Owczarek szetlandzki - hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/images/id-7598629/
Owczarek szetlandzki z wyglądu przypomina miniaturowego Collie. Wzorzec rasy sheltie wpisany został do rejestru FCI w 1963 roku pod numerem 88b.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o owczarku szetlandzkim
🌅 Kraj pochodzenia | Szkocja |
🐶 Numer wzorca FCI | 88 |
➡ Waga | 7 – 10 kg |
❤ Długość życia | 10 – 14 lat |
💢 Charakter | Czuły, dynamiczny, łagodny |
Owczarek szetlandzki – historia rasy
Owczarek szetlandzki to rasa, która pochodzi z archipelagu Wysp Szetlandzkich. Psa w typie rasy przywieźli ze sobą na te wyspy wikingowie z Norwegii między 700 a 800 r. n.e. Niewielkie rozmiary owczarków szetlandzkich powodowały, że psy te idealnie nadawały się do życia w surowym klimacie, na niewielkich farmach, gdzie pracowały jako psy zagrodowe. Na wygląd rasy wpływ miały krzyżówki z kilkoma rasami: king charles spaniel, pomeranian, pies yakki, szpic miniaturowy. Dziś cechy wyglądu zbliżające do tych ras są niepożądane i stanowią wadę. Ostateczny wygląd owczarek szetlandzki uzyskał w drugiej połowie XIX w. Między 1840 a 1850 rokiem na wyspy trafiły owczarki collie rough, które nie wytrzymywały jednak w surowym klimacie wysp. Ich mniejsze okazy zaczęto krzyżować z owczarkami szetlandzkimi, które zyskały w ten sposób cechy psów pasterskich.
Owczarek szetlandzki - rozwój rasy
W 1905 roku owczarek szetlandzki sprowadzony został do Szkocji, w 1908 roku założono pierwszy Shetland Collie Club, a w 1914 roku zmieniono nazwę klubu na English Shetland Sheepdog Club. Owczarek szetlandzki powinien wyglądać jak miniaturowy „Collie”. Największy wpływ na rozwój rasy sheltie miała brytyjska hodowla Riverhill działająca od 1932 roku do lat 70. XX w.
Owczarek szetlandzki jako odrębna rasa
Wzorzec rasy sheltie wpisany został do rejestru FCI w 1963 roku pod numerem 88b.
Owczarek szetlandzki w Polsce
Sheltie trafiły do Polski w latach 60. XX wieku, dzięki staraniom prof. Jadwigi Dyakowskiej, jednak dopiero w latach 90. XX wieku rasa stała się w Polsce bardziej popularna i zaczęła pojawiać się wystawach.
Jak wygląda owczarek szetlandzki?
pixabay.com/images/id-1002020/
Owczarek szetlandzki to mały, ale bardzo urodziwy pies pracujący. Głowa psa jest w kształcie tępego klina. Stop widoczny, ale nieznaczny. Nos jest czarny, tak jak krawędzie warg. Policzki psa powinny być płaskie, przechodzące w zaokrągloną kufę. Oczy owczarka szetlandzkiego mają kształt migdała, skośne, średniej wielkości w kolorze ciemnego brązu. U psów marmurkowych mogą być niebieskie (oba lub jedno) lub z niebieskimi plamkami. Uszy sheltie są małe, osadzone blisko siebie. Głowa noszona jest dumnie na umięśnionej szyi. Tułów prosty, zakończony nisko noszonym ogonem. Ogon obficie owłosiony, na końcu delikatnie zakręcony. Nogi owczarka szetlandzkiego są dobrze umięśnione z owalnymi łapami. Pies w ruchu bardzo swobodny i lekki.
Owczarek szetlandzki – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli owczarków szetlandzkich jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników owczarków szetlandzkich.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla owczarka szetlandzkiego nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Owczarek szetlandzki chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta owczarka szetlandzkiego jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie owczarkom szetlandzkim prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli owczarka szetlandzkiego jest genetyczne doskonalenie psa w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji owczarka szetlandzkiego swojego oddziału ZKwP.
Owczarek szetlandzki z hodowli – na co zwrócić uwagę?
pixabay.com/images/id-7598629/
Przed wyborem owczarka szetlandzkiego z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6 tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Owczarki szetlandzkie wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących owczarka szetlandzkiego z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresję
- Wyraźną lękliwość
- Wyraźne wady budowy ( tj. odchylenia wzrostu o 2,5 cm w każdą stronę są niepożądane, krótka sierść, sierść zacierająca linię sylwetki, białe łaty na tułowiu wysoce niepożądane, maść wilczasta lub szara, włos jedwabisty, skręcony i krótki, stojące lub oklapnięte uszy, sztywny krok czy wysokie podnoszenie i plątanie łap bardzo niepożądane, ogon nie może być skręcony, braki w uzębieniu, zęby małe lub krzywe, zgryz inny niż nożycowy) lub zaburzenia zachowania (np. nerwowość, płochliwość)
- Samce muszą mieć dwa normalnie wykształcone jądra, całkowicie opuszczone do moszny
Owczarek szetlandzki - możliwe dziedziczenie chorób
Owczarek szetlandzki, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Wśród częstych chorób, na jakie zapadają owczarki szetlandzkie, wskazuje się:
- Anomalia oka collie
- Zanik siatkówki
- Dystrofia rogówki
- Katarakta
- Dysplazja bioder
- Niedoczynność tarczycy
- Syndrom psów marmurkowych
Szczeniaki owczarka szetlandzkiego – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Owczarki szetlandzkie to psy owczarskie i towarzyszące. Są to psy oddane opiekunowi i rodzinie, bystre, aktywne, inteligentne, czujne i zdecydowane. W pracy pozostają szybkie, sprytne i niezmordowane. Owczarek szetlandzki nieprzygotowany na samotne pozostawanie w domu będzie niszczył otoczenie i może stać się nadmiernie szczekliwy.
Wybór owczarka szetlandzkiego na psa kanapowca z całą pewnością się nie sprawdzi. To psy, w których krwi płyną geny psów pasterskich, warto je wykorzystać w treningu sportowym, np. agility. Choć sheltie jest psem łagodnym i oddanym, który sprawdzi się zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i osób samotnych, to nie wolno zapominać o potrzebach społecznych, fizycznych i emocjonalnych psa tej rasy.
Czy owczarek szetlandzki to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał ok. godzinę lub będzie to trening sportowy?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece psa takiego jak owczarek szetlandzki?
Owczarek szetlandzki – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka owczarka szetlandzkiego pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca owczarka szetlandzkiego, pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej agresywne wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka owczarka szetlandzkiego będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki owczarka szetlandzkiego – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
pixabay.com/images/id-6471415/
Oglądając szczenięta owczarka szetlandzkiego w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy owczarka szetlandzkiego nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Uszy powinny być pokryte sierścią, bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Szczenięta owczarka szetlandzkiego – wychowanie
Jeżeli to w Twoim domu urodziły się szczenięta owczarka szetlandzkiego, a nie masz jeszcze doświadczenia w odchowywaniu psów, to pamiętaj o kilku ważnych kwestiach:
- Szczenięta sheltie powinny być ważone od urodzenia każdego dnia. Szczenięta cztero- i pięciotygodniowe można ważyć co drugi dzień, a szczenięta starsze raz w tygodniu.
- Przez pierwsze 14 dni szczenięta powinny być karmione tylko i wyłącznie mlekiem matki. Między 2. a 4. tygodniem można już zacząć wprowadzać stopniowo pokarm papkowaty.
- Waga urodzeniowa szczeniaka owczarka szetlandzkiego waha się między 1 a 5% masy dorosłego osobnika. W pierwszej dobie po urodzeniu waga szczeniąt spada, by w kolejnych dniach zacząć mocno wzrastać.
- Szczenięta powinny być karmione przez sukę do ok. 6-8 tygodnia życia. W tym okresie odruch ssania zanika, a szczenięta owczarka szetlandzkiego mogą być już karmione pokarmem stałym.
- Starsze niż 3 tygodnie szczenięta można wyprowadzać na ogrodzony ogród przy domu na krótkie wyjścia. Pogoda musi być jednak słoneczna i powinno być przynajmniej 15 st. C.
- Pamiętaj, by każde ze szczeniąt oznaczyć, np. kokardą, by nie pomylić rodzeństwa. Dla każdego szczeniaka sheltie warto prowadzić osobne notatki.
- Jeżeli suka nie jest w stanie utrzymać w czystości wszystkich szczeniąt, to 4-tygodniowe psiaki można zmyć w ciepłej wodzie. Warto również zacząć przyzwyczajać szczenięta do czesania oraz do zabiegów higienicznych przy uszach, łapach i oczach.
Socjalizacja szczeniąt owczarka szetlandzkiego
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami sheltie przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta owczarka szetlandzkiego powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię sheltie 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, transportera, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla owczarka szetlandzkiego
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka sheltie już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża lub szelki psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kiedy szczepić szczenię owczarka szetlandzkiego
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień sheltie
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Pytania czytelników
Ile kosztuje owczarek szetlandzki?
Owczarek szetlandzki kosztuje między 6 a 7,5 tysiąca złotych.
Ile ruchu potrzebuje owczarek szetlandzki?
Owczarek szetlandzki musi mieć zapewnione minimum trzy spacery dziennie, z czego jeden powinien trwać co najmniej 60 min. Każde wyjście z psem musi zaspokajać potrzeby fizyczne, fizjologiczne, społeczne i węchowe. Sheltie ma geny psów pasterskich, uwielbia się bawić i uczyć, jest doskonałym sportowcem.
Czy owczarek szetlandzki ma włos, czy sierść?
Sierść sheltie jest dwuwarstwowa, składa się z długiego, szorstkiego i sztywnego włosa okrywowego i gęstego podszerstka.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
M. Wycech, M. Segiet, Owczarek Szetlandzki, Agencja Wydawnicza Egros, Warszawa 2021
zkwp.pl/wzorce/88.pdf
Poznaj inne rasy psów
