Reklama

Sikorka czubatka

By Jaromír Soukup – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=38691521

Sikorka czubatka to ptak o ciekawych zwyczajach, podczas śpiewu godowego czub na głowie samca sikorki czubatki unosi się w rytm wyśpiewywanej pieśni.

Sikorka czubatka – systematyka gatunku

Sikorka czubatka (Lophophanes cristatus) to śpiewający ptak neognatyczny, czyli charakteryzujący się ruchomym podniebieniem i zredukowaniem niektórych kości. Sikorki czubatki zostały sklasyfikowane jako ptaki z rzędu wróblowatych z rodziny sikor. Gatunek tego ptaka występuje w siedmiu podgatunkach.

Jak wygląda sikorka czubatka?

Sikorka czubatka to niewielki ptaszek mierzący od 11,5 do 12 cm o dość zwyczajnym ubarwieniu. Najbardziej charakterystyczną cechą jego wyglądu jest czarno-biały irokez. Głowa ptaka jest również czarno-biała. Policzki sikorki czubatki są białe, okalane czarną ramką piór. Pod dziobem znajduje się szerszy czarny pas, który u podstawy rozwidla się, tworząc czarną obrączkę wokół szyi. Oczy sikory są koloru brązowego. Grzbiet sikorki czubatki jest beżowobrązowy, boki sylwetki są brązowe. Skrzydła mają rozpiętość do 20 cm i są koloru szarobrązowego. Ogon sikorki czubatki również jest szarobrązowy. Spodnia część ciała jest beżowobiała. Masa dorosłego ptaka oscyluje między 10 a 16 gramów.

Sikorka czubatka – dymorfizm płciowy

Różnice między płciami sikorek czubatek nie są wyraźnie zaznaczone. Aby rozpoznać płeć, trzeba porównać kolorystykę i wielkość czubów sikor. Samiec sikorki czubatki ma wyraźny biało-czary kontrast piór na czubie i pióra na nim są dłuższe niż u samicy.

Sikora czubatka – występowanie na Europie i Polsce

Sikorka czubatka w Europie

Sikorka czubatka zamieszkuje niemal cały kontynent europejski. Spotkać ją można od Portugalii, przez Polskę po wschodnią część Uralu.

Sikora czubata w Polsce

W Polsce sikorki czubatki można spotkać na terenie całego kraju, choć nie jest to gatunek szczególnie liczny.

Sikorka czubatka – środowisko życia

Sikorka czubatka preferuje zwarte lasy iglaste, sosnowe i świerkowe. Najczęściej ptak pozostaje skryty w głębszych partiach borów, wśród gałęzi i koron drzew. W górach sikorkę czubatkę można zauważyć do granic lasu i gór, gdzie las zaczyna rzednąć, a świerki rosną niższe. Rzadziej pokazuje się w parkach, ogrodach czy na cmentarzach – muszą się tam znajdować drzewa i krzewy iglaste.

Głos sikorki czubatki

Głos sikorki czubatki nie jest głośny i wyraźny, można go określić jako prostą wibrującą melodię. W okresie godów samiec wabi samicę, intensyfikując swą pieśń, przeplatając gardłowe dźwięki świszczącymi wysokimi tonami. Podczas śpiewu godowego czub na głowie samca sikorki czubatki unosi się w rytm wyśpiewywanej pieśni.

Sikorka czubatka – tryb życia

Sikorka czubatka prowadzi osiadły tryb życia, choć zdarza się, że wędruje na nieznaczne odległości. To ptak zimujący w Polsce, bardzo ruchliwy i niepłochliwy. Poza okresem rozrodu łączy się w spore stada gatunkowe. W okresie zimy sikorka czubatka tworzy stada z innymi gatunkami ptaków w tym także innych sikor, by razem żerować i chronić się przed niebezpieczeństwem.

Ile żyje sikorka czubatka?

Sikorka czubatka żyje od 6 do 12 lat.

Co jedzą sikorki czubatki

By Maarten Visser from Capelle aan den IJssel, Nederland – Kuifmees (Crested Tit), CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=26612371

Pokarm sikorek czubatek zależy od pory roku. W ciepłych miesiącach ptak pożywia się owadami, bezkręgowcami, pająkami we wszystkich stadiach rozwoju. Zimą ich dieta bazuje głównie na pożywieniu roślinnym. Sikorka czubatka zjada wtedy nasiona sosny, świerku, jałowca czy jarzębiny. Chętnie odwiedza karmniki, lecz tylko te znajdujące się bliżej lasu. Sikorki czubatki, tak jak kowaliki zwyczajne zimą gromadzą pożywienie, ukrywając je w szczelinach drzew i w mchu na nich rosnącym.

Sikorka czubatka – rozmnażanie

Sikorki czubatki są ptakami monogamicznymi. Ptaki te wierne są nie tylko sobie, ale także rewirowi lęgowemu. Sytuacja ta dotyczy także młodych ptaków, które gniazdują blisko swoich rodziców. Oczywiście zasobność w pokarm jest warunkiem pozostania na wybranym obszarze.

Lęgi sikorek czubatek odbywają się 1-2 razy do roku. Gniazdo przygotowuje samica sikorki czubatki, która drąży od podstaw dziuplę w spróchniałym drzewie, dopasowuje istniejące otwory do własnych potrzeb, zajmuje dziuple innych zwierząt lub gniazduje w jamach pod korzeniami. Sikorka czubatka składa 5-6 błyszczących białych jaj, upstrzonych rdzawymi plamkami. Wysiadywaniem jaj zajmuje się wyłącznie samica. Inkubacja trwa od 15 do 18 dni, a po kolejnych 20-22 dniach młode sikorki czubatki opuszczają gniazdo. Pisklęta sikorki czubatki karmione są przez oboje rodziców i trwa to także przez jakiś czas po wylocie z gniazda.

Sikorki czubatki – ciekawostki

Sikorka czubatka nie wchodzi w spory z innymi ptakami o pożywienie. Sikorka woli poszukać pokarmu i innej partii drzew niż wdawać się w konflikty.
Światowy zasięg populacji sikorki czubatki to zaledwie 5%, większość osobników zamieszkuje Europę.
Sikorki czubatki z pewnością nie spotka się we Włoszech, Irlandii, północnej Skandynawii, na terenach południowej Grecji i Wielkiej Brytanii oraz w krajach południowo-wschodniej Europy.

Ochrona gatunkowa sikorki czubatki

Sikorka czubatka nie jest zagrożona wyginięciem, choć status jej liczebności określa się jako spadkowy. Unia Ochrony Przyrody klasyfikuje (IUCN red list) sikorkę czubatkę jako gatunek najmniejszej troski o sygnaturze LC. W Polsce sikorka czubatka jest objęta całkowitą ochroną gatunkową. Oznacza to, że nie można jej zabijać, przetrzymywać żywych lub martwych, okaleczać, pozyskiwać i transportować oraz niszczyć ich siedlisk. Ochrona obejmuje także ich gniazda, schronienia, jaja i pisklęta. Sikorka czubatka nie jest objęta ochroną czynną, obecnie jej nie wymaga.

Pytania czytelników

Co to jest czubatka?

Czubatka to mały ptak z rodziny sikor, którego poprawna nazwa to sikorka czubatka. Czubatka to także rasa drobiu, czyli duża kura nioska nazywana czubatką polską.

Redakcja