IBD U PSA – czym jest nieswoiste zapalenie jelit?
pixabay.com/photos/dog-australian-shepherd-naughty-2090313/
Spis treści
Nieswoiste zapalenie jelit u psa to choroba o nieznanym jeszcze podłożu, którą w wielu przypadkach można wyleczyć za pomocą diety. Przeczytaj, jak to zrobić.
IBD u psa – co to za problem?
IBD u psa, czyli inflammatory bowel disease, a więc nieswoiste zapalenie jelit to zespół przewlekłych enteropatii, które charakteryzują się długotrwałymi lub nawracającymi objawami ze strony przewodu pokarmowego.
Przyjęło się klasyfikować enteropatie jako zależne od diety, reagujące na antybiotyki, glikokortykosteroidy lub oporne na leczenie, niezależnie od rodzaju podjętego leczenia.
W IBD u psa część lub całość jelit objęta jest stanem zapalnym, w którym dochodzi do strukturalnych oraz histopatologicznych zmian w błonie śluzowej jelit cienkich i grubych w postaci nacieków komórkowych błony śluzowej jelita w okolicach blaszki właściwej.
Mimo, że nie poznano przyczyn IBD, to naukowcy podejrzewają, że jest to reakcja jelit na antygeny bakteryjne i/lub pokarmowe.
Rodzaje IBD u psa
W zależności od dominującego typu komórek zapalnych w blaszce właściwej błony śluzowej jelit wyróżnia się:
- Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit cienkich (LPE)
- Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie okrężnicy (LPC)
- Eozynofilowe zapalenie żołądka, jelit cienkich i okrężnicy (EGE)
Szukasz karmy dla psa z problemami z układem pokarmowym?
Reklama
Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit cienkich u psa
LPE jest najpowszechniej diagnozowanym rodzajem nieswoistego zapalenia jelit u psów. Często pojawia się w nim przewlekła biegunka z jelita cienkiego, a jeżeli problem dotyka dwunastnicy, to również wymioty, ale z łagodną biegunką lub bez niej. Niestety żadne badania kliniczne nie są znaczące diagnostycznie. W leczeniu dominuje dieta eliminacyjna i antybiotyki. W ciężkim przebiegu zastosowanie mają glikokortykosteroidy, metronidazol i czasami azatiopryna. Jeżeli pies reaguje na leczenie, to powinno się je kontynuować przez 2-4 tygodnie, odstawiając stopniowo leki o największym potencjalne do generowania niepożądanych działań. Terapia dietetyczna i antybiotykami są ostatnimi, które należy zmieniać. Rokowania u psów z tym rodzajem IBD potwierdzają, że większość psów i tak będzie wymagała co najmniej specjalistycznej diety do końca życia.
Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie okrężnicy u psa
LPC prowadzi zwykle do biegunki z krwią lub śluzem lub bez nich z jelita grubego. Poza tym problemem psu nie powinno nic więcej dolegać. W celu rozpoznania tego typu IBD u psa należy wykonać biopsję. Rozpoznanie tej choroby zdarza się raczej rzadko. A psy poddane leczeniu za pomocą diety hipoalergicznej, karmy z dodatkiem błonnika i/lub tylozyny reagują zaskakująco często. Rokowanie u psów z tym typem IBD jest zwykle lepsze niż u psów z LPE.
Eozynofilowe zapalenie żołądka, jelit cienkich i okrężnicy psów
EGE jest zwykle reakcją alergiczną na pokarm np. wołowinę lub mleko i jako takie nie stanowi nieswoistego zapalenia jelit. Często występującymi objawami jest biegunka z jelita cienkiego i/lub grubego oraz zmniejszenie masy ciała. Wymioty mogą pojawić się u psów, u których problem objął również żołądek i dwunastnicę. Do rozpoznania wymagana jest biopsja. W leczeniu zastosowanie ma ścisła dieta hipoalergiczna. Jeżeli zmiana diety nie pomoże, to lekarz może zdecydować o wprowadzeniu glikokortykosteroidów. Rokowanie jest zwykle dobre.
Objawy nieswoistego zapalenia jelit u psa
Objawy kliniczne IBD u psa mogą wystąpić w dowolnej konfiguracji, a zalicza się do nich:
- Wymioty
- Biegunkę
- Obecność świeżej krwi w kale
- Obecność strawionej krwi w kale
- Utratę masy ciała
- Niechęć lub całkowitą utratę apetytu
Możliwe przyczyny IBD u psa
Według najnowszych ustaleń źródłem nieswoistego zapalenia jelit u psów mogą być 4 współreagujące ze sobą składowe:
- Genetyczna podatność osobnika na rozwój choroby
- Zaburzenia składu flory jelita związane ze spadkiem liczby bakterii probiotycznych
- Immunologiczne uszkodzenie błony śluzowej jelit
- Czynniki środowiskowe – stres, dieta
Diagnozowanie IBD u psa
Podstawą do rozpoznania IBD u psa jest wykazanie u zwierzęcia obecności objawów, utrzymujących się dłużej niż 3 tygodnie; niemożność wykazania obecności patogenów jelitowych; obraz histopatologiczny wskazujący na zapalenie jelit.
Podstawowymi czynnościami, które przeprowadzi lekarz jest badanie kliniczne i wywiad. Lekarz może zlecić badanie krwi i kału, by wykluczyć inne choroby np. pasożyty. Konieczne może być wykonanie biopsji błony śluzowej jelit, badania USG i RTG. W wielu przypadkach postawienie ostatecznej diagnozy poprzedzone jest zmianą diety, a jeżeli ta nie pomaga, wprowadzeniem leczenia sterydami.
Jak postępować w leczeniu psów z IBD?
U psów z łagodnym przebiegiem IBD w pierwszej kolejności podejmuje się próby leczenia dietą. Jeżeli zmiana karmy przynosi pozytywny wpływ, to IBD można zakwalifikować jako dietozależne. Oznacza to, że enteropatia może mieć związek zarówno z alergią pokarmową, jak i nietolerancją pokarmową. W pierwszej kolejności należy wprowadzić karmę monobiałkową z nowym źródłem białka lub hydrolizowaną. U psów dietozależnych reakcja powinna być widoczna po 1-2 tygodniach.
Szukasz karmy dla psa z problemami z układem pokarmowym?
Reklama
Antybiotykoterapia
Próbne leczenie polega na zastosowaniu tylozyny, oksytetracykliny lub metronidazolu. Antybiotykoterapia prowadzona jest zwykle przez 28 dni. Jeżeli po odstawieniu leków objawy powrócą zwykle konieczne jest wprowadzenie długotrwałego leczenia tylozyną.
Leki przeciwzapalne i immunosupresyjne
Jeżeli pies nie zareagował na zmianę diety, ani na antybiotyki to zwykle podaje się prednizolon lub prednizon. Jeżeli reakcja na leczenie jest słaba lekarz może rozważyć wprowadzenie azatiopryny, a następnie cyklosporyny.
Probiotyki dla psa z IBD
W przypadku badań oceniających skuteczność probiotyków u ludzi z problemem IBD uzyskano obiecujące wyniki. W połączeniu z odpowiednią dietą probiotyki oddziałują pozytywnie na florę jelitową. W badaniach klinicznych wykazano, że dodatkowa dzienna porcja probiotyku poprawiła stan zwierząt w większym stopniu niż w przypadku standardowego leczenia.
Rokowania
Badania potwierdzają, ze u psów z przewlekłymi enteropatiami przeważa enteropatia dietozależna (60-70%). Jeżeli u psa doszło do dobrej reakcji w ciągu 2 tygodni od podania karmy hipoalergicznej albo hydrolizowanej rokowanie jest bardzo dobre.
Źródła
K. Garraway, K. Allenspach, A. Jergens, Neswoiste zapalenie jelit u psów i kotów, „Weterynaria po Dyplomie”, 2019/01, https://magwet.pl/wpd/31973,nieswoiste-zapalenie-jelit-u-psow-i-kotow (dostęp: 26.10.2023).
A. Kołodziejska-Sawerska, A. Rychlik, Etiopatogeneza nieswoistych zapaleń jelit u psów, „Życie weterynaryjne”, 2013/88(4).
R. W. Nelson, C. Guillermo Couto, Choroby wewnętrzne małych zwierząt, Tom 1, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wydanie 5, Wrocław 2016.
G. Richter, Księga zdrowia psa i kota, Wyd. Galaktyka, Łódź 2018.
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
