GLISTA U PSA – symptomy, diagnoza, terapia
Image by Freepik
Jeżeli na legowisku psa znajdują się małe ziarenka, przypominające kawałki makaronu lub ziarenka ryżu, to prawdopodobnie Twój pies ma glisty. Te pospolite robaki mogą doprowadzić do poważnych chorób, zarówno u psa, jak i w organizmie człowieka. Ich zdolność do wędrówki po niemal wszystkich organach może wywołać w organizmie wiele szkód. W przypadku szczeniąt, które będą silnie zarobaczone może również dojść do zgonu. Glistnica, określana jako choroba z piaskownicy, to również częsta przypadłość małych dzieci, które po kontakcie ze zwierzętami wkładają ręce do budzi. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, jak zapobiegać tej chorobie u psów oraz jak leczyć psa, który sieje glisty po Twoim domu.
Spis treści
Glisty u psa – kosmopolityczne pasożyty
Psia glista, czyli Toxocara canis to duży nicień jelitowy, który może powodować choroby u psów i lisów, a także u ludzi. Choroba wywoływana przez tego pasożyta to toksokaroza, zwana również glistnicą. Choroba ta częściej dotyczy szczeniąt, a rzadziej psów dorosłych. Mimo wszystko na każdym etapie życia psa zwierzę nie ma pełnej odporności na tego pasożyta.
Glisty psie to pasożyty o białej i białożółtawej barwie o wyraźnym dymorfizmie płciowym. Samice są większe i mogą mierzyć od 12 do 20 cm długość przy ok. 3 mm średnicy. Samce są mniejsze i mierzą zwykle od 9 do 13 cm długość przy ok. 2 mm średnicy.
Samica składa jaja o grubej skorupce, pokrytej licznymi drobnymi wgłębieniami o średnicy 75-90 μm.
By odbyć pełny cykl rozwojowy pasożyt ten potrzebuje ssaków, zwykle są to: lisy, wilki oraz koty i psy.
Glistnica jest chorobą, która dotyczy również ludzi, jednak w organizmie człowieka pasożyt nie przechodzi przez pełny cykl rozrodczy, co nie oznacza, że choroba ta nie jest niebezpieczna dla ludzi.
Cykl rozwojowy
Dojrzałe postacie glisty bytują w jelicie cienkim, gdzie składają jaja, które następnie wydalane są z kałem do środowiska. Rozwój larw ma miejsce gdy temperatura w środowisku osiągnie 25-30oC, a wilgotność nie spadnie poniżej 85%. Inwazyjna forma może jednak przetrwać w niesprzyjających warunkach nawet 1 rok, a w sprzyjających nawet przez 2 lata!
Psy zarażają się zwykle na kilka sposobów:
- zjadając trawę, na której znajdują się jaja glisty psiej
- pijąc wodę ze zbiornika, w którym znajdują się jaja Toxocara canis
- zjadając zanieczyszczony jajami glisty psiej pokarm z ziemi
Do zarażenia szczeniąt może również dojść drogą płodową, gdy u ciężarnych suk, na skutek działania hormonów, dochodzi do uwolnienia larw, bytujących do tej pory w tkankach. Inwazja śródmaciczna skraca czas prepatentny do 14-21 dni.
Szczenięta mogą również zarazić się poprzez spożywanie mleka matki, w której organizmie znajdują się larwy w II stadium.
U szczeniąt i psów z obniżoną odpornością wyklute larwy wnikają do ściany jelita cienkiego i wraz z krwią wędrują poprzez wątrobę, prawe serce do płuc. Stamtąd larwy wędrują aż do oskrzeli i tchawicy, skąd po wykasłaniu i połknięciu dostają się do jelita cienkiego, gdzie osiągają dojrzałość płciową.
U zwierząt odpornych larwy po dojściu do płuc przedostają się do krążenia dużego, którym trafiają do tkanek różnych narządów. Wędrówka taka nosi nazwę somatycznej. W miejscu bytowania larwy w stadium II ulegają otorbieniu i mogą przeżyć tak przez wiele lat. Larwy takie stwierdzono w okolicy okołonerkowej, tkance międzymięśniowej, wątrobie, macicy, mózgu, gruczołach mlekowych itd.
Objawy toksokarozy u psa
U psów z silną odpornością bądź o niewielkim stopniu zarobaczenia objawy mogą być skąpe albo nie będą występowały wcale.
Najszybciej objawy widoczne są u zarobaczonych szczeniąt, u których może dojść do:
- utraty apetytu bądź perwersyjnego apetytu
- wymiotów po jedzeniu
- biegunki z domieszką śluzu w kale
- zaparć
- wychudzenia
- zahamowania wzrostu
- anemii
- krzywicy
- utraty połysku i przerzedzenia sierści
- rozdęcia i powiększenia brzucha
Psy z glistnicą mogą również saneczkować, kaszleć, wylizywać okolice odbytu.
Diagnozowanie glisty u psa
Rozpoznanie jaj Toxocara canis odbywa się metodą flotacji z próbki 3-5 gramów kału. Gdy w domu obecnych jest więcej psów należy wykonać badanie całego stada.
Leczenie i profilaktyka
Szczenięta należy odrobaczać obligatoryjnie, najlepiej zaczynając już od ich 14. dnia życia. Leczenie to powinno być kontynuowane co 14 dni do dwóch tygodni po ich odstawieniu od matki, a później stosowane co miesiąc aż do osiągnięcia przez nie pół roku życia. Matki karmiące powinny być równocześnie leczone wraz z pierwszym odrobaczeniem swoich szczeniąt, ponieważ mogą być nosicielami pasożytów.
Chociaż starsze psy mogą być zarażone glistą, rzadko towarzyszą temu widoczne objawy kliniczne. Dlatego regularne badania kału są kluczowe w celu potwierdzenia zarażenia. Regularne odrobaczanie u dorosłych psów okazało się zmniejszać częstotliwość inwazji pasożytniczych, a comiesięczne odrobaczanie może skutecznie zapobiegać zarażeniom.
Okres prepatentny Toxocara spp. po połknięciu larw lub jaj pasożytów z zewnętrznego środowiska trwa około czterech tygodni. Miesięczne stosowanie leków przeciwpasożytniczych może znacząco zmniejszyć ryzyko zarażeń, szczególnie w rodzinach z małymi dziećmi, które mają kontakt z ogrodami czy parkami. Zaleca się odrobaczanie psów co najmniej cztery razy w ciągu roku.
Alternatywą jest przeprowadzanie badań kału co jeden do trzech miesięcy.
Zapobieganie glistnicy jest trudne i wymaga rygorystycznego podejścia do higieny. Po każdym kontakcie ze zwierzętami zaleca się mycie rąk. Z uwagi na to, że glisty roznoszą się w środowisku zewnętrznym należy bacznie zwracać uwagę na miejsca zabaw dzieci. Niekiedy dzieci wykazują geofagię, a jak wiadomo larwy mogą przenosić się m.in. w piasku. Dlatego zaleca się:
- zakrywanie piaskownic, by nie mogły do nich wejść psy lub koty
- sprzątanie po psach, by nie zarazić innych zwierząt w otoczeniu
- regularne odrobaczanie psów
FAQ dotyczące glist u psów
Jak psy mogą zarazić się glistami?
Psy mogą zarazić się glistami na kilka sposobów. Najczęstszym źródłem zarażenia u szczeniąt jest ich matka, zarówno przez łożysko, jak i podczas karmienia. Dorosłe psy mogą połknąć jaja glist, które następnie dojrzewają w ich ciele.
Czy ludzie mogą zarazić się glistami od psów?
Tak, istnieje ryzyko zarażenia się glistami od psów. W rzadkich przypadkach larwy mogą migrować do oczu, powodując zaburzenia wzroku.
Redakcja
Źródła
Esccap, Glista psia, www.esccap.org/uploads/docs/jlhilu0j_MG1_Skrocony_przewodnik_odrobaczanie_psow_i_kotow_06_2021.pdf (dostęp: 21.11.2023).
J. Gundłach, A. Sadzikowski, Parazytologia i parazytozy zwierząt, PWRiL, Warszawa 2004.
A. Moorhead, Inwazje glist u psów, „Weterynaria po dyplomie” 2021/3, https://magwet.pl/wpd/36226,inwazje-glist-u-psow (dostęp: 21.11.2023).
Przeczytaj inne artykuły o zdrowiu psów
