Owczarek podhalański – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/images/id-1276814/
Owczarek podhalański to jedna z pięciu polskich ras psów. Podhalany bardzo szybko stały się niezawodnymi psami stróżującymi, pilnując dobytku i inwentarza.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o owczarku podhalańskim
🌅 Kraj pochodzenia | Polska |
🐶 Numer wzorca FCI | 252 |
➡ Waga | 30 – 40 kg |
❤ Długość życia | 10 – 14 lat |
💢 Charakter | Owczarek podhalański to pies czuły, oddany, silnie związujący się z bliskimi. |
Owczarek podhalański – pochodzenie i historia
Historia owczarka podhalańskiego sięga XIII wieku, kiedy na tereny Europy dotarły ludy trudniące się wypasem bydła i owiec. Najprawdopodobniej przodkami owczarka podhalańskiego były mastify tybetańske, czuwacze słowackie i kuvasze węgierskie. Selekcja psów pod kątem pożądanych cech: siły, odwagi, czujności oraz białej maści sprawiły, że to właśnie ta rasa psów stała się bardzo popularna i ceniona na terenach górskich. Biała maść owczarka podhalańskiego miała umożliwić psu wtopienie się w tło wełny owczej, ale i odróżnić go od drapieżców. Owczarki polskie stały się niezawodnymi psami stróżującymi, pilnując dobytku i inwentarza.
Rozwój rasy owczarka podhalańskiego
W 1938 roku kynolodzy opracowali wzorzec rasy, a miało to miejsce po pierwszej wystawie owczarka podhalańskiego w Zakopanem. II wojna światowa wstrzymała prace nad hodowlą zorganizowaną, a górale chcąc uchronić psy od wyginięcia prowadzili rozród psa podhalańskiego bardzo chaotycznie. Dalsze wytyczne hodowlane określił lekarz weterynarii Henryk Dereziński w 1954 roku.
Oficjalne uznanie owczarka podhalańskiego
Rasę owczarka podhalańskiego FCI oficjalnie uznało 10 maja 1963 roku.
Owczarek podhalański w Polsce
Pierwszym owczarkiem podhalańskim z udokumentowanym rodowodem była suka Surma z hodowli Kordegarda. W Polsce rasa jest znana, ale częściej spotykana w górach niż w innych obszarach kraju.
Jak wygląda owczarek podhalański
Zgodnie ze wzorcem rasy owczarek podhalański jest psem o imponującej postawie i pięknym wyglądzie. To pies o zwartej, mocnej budowie, po której od razu widać jego siłę i ruchliwość. Głowa psa osadzona jest na umięśnionej szyi, bez podgardla, z obfitą kryzą. Głowa jest proporcjonalnej wielkości i sucha. Średniej wielkości nos zawsze jest czarny z rozwartymi nozdrzami. Krawędzie warg i oczu psa są ciemne. Oczy owczarka podhalańskiego są wyraziste, średniej wielkości, lekko skośne, w kolorze ciemnego brązu. Trójkątne uszy są średniej długości, dobrze owłosione i grube. Uszy psa są ruchliwe, a przednia krawędź dotyka głowy. Tułów jest długi i masywny, kończy się szerokimi lędźwiami i lekko spadzistym zadem. Zad wieńczy niezbyt wysoko osadzony ogon, który jest lekko wygięty na końcu, ale nie zakręcony. Ciało owczarka podhalańskiego dźwigają muskularne nogi o mocnym, ale nie ciężkim kośćcu. Palce tworzą razem owalną pięść – owłosienie występuje między palcami. Opuszki są mocne, twarde i ciemne. Pazury są mocne, tępe i pożądane ciemne.
By Pleple2000 – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2640212
Owczarek podhalański – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli owczarka podhalańskiego jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników owczarka podhalańskiego.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla owczarka podhalańskiego nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Owczarek podhalański chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta owczarka podhalańskiego jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie owczarkom podhalańskim prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli owczarka podhalańskiego jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji owczarka podhalańskiego swojego oddziału ZKwP.
Owczarek podhalański z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Przed wyborem owczarka podhalańskego z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Pamiętaj, że każdy owczarek podhalański pochodzący z hodowli musi mieć wyniki badań na dysplazje typów A, B i C. W rasach, u których dopuszczalny jest wynik C prześwietlenia na dysplazję , jeden osobnik z kojarzonej pary rodzicielskiej musi być wolny od dysplazji (mieć wynik A lub B).
Owczarek podhalański - wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących owczarka podhalańskiego z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresję
- Bojaźliwość
- Słabo zaznaczony stop
- Szpiczastą kufę
- Znaczne braki zębowe
- Przodozgryz, tyłozgryz
- Ektropium
- Szatę kędzierzawą lub jedwabistą
- Brak podszerstka
- Łaciatość (kolorowe pasemka)
- Nerwowe usposobienie
- Samce muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Owczarek podhalański - możliwe dziedziczenie chorób
Owczarek podhalański, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby psów tej rasy to:
- dysplazja stawów biodrowych i łokciowych
- wywinięcie i podwinięci powiek
- skręt i rozszerzenie żołądka
Szczeniaki owczarka podhalańskiego – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Owczarek podhalański to pies pasterski, przeznaczony do stróżowania, ale dzięki niezwykłemu charakterowi jest też wspaniałym towarzyszem rodzin z dziećmi. To pies czuły, oddany, silnie związujący się z bliskimi. Naturalny instynkt opiekuńczy sprawia, że pies roztoczy opiekę nad ludźmi, ale i wszystkimi zwierzętami, z którymi żyje. Dla owczarka podhalańskiego nie ma znaczenia płeć, wiek, wielkość, rasa czy jej brak. Podhalan lubi się bawić, choć nie należy do wyczynowców, to w aktywności na dworze nie przeszkadza mu śnieg i mróz.
Owczarek podhalański jest psem lojalnym, ale na równi cecha ta stoi z niezależnością. To rasa wymagająca wczesnego i konsekwentnego szkolenia, pozbawionego agresji czy presji. Inteligencja sprawia, że przy odpowiedniej osobie szybko się uczą i stają się strażnikami rodziny i domostwa. Podhalany nie mogą być agresywne czy bojaźliwe wobec intruzów. Postawą i właściwą oceną sytuacji są skuteczne w przepędzaniu obcych. Umiejętność stróżowania jest przekazywana z pokolenia na pokolenie i nie wymaga szkolenia.
Owczarek podhalański wymaga dużej przestrzeni, gdzie będzie mógł wykonywać swoją pracę. Może żyć całorocznie na dworze, ale nie może być izolowany od rodziny, a jego potrzeby spacerów poza domem muszą być realizowane dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
Czy owczarek podhalański to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał co najmniej godzinę?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem, jak owczarek podhalański?
Owczarek podhalański – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka owczarka podhalańskiego pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca owczarka podhalańskiego pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej dominujące wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka owczarka podhalańskiego będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki owczarka podhalańskiego – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
By В’ячеслав Хворостяний – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=88993646
Oglądając szczenięta owczarka podhalańskiego w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy szczeniaka owczarka podhalańskiego nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt owczarka podhalańskiego
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami owczarka podhalańskiego przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię owczarka podhalańskiego 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla owczarka podhalańskiego
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka owczarka podhalańskiego już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku ortopedycznym
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię owczarka podhalańskiego
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień owczarka podhalańskiego.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Pytania czytelników
Czy owczarek podhalański jest niebezpieczny?
Każde zaniedbywane zwierzę, zwłaszcza dysponujące pokaźnymi rozmiarami może stać się niebezpieczne dla siebie i otoczenia. Prawidłowo wychowany i zsocjalizowany owczarek podhalański jest psem spokojnym, niewykazującym agresji nawet do obcych. Wobec intruzów na swoim terenie jest nieufny i potrafi ich skutecznie przepędzić.
Czy owczarek podhalański może być w domu?
Podhalany mogą żyć w domu z ogrodem, ale najlepiej czują się na otwartej przestrzeni, której pilnują. Życie w bloku jest sprzeczne z naturą tych psów.
Ile kosztuje polski owczarek podhalański?
Owczarek podhalański kosztuje od 5 do 6 tysięcy złotych.
Czy owczarek podhalański może być na dworze?
Owczarek podhalański może żyć całorocznie na dworze. Latem pies musi mieć zapewnione schronienie w cieniu ze stałym dostępem do świeżej wody, a zimą ciepły kojec, który ochroni podhalana przed opadami i mrozem.
Czy owczarek podhalański szczeka?
Tak, owczarek podhalański szczeka. Jak każdy pies szczekaniem porozumiewa się ze współbraćmi czy sygnalizuje zagrożenie i przed nim ostrzega.
Czy owczarek podhalański lubi koty?
Tak, owczarki podhalańskie, które dorastały z kotami, spokojnie się z nimi dogadają.
Czy owczarek podhalański jest dobrym stróżem?
Owczarek podhalański jest bardzo dobrym stróżem, ma silny instynkt terytorialny i opiekuńczy. Rasa ta pozostaje czujna nawet wtedy, gdy zajmuje się swoimi sprawami. Stróżowanie i bliskie relacje z człowiekiem to najważniejsze aktywności w ich życiu.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
A. Tomas, Predyspozycje rasowe do chorób u psów i kotów, Warszawa 2006.
zkwp.pl/wzorce/230.pdf
fci.be/en/nomenclature/TATRA-SHEPHERD-DOG-252.html
Poznaj inne rasy psów
