Reklama

Chart polski – hodowla, szczeniaki, wychowanie

By I, Lilly M, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3426530

Chart polski to czwarta w kolejności polska rasa psów uznana przez FCI. Obecnie charty polskie to przede wszystkim psy wystawowe i do towarzystwa.

Data publikacji: 29 maja 2023

Podstawowe informacje o charcie polskim

🌅 Kraj pochodzenia	Polska
🐶 Numer wzorca FCI	333
➡ Waga	35-45 kg
❤ Długość życia	13-15 lat
💢 Charakter	Chart polski to pies o bardzo silnym charakterze i instynkcie łowieckim. To pies bardzo samodzielny, który podczas polowań sam namierzał i chwytał ofiary.

Chart polski – pochodzenie i historia rasy

Chart polski to rasa psów, która pochodzi od chartów perskich w typie saluki, z którym dzieli umaszczenie, niespotykane u innych krótkowłosych chartów (np. domino, trikolor). Psy te dotarły do Europy prawdopodobnie z plemionami Scytów, którzy wykorzystywali psy w tym typie do konnych polowań na zające. Szczegółowe opisy charta polskiego zostały sporządzone już w XIII wieku w zapiskach sądów grodzkich i ziemskich Wielkopolski. Podobieństwo opisów i grafik chartów polskich wskazuje, że rasa ta zachowała swój pierwotny wzorzec aż do końca XIX wieku, skąd pochodzą inne wzmianki o psach użytkowych do polowań na ptactwo, w tym czasie pierwotny chart polski krzyżowany był z innymi chartami, m.in. chartem szkockim i wilczarzem irlandzkim.

Chart polski szlachecki

Chart polski stał się pupilem szlachty polskiej, a o jego popularności świadczy ponad 300 określeń, których używano już w XIII wieku wobec chartów. Pierwsze opisy polowań z chartami opublikowano w „Myśliwstwie z ogary”. Charty brały udział w polowaniach na zające, lisy, sarny i ptactwo do początków XX wieku. Wtedy też były to psy, występujące przede wszystkim w wielkich posiadłościach szlacheckich. Jednak ich popularność znaczenie zmalała już w XIX wieku, gdy wielkie posiadłości ziemskie zaczęły się intensywnie kurczyć, a polowania przestały być uprawiane na szerszą skalę.

Dalszy spadek znaczenia chartów polskich

II wojna światowa doprowadziła do zdziesiątkowania populacji chartów polskich, jednak najtrudniejszy okres dla rasy przypada na czasy powojenne. W Polsce socjalistycznej władza skrzętnie tępiła charty polskie, jako rasę psów przynależną do klasy wyższej. Charty z południowej polski, które trafiły w ręce kłusowników były zabijane przez myśliwych, milicję i służbę leśną.

Uznanie charta polskiego przez FCI

Próby odbudowania rasy podjęto w latach 70. XX wieku, sprowadzając trzy pierwsze psy. Księgę Wstępną otworzono w 1981 roku, a 13 czerwca 1989 roku chart polski został wpisany na listę ras FCI, jako czwarta polska rasa psów.

Chart polski a zezwolenie

Jeżeli chcesz posiadać, hodować lub utrzymywać charta rasowego lub mieszańca musisz wystąpić o zezwolenie do starosty.

Podstawy prawne:

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.2016.23 j.t. z późn. Zm.),Art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz.U.2015.2168 z późn. Zm.),Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie warunków i sposobu hodowania i utrzymywania chartów rasowych oraz ich mieszańców (Dz.U. 2010.135.909),Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U.2016.1827).

Jak wygląda chart polski?

Chart polski to muskularny pies, mocniejszy od innych chartów krótkowłosych. Chart polski ma wiele wspólnych cech z chartem perskim, zwłaszcza w umaszczeniu. Głowa charta jest sucha i długa; linia boczna czaszki przechodzi płynnie w linię boczną kufy, która zwęża się w kierunku nosa, sprawiając wrażenie spiczastej. Nos powinien być czarny lub ciemny, duży i wystający poza wargi; oczy duże, ukośnie ustawione; uszy średniej wielkości, wąskie; szyja długa i mocna. Klatka piersiowa charta polskiego jest pojemna i głęboka; ogon długi, noszony nisko; zakończony pierścieniem.

Chart polski – gdzie szukać hodowli?

Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli charta polskiego jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.

ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.

Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników charta polskiego.

Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla charta polskiego nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.

Chart polski chów czy hodowla?

Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta charta polskiego jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.

Celem chowu jest stworzenie chartom polskim prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.

Celem hodowli charta polskiego jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.

Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji charta polskiego swojego oddziału ZKwP.

Chart polski z hodowli – na co zwrócić uwagę?

Przed wyborem charta polskiego z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.

Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.

Chart polski - wady dyskwalifikujące szczenięta

Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących charta polskiego z dalszej hodowli we wzorcu rasy znajdują się:

Nieuzasadniona agresywność
Przesadna nieśmiałość
Ospałość
Oczy małe, trójkątne

Chart polski - możliwe dziedziczenie chorób

U chartów polskich nie stwierdzono jak dotąd skłonności do chorób dziedzicznych.

Szczeniaki charta polskiego – charakter

Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.

Chart polski to pies o bardzo silnym charakterze i instynkcie łowieckim. To pies bardzo samodzielny, który podczas polowań sam namierzał i chwytał ofiary. Charty zabijały swoje ofiary nie czekając na komendę myśliwego.

Obecnie polowania z chartami są w Polsce zabronione, a chart polski stał się przede wszystkim psem wystawowym, sportowym i do towarzystwa.

Chart polski jest niezależny, dobrze znosi pozostawienie na kilka godzin w samotności. Pies może pełnić rolę stróża domu, ale nie jest zbyt szczekliwy. Nie wykazuje również skłonności do niszczenia.

Nie jest to pies do małego mieszkania w bloku. Dłuższe podróże w samochodzie mogą być problematyczne. Jeżeli chart nie był socjalizowany z domowymi psami i kotami, to może je potraktować jak zdobycz. Pies ten nadaje się do domu z dziećmi, pod warunkiem, że będzie miał jednego przewodnika w stadzie.

Czy chart polski to pies dla mnie?

Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:

Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał około godzinę lub będzie treningiem sportowym?
Czy stać mnie na utrzymanie psa?
Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak chart polski?

By Pleple2000 – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1248710

Chart polski – pies czy suka?

Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka charta polskiego pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem¹.

Kupując samca charta polskiego pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej dominujące wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.

Suczka charta polskiego będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.

Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.

Szczeniaki charta polskiego – na co zwrócić uwagę przed zakupem?

Oglądając szczenięta charta polskiego w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia²:

Czubek głowy charta polskiego nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
Powieki i uszy powinny być bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.

Socjalizacja szczeniąt charta polskiego

Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:

Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
Baw się ze szczeniakami charcika przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
Szczenięta charta polskiego powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
Poddaj szczenię charcika 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.

Wyprawka dla charta polskiego

Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka charta polskiego już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:

Obroża dla psa
Szelki dla psa
Smycz dla psa

Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:

Miskach dla psa
Legowisku dla psa
Zabawkach dla psa
Woreczkach na odchody
Szczotce do sierści dla psa
Szamponach i odżywkach
Adresówce dla psa
Paście i szczoteczce do zębów

Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:

Macie chłodzącej
Butelce podróżnej z miską
Obroży na kleszcze

Kiedy szczepić szczenię charta polskiego

Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień charta polskiego.

6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie

Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.

Redakcja