacją ruchu. Jeżeli zobaczysz takie zachowanie, to nie ma się czym przejmować – wręcz przeciwnie. Świnki morskie popcornują ze szczęścia. Bardzo często popcornują młode świnki morskie, chociaż dorosłym również się to zdarza.

Imię dla świnki morskiej

pixabay.com/images/id-7406231/

Przykładowe pomysły na imiona dla świnek morskich:

Imię dla samca świnki morskiej: Timon, Fistaszek,
Imię dla samicy świnki morskiej Fusia, Cherry,

Więcej pomysłów na imię dla świnki morskiej znajdziesz w poradniku: https://zoonews.pl/imiona-dla-swinek-morskich-sprawdz-nasze-propozycje/

Pytania czytelników

Czy świnki morskie przywiązują się do ludzi?

Tak, świnki morskie to bardzo społeczne zwierzęta, które przywiązują się do opiekuna i okazują tęsknotę, podczas jego nieobecności, a także radość na powitanie.