DIROFILARIOZA U PSA – objawy, przyczyny, leczenie
pixabay.com/photos/dog-puppy-golden-retriever-breed-4372036/
Spis treści
Dirofilaria immitis to nicień, wywołujący u psów groźna chorobę tropikalną – dirofilariozę. Choroba przenoszona jest przez ok. 60 gatunków komarów. Jest groźna dla psów, kotów, a także dla ludzi. W Polsce potwierdzono już przypadki zarażenia wśród ludzi.
Co to jest dirofilarioza?
Dirofilarioza to robaczyca, wywołana przez nicienia Dirofilaria immitis, który pierwotnie zasiedla tętnice płucne psów. Przy zwiększonej inwazji pasożyt ten może wystąpić również w prawej komorze serca, stąd nazwa robak sercowy. Zwykle jednak dorosłe osobniki gromadzą się w naczyniach płucnych.
W przypadku zarażenia nicieniem Dirofilaria repens dochodzi do dirofilariozy podskórnej, jednak w tym artykule nie będzie mowy o tym rodzaju zakażenia.
Jak dochodzi do zarażenia?
Nicień sercowy, w swoim cyklu życiowym, wykorzystuje dwóch gospodarzy. Żywicielami pośrednimi są komary w ponad 60 gatunkach, z kolei żywicielami końcowymi są psy i koty.
Komary zarażają się larwami, wypijając krew zarażonych psów lub kotów. Cykl rozwoju larw w ciele komara może trwać do 3 tygodni. Po tym czasie, gdy komar pobiera krew z psa lub kota, dochodzi do zainfekowania zwierzęta larwami w stadium L3.
Przedostając się przez tkanki psa lub kota larwa linieje ze stadium L3 do L5. W ostatnim stadium dostaje się ona do żył i z krwią trafia do tętnicy płucnej. Po 3,5 – 7 miesiącach bytowania w tętnicy płucnej nicień dojrzewa do stadium, w którym zaczyna wytwarzać mikrofilarie. Dorosłe samice nicienia mogą osiągać aż do 30 cm długości.
W zaawansowanym stadium choroby w organizmie psa może znajdować się nawet do 100 nicieni.
Dirofilarioza u psa – objawy
Robak sercowy u psa może przez długi czas nie dawać żadnych objawów. Wraz ze spadkiem odporności organizmu i namnażaniem się nicieni mogą pojawić się takie objawy, jak:
- Kaszel
- Gorączka
- Męczące psa duszności
- Krwioplucie
- Niewydolność oddechowa
- Omdlenia
- Utrata apetytu
- Spadek masy ciała
Wraz z rozwojem robaczycy układ odpornościowy psa produkuje przeciwciała, które prowadzą do pogorszenia stanu zdrowia zwierzęcia.
Wśród zmian w obrębie zarażonych organów dojść może do:
- Zamknięcia światła małych naczyń krwionośnych
- Pojawienia się krętego przebiegu naczyń krwionośnych
- Nacieczeń śródmiąższowych i pęcherzykowych w miąższu płuc
- Wzrostu ciśnienia w tętnicy płucnej
- Przerostu prawej komory serca
- Wodorzusza
- Alergicznego zapalenia płuc
- Uszkodzeń nerek
Jak przebiega diagnoza dirofilariozy u psa?
Lekarz upewni się w wywiadzie, czy zwierzę nie przebywało w Europie Południowego oraz południowej części USA.
W badaniu klinicznym lekarz weterynarii sprawdzi temperaturę ciała, oceni błony śluzowe i czas włośniczkowy, tętno i oddech, omaca węzły chłonne i brzuch. Osłucha serce i płuca.
Badania krwi
W badaniu krwi można obserwować niedokrwistość regeneratywną, bazofilię oraz monocytozę. Eozynofilia występuje u mniej niż połowy zarażonych pacjentów. W badaniach biochemicznych dominuje hiperglobulinemia.
Test PCR może pomóc wykryć materiał DNA nicienia.
RTG
RTG klatki piersiowej to jedna z ważniejszych metod diagnozowania dirofilariozy płucno-sercowej. Wśród zmian widać poszerzenie tętnicy płucnej i zmiany naciekowe w miąższu płuc. W zaawansowanym stadium widać powiększenie prawej komory.
USG
Badanie USG serca może potwierdzić występowanie dorosłych nicieni.
Jak leczyć dirofilariozę u psa?
Podstawowym celem leczenia jest zabicie wszystkich dorosłych nicieni, następnie wszystkich mikrofilarii, zmniejszenie zatorowości płucnej oraz ograniczenie negatywnych efektów stosowania leków, które w leczeniu postaci sercowej są bardzo toksyczne.
Leczenie dorosłych pasożytów
Lekiem pierwszego rzutu jest metarsomina, która podawana jest w mięśnie wzdłuż kręgosłupa na wysokości kręgów L3-L5. Przedawkowanie tego leku może doprowadzić do zapalenie i obrzęku płuc, a nawet śmierci. Podczas leczenia tym preparatem pies powinien mieć ograniczony ruch na około 1 miesiąc, by ograniczyć ryzyko choroby zatorowo-zakrzepowej płuc.
Drugim lekiem jest tiacetarsamid, który jest bardzo toksyczny, dlatego psy nim leczone powinny pozostać na obserwacji w lecznicy na 48 godzin. Po jego podaniu może pojawić się gorączka, wymioty, żółtaczka, biegunka.
Leczenie likwidujące mikrofilarie
Po pozbyciu się dorosłych nicieniu czas na zabicie krążących mikrofilarii. Po upływie 3-4 tygodni od podania leków na dorosłe osobniki, można zacząć podawać iwermektynę lub milbemycynę, w celu likwidacji mikrofilarii. W ciągu pierwszej doby po podaniu leku pies powinien pozostać pod obserwacją lekarza.
Profilaktyka: jak uchronić psa przez nicieniem sercowym?
Z uwagi na bardzo toksyczne działanie leków, zaleca się działania profilaktyczne. W przypadku psów, które podróżują z opiekunem do południowej Europy bądź południowych części USA zalecane jest leczenie profilaktyczne.
„Obecnie na rynku znajdują się związki pochodne awermektyny – selamektyna (Revolution) stosowana w dawce 6–12 mg/kg m.c. na skórę, iwermektyna (Ivomec, Heartgard 30) w dawce 0,006–0,012 mg/kg m.c., p.o., raz w miesiącu dla psa, a dla kota raz w miesiącu 0,024 mg/kg m.c., p.o. oraz milbemycyna (Interceptor) 0,5–1,0 mg/kg m.c., p.o., raz w miesiącu i dietylokarbamazyna (Filaribits) 3–5,5 mg/kg m.c., p.o., raz dziennie”1.
Czy ludzie mogą zarazić się dirofilariozą?
W Europie odnotowano jak dotąd 10 zarażeń D. immitis u ludzi. W większości przypadków były to zarażenia podskórne D. repens – ponad 300 przypadków.
W Polsce w ostatnich latach stwierdzono kilkanaście przypadków dirofilariozy wywołanej przez D. repens, głównie inwazji podskórnej oraz jeden przypadek dirofilariozy podspojówkowej.
Na dirofilariozę chorują najczęściej osoby w wieku 30-60 lat. Źródłem choroby jest ukąszenie przez zarażonego komara.
Źródła
R. Niziołek, K. Rutkowska, Dirofilarioza u psów i kotów, „Życie weterynaryjne” 2009/84(10), s. 798-805
1 Tamże, s. 803.
Dirofilarioza u psów – co to jest i jak do niej dochodzi, https://www.esccap.pl/dirofilarioza/ (dostęp: 14.02.2024).
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
Przeczytaj inne artykuły o zdrowiu
