Grube koty – jak pomóc kotu z nadwagą lub otyłością
pixabay.com/images/id-5642101/
Nadwaga i otyłość to nie synonimy. Zarówno ta pierwsza, jak i druga są obecnie głównymi chorobami żywieniowymi zwierząt w XXI wieku. Niestety najczęstszą przyczyną tego stanu jest nieprawidłowe żywienie kota.
Spis treści
Gruby kot - nadwaga czy już otyłość?
Nadwaga u kota oznacza wzrost fizjologicznej masy ciała o 15%, natomiast otyłość u kota to już wzrost optymalnej masy o ponad 30%.
Grube koty to zwierzęta przewlekle chore, które powinny być leczone, gdyż nadmierne kilogramy znacząco wpływają na długość i jakość życia pupila. Optymalną wagę koty osiągają po zakończeniu dojrzewania i wzrostu. Wahania wagi kota nie powinna się zmieniać o więcej niż 10% na plus lub na minus względem optymalnej masy ciała.
Reklama
Grube koty – postać wtórna i pierwotna choroby
Pierwotna otyłość u kota jest rezultatem zaburzeń równowagi energetycznej. Oznacza to, że grube koty przyjmują nadmierną ilość energii z pokarmu, zmniejszają jej wydatkowanie poprzez aktywność lub gdy obie te sytuacje występują równocześnie.
Wtórna otyłość u kota pojawia się w wyniku:
- chorób np. niedoczynności tarczycy, kory nadnerczy oraz hipoestrogenizmu, torbielowatości jajników czy akromegalii
- niskiej aktywności lub jej braku, spowodowanego schorzeniami sercowo-naczyniowymi czy ortopedycznymi
- podawania leków weterynaryjnych, np. leków przeciwdepresyjnych, na cukrzyce, przeciwdrgawkowym, leków antyalergicznych oraz betablokerów
Szukasz karmy dla kota z nadwagą?
Reklama
Po czym poznać, że kot jest za gruby?
Niestety ludzki przelicznik BMI nie sprawdza się u kotów, dlatego ocenę otyłości u kotów dokonuje się w sposób wizualny. Skala BCS opracowana przez Laflammeˊa (Body Condition Score/Indeks Kondycji Ciała) jest 9-stopniowa. Ocena od 1 do 4 to wychudzone i szczupłe osobniki, 5 to koty o optymalnej masie, od 6 do 9 to otyłe i grube koty. W wyglądzie grubego kota bierze się pod ocenę linię żeber i brzucha oraz talię. Jak wygląda gruby kot wg skali Laflammeˊa?
Ocena 6: kot ma wyczuwalne żebra z niewielkim nadmiarem tłuszczu, talia i poduszka tłuszczowa jest widoczna, ale jeszcze nie rzuca się w oczy. Brzuch nie jest podkasany.
Ocena 7: Żebra są jeszcze wyczuwalne, ale bardzo słabo, okryte umiarkowaną ilością podskórnego tłuszczu. Talia zanika, jest słabo widoczna. Brzuch kota jest wyraźnie zaokrąglony, a poduszka tłuszczowa jest umiarkowanej wielkości.
Ocena 8: Kot nie ma wyczuwalnych pod palcami żeber, które pokrywa nadmierna ilość tłuszczu. Talia niewidoczna. Brzuch wyraźnie zaokrąglony z równie wyraźną poduszką tłuszczową. Lędźwie kota zaczyna porastać tkanka tłuszczowa.
Ocena 9: Skrajnie otyły kot. Żebra zwierzęcia są całkowicie niewyczuwalne pod bardzo grubą warstwą podskórnej tkanki tłuszczowej. Kot ma otłuszczony pysk, lędźwie, kończyny i nasadę ogona. Obrys brzucha wyraźny z obfitą ilości tłuszczu brzusznego.
Rys. Indeks kondycji ciała WSAVA, źródło: D. Guidi, Żywienie i dietetyka psów i kotów. Przewodnik dla lekarzy weterynarii, Wyd. Edra Urban&Partner.
Dlaczego kot staje się gruby?
Wśród czynników mogących determinować nadwagę należy wymienić płeć – samice kotów są bardziej podatne na jej rozwinięcie niż samce, zwiększone ryzyko dotyczy kastratów.
Kolejnym czynnikiem predysponującym do choroby jest sterylizacja i kastracja, a więc regulacja hormonów płciowych. Szansa na rozwój otyłości u kota sterylizowanego jest trzykrotnie wyższa niż u kota, który zabiegu nie przeszedł. Hormony są bardzo ważnym regulatorem metabolizmu, pobierania pokarmu, jego spalania i magazynowania tkanki tłuszczowej.
Następnym czynnikiem jest wiek kota. Największe ryzyko otyłości u kotów pojawia się między 5 a 10 rokiem życia.
Nie można zapominać o predyspozycjach rasowych. Szczególnie podatne na nadwagę są koty krótkowłose oraz koty rasy Manx.
Kolejnym czynnikiem warunkującym zwiększenie masy ciała jest sam opiekun. Jego rola jest niestety wiodąca. To przede wszystkim brak wiedzy, podawanie wysokowęglowodanowej i ekonomicznej karmy, żywienie do woli, dokarmianie pokarmem przeznaczonym dla ludzi, traktowanie pokarmu jako symbolu miłości do zwierzęcia i traktowanie jedzenia jako kompensaty dla braku czasu na wspólną aktywność.
Skutki nadwagi i otyłości u kota
Grube koty cierpią z powodu:
- chorób jamy ustnej
- chorób ortopedycznych
- cukrzycy
- stłuszczenia wątroby
- choroby nerek
- chorób układu krążenia (nadciśnienie, niewydolność krążeniowa)
- chorób układu oddechowego (niewydolność oddechowa)
- zaburzeń hormonalnych
- pogarszającej się odporności
- większej tendencja do zachorowania na nowotwory
Poza tym otyły kot będzie żył krócej, a komfort jego życia będzie znacznie obniżony. W przypadku większej ilości tkanki tłuszczowej zwierzęta poddawane operacjom muszą mieć zmienioną dawkę leków (zmniejszona tolerancja na leki, utrudnione dawkowanie narkozy), operacja się wydłuża, może wystąpić ryzyko posocznicy oraz rana goi się gorzej z powodu większego napięcia rany czy niedokrwienia.
Szukasz karmy dla kota z nadwagą?
Reklama
Grube koty – profilaktyka i leczenie
Zapobieganie otyłości będzie znacznie łatwiejszym, choć długotrwałym procesem niż leczenie chorób i powikłań wywołanych otyłością kota.
Profilaktyka nadwagi u kotów polega na:
- Regularnej kontroli stanu klinicznego zwierzęcia, podczas wizyt weterynaryjnych
- Przestrzeganiu zasad żywienia, dostosowanego do wieku, kondycji zdrowotnej i poziomu aktywności kota
- Zarządzaniu aktywnością fizyczną kota
Leczenie otyłości u kota polega na:
- Ocenie stanu klinicznego grubego kota wg skali BCS przez lekarza weterynarii
- Wyborze sposobu, częstotliwości i rodzaju pożywienia serwowanego kotu (określony czas na zjedzenie posiłku, zaniechanie dokarmiania, zadbanie o atrakcyjność niskokalorycznego pokarmu pod względem zapachu, smaku, konsystencji)
- Ustaleniu dawki pokarmowej zgodnej z kondycją zdrowotną, wiekiem i poziomem aktywności grubego kota
- Zarządzaniu aktywnością fizyczną kota poprzez wspólną zabawę, mającą na celu zwiększenie wydatkowania energii pobranej z pokarmu. Program ćwiczeń musi uwzględniać ograniczenia zdrowotne, wiek, temperament i aktualną możliwość ich wykonania przez grubego kota. Minimalna ilość ruchu to 2-3 h/dziennie, nigdy mniej niż 1h, sesje kociej aktywności muszą być krótkie, ale częste
- Regularnej kontroli masy ciała otyłego kota i dostosowywania kaloryczności pokarmu do zmieniającej się masy ciała i zwiększającego się poziomu aktywności
- Utrzymanie przez opiekuna dyscypliny żywieniowej i prawidłowych nawyków żywieniowych przez resztę życia kota
Otyłe koty - podsumowanie
Otyłość to największa patologia pojawiająca się we wszystkich fazach rozwojowych zwierząt towarzyszących. Nieleczona otyłość u kota prowadzi do wielu chorób z nią związanych. Statystyka zachorowań nie napawa dumą. Wyniki badań pokazują, że co trzeci kot cierpi na otyłość lub jest narażony na tę chorobę. Poradzenie sobie z problemem nadwagi u kota zależy od wytrwałości, poświęcenia i osobistego wysiłku na rzecz poprawy zdrowia i kondycji pupila. Niewłaściwe rozumienie otyłości u kotów jako pozytywnej cechy przekreśla wszelkie wysiłki profilaktyczne i bardzo często prowadzi do nawrotów choroby. Dobrze odżywiony, to nie to samo, co gruby kot czy spasiony kot. Wręcz przeciwnie, to celowe skazywanie zwierzęcia na chorobę, a więc na cierpienie, które utrudnia życie i prawidłowe funkcjonowanie. Reasumując, otyłość jest sprzeczna z kocią naturą, a właściwe odżywianie podstawą ich zdrowia.
Redakcja
Źródła
R. E. Minguez, Otyłość psów i kotów, Wrocław 2019.
D. Guidi, Żywienie i dietetyka psów i kotów, Wrocław 2020.
M. Ceregrzyn, R. Lechowski, B. Barszczewska, Podstawy żywienia psów i kotów, Wrocław 2019.
Przeczytaj inne poradniki dla zdrowia kota
