Tosa inu – hodowla, szczeniaki, wychowanie
By Susihurtan – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27506146
Tosa inu to potężny pies, który doskonale sprawdzi się w roli stróża posesji i domowego dobytku. Rasa ta wymaga wykwalifikowanego opiekuna.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o tosa inu
Kraj pochodzenia | Japonia |
Numer wzorca FCI | 260 |
Waga | 40-90 kg |
Długość życia | 11 – 12 lat |
Charakter | Tosa inu ze względu na pierwotne przeznaczenie jako psa bojowego jest nieustraszony, wierny i zawsze gotowy do obrony rodziny. |
Tosa inu – pochodzenie i historia rasy
Historia walk psów ma w Japonii długą tradycję. Po otwarciu granic w połowie XIX wieku do Japonii zaczęły trafiać ciężkie, europejskie psy bojowe, z którymi japońskie szpice nie miały szans w walkach.
Współczesne tosa inu powstały w wyniku skojarzenia dużych ras europejskich z lokalnymi, mniejszymi, japońskim czworonogami. Japończycy, chcąc uzyskać psy większe o równym zacięciu bojowym, parowali je z mastiffami, dogami niemieckimi, bernardynami czy buldogami.
Celowa hodowla miała wyrównać rasę pod względem wyglądu i charakteru.
Tosa inu a II wojna światowa
II wojna światowa przyczyniła się do zahamowania prac hodowlanych. Wiele psów zginęło, a tylko niektóre udało się ochronić w specjalnym ośrodku na północy Japonii. Po wojnie podjęto działania na rzecz odbudowy rasy wraz z zachowaniem szlachetnych samurajskich cech: odwagi, sprawności fizycznej, obrony słabszych i bezgranicznej wierności.
Niektóre tosa inu trafiły z Japonii do USA, gdzie obecnie zajmują się przede wszystkim stróżowaniem w domostwach.
Rasowe uznanie Tosa
Tosa inu został wpisany na listę ras uznanych przez FCI 1 kwietnia 1964 roku.
Tosa inu w Polsce
Tosa inu jest w Polsce rasą mało znaną, a jej posiadanie jest obwarowane restrykcjami związanymi z hodowlą psów ras uznawanych za agresywne. Pierwszy tosa inu pojawił się w Polsce dokładnie w 1991 roku za sprawą Małgorzaty i Dariusza Skorków.
Jak wygląda tosa inu?
Tosa inu to pies mocnej budowy o proporcjonalnej sylwetce. Tosa ma szeroką klatkę piersiową, dużą głowę ze stosunkowo małymi oczami i silną szczęką. Średniej długości kufa zakończona jest dużym, czarnym nosem. Tułów psa jest muskularny z wyraźnym podgardlem. Uszy tosa inu są cienkie, wiszące i małe w proporcji do głowy. Ogon jest gruby i zwężający się ku końcowi.
By BUKADAI..JPG: Ludivine HOUDASderivative work: Caronna (talk) – BUKADAI..JPG, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17168502
Tosa inu – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli tosa inu jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników tosa inu.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla tosa inu nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Tosa inu - chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta tosa inu jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie tosa inu prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli tosa inu jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji tosa inu swojego oddziału ZKwP.
Tosa inu z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Przed wyborem tosa inu z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Tosa inu - wady dyskwalifikujące szczenięta
By Susihurtan – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27506152
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących tosa inu z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresję
- Wyraźną lękliwość
- Duży przodozgryz lub tyłozgryz
- Płochliwość
- Samce muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Tosa inu - możliwe dziedziczenie chorób
Tosa inu, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Wśród typowych chorób dla psa rasy tosa wskazać należy:
- Skręt żołądka
- Dysplazja stawów biodrowych
- Dysplazja stawów łokciowych
- Niedoczynność tarczycy
- Młodzieńcze zapalenie kości
Szczeniaki tosa inu – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Tosa inu wykazuje duże pokłady czułość wobec rodziny i bardzo chętnie oddaje się wszelkim pieszczotom. W zabawach z dziećmi trzeba uważać, tosa inu jest psem lubiącym się bawić, ale jego rozmiar i siła mogą być przyczyną nieporadności psa, który przez przypadek może zrobić dziecku krzywdę.
Wygląd tosy inu zawsze budzi respekt u intruzów, dlatego pies nie potrzebuje dodatkowo głośno szczekać. Tosa inu wymaga sporej przestrzeni do życia – dom z ogrodem to konieczność, by pies mógł spełniać się w roli stróża.
Czy tosa inu to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał godzinę?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak tosa inu?
Tosa inu – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka tosa inu pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca tosa inu pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej dominujące wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka tosa inu będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki tosa inu – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta tosa inu w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy tosa inu nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
By Susihurtan – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27506149
Co zrobić po zakupie psa z listy ras psów uznanych za agresywne?
W Polsce obowiązuje Ustawa o ochronie zwierząt (z dnia 21.08.1997 r.), na której podstawie wydano rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (z dnia 28.04. 2008 r.) w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne. Groźne psy zostały ujęte na liście, która obejmuje 11 ras – w tym tosa inu. Hodowla lub utrzymanie psów ras niebezpiecznych może być potencjalnym zagrożeniem dla ludzi i zwierząt. Posiadanie w Polsce agresywnego psa w związku z rozporządzeniem wiąże się z kilkoma obwarowaniami, a ich spełnienie jest wymagane, by stać się opiekunem niebezpiecznego zwierzęcia.
Opiekun psa z tej listy musi w ciągu 30 dni zgłosić ten fakt w urzędzie gminy odpowiednim do miejsca swojego zamieszkania. Wniosek jaki składa opiekun musi zawierać informacje nie tylko o tym, że posiada psa z wykazu ras psów uznawanych za agresywne, ale wnosić o zezwolenie na jego utrzymanie. Gotowy formularz powinien być dostępny w każdej gminie w wydziale gospodarki komunalnej lub na stronie internetowej placówki. Poza wnioskiem uiszcza się opłatę w wysokości 82 zł, której kwit dołącza się do formularza. Na zezwolenie posiadania psa czeka się do 30 dni, a samo zezwolenie wydaje organ odpowiednich władz: wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Od negatywnego rozpatrzenia wniosku można się odwołać w ciągu 14 dni tą samą drogą.
Jakie dokumenty musisz posiadać, by złożyć wniosek o zezwolenie na posiadanie lub hodowle psów ras uznany za agresywne?
- kopia metryki lub rodowodu każdego psa (oryginał do wglądu)
- kopia dokumentu szczepienia psa lub psów przeciw wściekliźnie (oryginał do wglądu)
- dowód uiszczenia opłaty za wydanie zezwolenia
Brak zezwolenia na posiadanie psa rasy uznawanej za agresywną lub prowadzenie hodowli psów wyszczególnionych na liście psów agresywnych w sprzeczności do informacji zadeklarowanych we wniosku może skutkować cofnięciem zezwolenia, karą grzywny lub aresztem i w procesie sądownym sąd może orzec przepadek zwierzęcia.
Socjalizacja szczeniąt tosa inu
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami tosa inu przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta tosa inu powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię tosa inu 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla tosa inu
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka tosa inu już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Szelki dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku ortopedycznym
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię tosa inu
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień tosa inu.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
zkwp.pl/wzorce/260.pdf
fci.be/en/nomenclature/TOSA-260.html
Poznaj inne rasy psów
