DZWONIEC ZWYCZAJNY
By hedera.baltica from Wrocław, Poland – Greenfinch, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=107946112
Dzwoniec to ptak o kolorowej naturze i wspaniałym śpiewie. Poznaj sekrety jest życia i sposoby na jego przyciągnięcie. Kliknij i dowiedz się więcej!
Spis treści
Dzwoniec systematyka
Dzwoniec jest małym wróblowatym ptakiem śpiewającym, występującym w 10 podgatunkach, gdzie jednym z nich jest dzwoniec zwyczajny. Ten neognatyczny ptak rozsiany jest po Europie, Afryce i Azji.
Dzwoniec (chloris chloris) | |
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Gromada | ptaki |
Podgromada | Neornithes |
Rząd | wróblowate |
Rodzina | łuszczakowate |
Gdzie występuje dzwoniec?
Dzwoniec występuje całorocznie niemal w całej Europie. Zimowiskiem dla ptaka jest Bliski Wschód: Irak, Syria, Iran oraz północne wybrzeże Afryki: Tunezja, Libia, Egipt. Na letnie lęgowiska dzwoniec wybiera szeroki pas kontynentu, biegnący od Norwegii przez zatokę Botnicką poprzez centralną Finlandię i Rosję, który ciągnie się niemal do Kazachstanu. Dzwoniec został także introdukowany do Australii, na Nową Zelandię i Tasmanię, Wyspy Kararyjskie, Azory oraz na wybrzeże oceaniczne Urugwaju i Argentyny w Ameryce Południowej.
W Polsce dzwoniec jest ptakiem lęgowym dość licznym, występującym w całym kraju. W Sudetach dzwoniec pojawia się na wysokości 700-800 m n.p.m., w Karpatach od 1000 do 1500 m, ale niezbyt licznie. Na nizinach występuje nierównomiernie. W naszym kraju chętnie i licznie pojawia się w osiedlach ludzkich i w ich otoczeniu.
Dzwoniec jest gatunkiem ptaków częściowo prowadzących osiadły tryb życia, lubiących chłodniejszy klimat, ale osobniki zamieszkujące północną część globu podejmują się przelotów na południe. Wędrówki dzwońca trwają między lutym a kwietniem i między wrześniem a listopadem. Zimujące stadka dzwońców są dość liczne, szacuje się, że skupiska żerowiskowe liczą od 1 do 3 tysięcy osobników.
Środowisko życia dzwońca
Biotopem dzwońca są obrzeża lasów iglastych i mieszanych, śródleśne doliny rzeczne oraz zadrzewienia miejskie.
Jak wygląda dzwoniec?
Dzwoniec to mały ptak wielkością zbliżony do wróbla. Ptak mierzy od 14 do 16 cm wraz z wyraźnie rozwidlonym ogonem. Rozpiętość skrzydeł dzwońca to około 27 cm. Masa ciała dorosłego osobnika waha się między 20 a 35 gramów. Samiec dzwońca jest intensywniej wybarwiony, jest bardziej żółty i posiada większą grupę lotek o tym samym kolorze oraz barwną plamę z boku ogona. Samica dzwońca jest mniej intensywnie wybarwiona, w porównaniu z samcem jej barwy są wyblakłe. Wierzch ciała dzwońca jest oliwkowozielony, u samicy dodatkowo pojawia się delikatne kreskowanie. Spód ciała dzwońca przybiera barwę żółtozieloną. Upierzenie głowy ptaka po bokach jest szare z cielistym dziobem. Dziób dzwońca w kształcie stożka przystosowany jest do łuskania ziaren. Ogon łuskacza to krótki wachlarzyk z czarną końcówką i żółtą nasadą. Nogi ptaka są kolorystycznie zbliżone do dzioba.
By Martin Kunz – Self-photographed, CC BY 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=80952768
Dzwoniec – żywienie
Głównym pożywieniem dzwońców są nasiona roślin segetalnych m.in. ostu oraz świeże pędy roślin oleistych, ale nie wyłącznie. Chętnie posilają się zasuszonymi owocami jeżyn czy jarzębiną. Dzwońce w sezonie zimowym zjadają także części owoców: dzika róże, irga, głóg i śnieguliczka. Ptaki urodzone w maju, a więc z pierwszego lęgu, poza nasionami mniszka czy gwiazdnicy zjadają także larwy małych motyli i mszyce.
Pokarm dla dzwońca z miejskiego karmnika
- proso
- nasiona konopi
- słonecznika
- drobne kawałki jabłek
- mrożone owoce czarnego bzu nasion cisu z osnówką
Głos dzwońca
Dzwoniec śpiewa na dwa sposoby. Pierwszy jest niezbyt melodyjny, można go uznać za brzęczenie połączone z pochrapywaniem. Ta forma śpiewu jest powtarzalna w kilku partiach, następujących w dłuższych odstępach czasowych. Drugą formą śpiewu jest przyjemny i szybki szczebiot składający się z gwizdania, treli i świergotania, które przypominają dzwonki. Dzwoniec otrzymał swą nazwę właśnie od sposobu, w jaki używa głosu.
Dzwoniec rozmnażanie
Dzwoniec przystępuje do lęgów na wiosnę, a pierwsze jaja składane są przez samicę w maju. Drugi lęg dzwońców przypada na czerwiec i w tym czasie to samiec zajmuje się podrostkami, gdy samica wysiaduje kolejną partię jaj. W jednym lęgu samica wysiaduje od 4 do 6 małych jaj. Wysiadywanie trwa 2 tygodnie, a po kolejnych 2 tygodniach młode wylatują z gniazda. Skorupka jaj dzwońca jest szarobiała, nakrapiana niewielką ilością ciemnoczerwonych nieregularnych plamek. Jajko dzwońca mierzy 20 mm na 14 mm. Miejscem gniazdowania dzwońców są młode świerki. Gniazdo ptaków usytuowane jest w miejscu zgrupowania gałęzi wyrastających w jednym okresie wegetacyjnym tzw. okółek, który daje dobrą osłonę i stabilizuje gniazdo. Gniazdo dzwońca budowane jest na minimalnej wysokości 150 cm, ale nie wyżej niż na wysokości 450 cm. Młode ptaki wyglądem przypominają samice, lecz zamiast żółtawozielonych piór na brzuchu mają białe. Płeć ptaków rozpoznaje się po wielkości żółtych wybarwień na skrzydłach i ogonie.
Ochrona gatunkowa dzwońca
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje dzwońca za gatunek najmniejszej troski (LC). Populacja dzwońca jest dość liczna i utrzymuje się na stabilnym poziomie nie tylko w naszym kraju, ale także w trendzie światowym. W Polsce dzwoniec jest ptakiem objętym ścisłą ochroną gatunkową, ale na Czerwonej Liście Ptaków Polski został sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski.
Redakcja
Bibliografia
L. Svensson, Przewodnik Collinsa Ptaki – wydanie III, MULTICO, Warszawa 2023.
L. Tomiałojć, Ptaki Polski – rozmieszczenie i liczebność, PWN, Warszawa 1990.
Przeczytaj o innych gatunkach ptaków
