Chora wątroba u psa – przyczyny, objawy, leczenie
pixabay.com/photos/domestic-animal-dog-vizsla-5173354/
Spis treści
Wątroba to narząd, którego zadaniem jest oczyszczanie krwi z toksyn oraz zbędnych produktów przemiany materii. Jej funkcji jest jednak zdecydowanie więcej, a każde zaburzenie tego organu bardzo szybko daje objawy u psa. Jak chronić ten narząd przed jego chorobami? Co zrobić, gdy pies ma już problem z chorą wątrobą? Na te oraz inne pytania odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.
Wątroba u psa – umiejscowienie i wygląd
Wątroba u psa wygląda jak duży brązowy płat wciśnięty pod przeponę. Mimo, że wygląda, jak amorficzny guz, to realizuje kluczowe dla zdrowia organizmu psa funkcje.
Wątroba zbudowana jest z czterech jednostek czynnościowych:
- Komórek wątrobowych
- Systemu dróg żółciowych
- Układu naczyniowego
- Komórek Browicz-Kupffera
Z uwagi na to, że wątroba i trzustka mają wspólną sieć naczyń chłonnych, a także wspólne anatomiczne połączenie dróż żółciowych i przewodu trzustkowego, to choroby wątroby u psów bardzo często współwystępują z chorobami trzustki.
Funkcje wątroby u psa
Fundamentalnym zadaniem wątroby jest oczyszczanie krwi z toksyn i zbędnych produktów przemiany materii, ale to nie wszystko, z punktu widzenia klinicznego, wątroba odgrywa kluczową rolę w:
- Czynnościach metabolicznych
- Węglowodanów
- Tłuszczów
- Białka i amoniaku
- Witamin
- Żelaza
- Bilirubiny
- Hormonów
- Czynnościach krwiotwórczych
- Niszczenie erytrocytów i leukocytów
- Pozaszpikowa hematopeza
- Czynnościach wydzielniczych
- Leków i metabolitów
- Kwasów żółciowych i bilirubiny
- Cholesterolu
Warto zapamiętać, że poza oczyszczaniem krwi wątroba produkuje żółć, która przechowywana jest w woreczku żółciowym, a jej głównym zadaniem jest trawienie i przyswajanie tłuszczów. Łącznie wątroba pełni ponad 500 funkcji w organizmie zwierzęcia.
Szukasz karmy dla psa z niewydolnością wątroby?
Reklama
Jak długo regeneruje się wątroba?
W przeciwieństwie do nerek, czy trzustki wątroba ma doskonałą zdolność do regeneracji. Hepatocyty nieustannie się odnawiają i nie powinno to dziwić, gdyż w czasie oczyszczania organizmu wątroba narażona jest na nieustanny kontakt z substancjami powodującymi stany zapalne.
Dodatkowo wątroba ma bardzo dużą zdolność adaptacyjną, stąd wszelkie zmiany w funkcjonowaniu wątroby ujawniają się bardzo późno. Według badań dopiero po uszkodzeniu 70-80% wątroby dochodzi do zmiany wskaźników laboratoryjnych oraz do pojawienia się objawów klinicznych.
Chora wątroba u psa – objawy
Wśród objawów, które mogą wystąpić u psa z chorą wątrobą w literaturze przedmiotu wskazuje się te, które dotyczą:
- Układu pokarmowego
- Wymioty
- Biegunka
- Brak apetytu
- Spadek masy ciała
- Zmian objętości jamy brzusznej
- Powiększona wątroba
- Wzdęty brzuch u psa – wodobrzusze
- Powiększenie pęcherzyka żółciowego
- Układu nerwowego
- Zmiany zachowania
- Drgawki
- Śpiączka
Inne objawy chorej wątroby u psa
- Apatia
- Ogólne osłabienie
- Obrzęki
- Polidypsja
- Żółtaczka
- Zmiana koloru moczu lub kału
- Skłonności do krwawień
- Zaburzenia krzepliwości
- Silny ból
Diagnostyka chorób wątroby u psa
W diagnostyce chorób wątroby przyjmuje się proste założenie – wystarczy, by pojawiło się powiększenie wątroby i zmiana jednego wskaźnika laboratoryjnego, charakterystycznego dla oceny stanu wątroby, by postawić diagnozę pierwotnych lub wtórnych zaburzeń tego organu.
Badanie kliniczne wątroby
Badanie kliniczne rozpoczyna się od omacania wątroby, by ustalić czy narząd jest powiększony, jaką ma strukturę, czy powoduje bolesność
Laboratoryjne badania wątroby
W postępowaniu diagnostycznym bardzo ważny jest trafny dobór testów. Niedostateczna swoistość stosowanych w chorobach wątroby testów powoduje, że w celach diagnostycznych stosowane są zestawy odpowiednio dobranych badań.
ALP u psa
Fosfataza zasadowa nie jest specyficzna dla wątroby, dlatego jej wyniki muszą być interpretowane w odniesieniu do innych.
Alat u psa
Aminotransferaza alaninowa jest specyficzna dla wątroby i stanowi najważniejszy enzym w diagnostycego. Podniesienie poziomu Alatu zawsze będzie wskazywało na stan zapalny, uszkodzenie lub zniszczenie komórek wątroby.
AST u psa
Aminotransferaza asparaginianowa nie jest specyficzna dla wątroby, dlatego jej wyniki muszą być interpretowane w odniesieniu do innych.
GGT u psa
Gamma-glutamylotransferaza jest dobrym wskaźnikiem stanu dróg źółciowych, co może wskazywać na problemy zarówno z wątrobą, jak i pęcherzykiem żółciowym.
Bilirubina u psa
Bilirubina jest produktem rozpadu hemoglobiny z czerwonych krwinek. Jeżeli proces wydalania bilirubiny jest nieskuteczny jej poziom wzrasta we krwi. Wraz ze wzrostem jej stężenie dochodzi do żółtaczki u psa. Bilirubina może być jednak podwyższona również w związku z autoimmunologiczną anemią hemolityczną.
GLDH u psa
Dehydrogenaza glutaminianowa to enzym, który zwiększa swoją aktywność w odpowiedzi na ostre bądź przewlekłe zapalenie. Badanie tego enzymu polecane jest przy podejrzeniu takich chorób, jak: ostre zapalenie wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby, wirusowe zapalenia wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby.
Choroby wątroby u psa
Ettinger wykazał, że powiększona wątroba, w połączeniu z zaburzeniami przynajmniej jednego wskaźnika funkcji wątroby, występowała w następujących przypadkach chorób wątroby:
- Stłuszczenie wątroby – 100%
- Zapalenie dróg żółciowych – 100%
- Martwica komórki wątrobowej – 80%
- Rak wątroby u psa – 72,7%
- Zapalenie wątroby – 63,7%
W przypadku zmniejszenia rozmiaru wątroby w grę może wchodzić marskość wątroby bądź niedoczynność kory nadnerczy.
Wśród często występujących chorób wątroby wskazać należy:
- Zapalenie wątroby u psa
- Ropne zapalenie wątroby
- Zakaźne zapalenie wątroby
- Toksyczne zapalenie wątroby
- Niewydolność wątroby u psa
- Przewlekłe postępujące zapalenie wątroby
- Zespolenie wrotno-oboczne
- Marskość wątroby
Encefalopatia wątrobowa u psa
Zaburzona praca wątroby może prowadzić do poważnego zatrucia amoniakiem, który przenika do mózgu psa i zaczyna uszkadzać komórki nerwowe. Prowadzi to do encefalopatii wątrobowej, które wywołuje takie objawy, jak:
- Otępienie
- Pobudzenie
- Napady padaczki
- Senność
- Śpiączkę
Długotrwała ekspozycja na działanie amoniaku może doprowadzić do nieodwracalnych zmian, a nawet śmierci psa.
Rasy psów narażone na genetyczne choroby wątroby
- Cocker spaniel angielski
- Cocker spaniel amerykański
- Dalmatyńczyk
- Skye terrier
- Bedlington terrier
- West highland white terrier
Przyczyny chorób wątroby u psa
Istnieje bardzo wiele przyczyn chorób wątroby u psów. Problem z wątrobą może wystąpić na tle infekcji wirusowej, jak choroba Rubartha, zatrucia zjedzonym pokarmem, na skutek nowotworu, powikłań po chorobach innych narządów, czy w związku z nieprawidłową dietą psa. Poza wirusami do choroby wątroby mogą również doprowadzić bakterie np. leptospiroza.
Szukasz karmy dla psa z niewydolnością wątroby?
Reklama
Chora wątroba u psa – leczenie
Sposób leczenia chorej wątroby u psa zależy od zdiagnozowanej jednostki chorobowej. Szczegółowe opisy chorób i sposób leczenia przedstawiamy w poradniku: choroby wątroby u psa.
Jednocześnie warto przywołać często występujące zapalenie wątroby u psa.
Leczenie ostrego zapalenia wątroby zależy od czynnika, który je wywołał.
Stosuje się zwykle antybiotyki o małej toksyczności, dożylne wlewy dekstrozy i glukozy, witaminy z grupy B i C, metioninę (1-2 tabl. Co 6 godzin), cholinę (1-2 kaps, 3 x dziennie) dla średniej wielkości psa. Przy wyraźnych objawach uszkodzenia wątroby podaje się Encorton w dawce 1 mg na 1 kg m.c. 2 x dziennie; Cocarboxylazę 1-2 x dziennie po 50 mg podskórnie lub dożylnie. Niekiedy stosuje się doustnie lub dożylnie preparat Essentiale w dawce 1-3 kapsułki na psa o masie 20-25 kg1. W niektórych przypadkach lekarz może również zalecić hepatil dla psa.
W przypadku uszkodzenia wątroby metalami ciężkimi podaje się BAL w dawce 5 mg na 1 kg m.c. 4 razy na dobę przez 1-2 dni, a następnie 1 raz dziennie przez 5 dni2.
W leczeniu zapalenia wątroby w okresie rekonwalescencji bardzo ważne jest żywienie, które powinno nie obciążać dodatkowo wątroby.
Dieta wątrobowa dla psa
Celem diety na chorą wątrobę u psa jest zminimalizowanie obciążenia organizmu toksynami. Karma dla psa z chorą wątrobą powinna być lekkostrawna, o umiarkowanie ograniczonej zawartości białka i z obniżoną zawartością tłuszczu.
Dieta zbilansowana nie musi być dodatkowo suplementowana, chociaż szczególnie pomocne w leczeniu wątroby są takie dodatki dietetyczne, jak:
- Ostropest plamisty
- Witaminy z grupy B
- Witamina C, E
- Kurkumina
Źródła
M. Lenarcik, R. Lechowski, Choroby układu pokarmowego psów i kotów, Wyd. SGGW-AR, Warszawa 1991.
1 Tamże, s. 74.
2 Tamże, s. 74.
G. Richter, Księga zdrowia psa i kota. Zintegrowana opieka i żywienie, Wyd. Galaktyka, Łódź 2018.
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
Przeczytaj inne artykuły o zdrowiu psów i kotów
