Owczarek środkowoazjatycki – hodowla, szczeniaki, wychowanie
By Halalosirambankiskecskek – File:CAO_in_Hungary.jpg, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=79067521
Owczarek środkowoazjatycki to pies pasterski, który również dobrze sprawdzi się jako stróż posesji. Nie jest to rasa polecana do towarzystwa dla rodzin z dziećmi.
Spis treści - kliknij strzałkę
Owczarek środkowoazjatycki – podstawowe informacje o rasie
🌅 Kraj pochodzenia | Rosja |
🐶 Numer wzorca FCI | 335 |
➡ Waga | 40 – 50+ kg |
❤ Długość życia | 10 – 11 lat |
💢 Charakter | Owczarek środkowoazjatycki to pies inteligentny i o silnym charakterze, co może rodzić problemy, podczas układania psa. |
Owczarek środkowoazjatycki – pochodzenie i historia rasy
Owczarek środkowoazjatycki to potomek mastifów azjatyckich, a zarazem jedna z najstarszych ras psów, która rozwija się w wyniku naturalnej selekcji przez ponad 4500-5000 lat, na obszarze od Morza Kaspijskiego do Chin i od południowego Uralu po Afganistan. Według niektórych Owczarek środkowoazjatycki wywodzi się od mastifa tybetańskiego, inne hipotezy zakładają, że to właśnie owczarek środkowoazjatycki jest protoplastą mastifów tybetańskich.
Owczarek środkowoazjatycki – zastosowanie rasy
Owczarek środkowoazjatycki to pies pasterski. Jest to rasa wychowana do stróżowania, a jeśli była taka konieczność, do obrony stada przed atakami wilków. Nie bez powodu jego turkmeński przydomek to „dusiciel wilków”. Ze względu na silną selekcję naturalną owczarki środkowoazjatyckie to psy silne i nieustraszone, a jednocześnie spokojne, które nie trwonią energii bez potrzeby.
Obecnie na terenach środkowej Azji popularność tego owczarka słabnie na rzecz owczarka kaukaskiego.
Uznanie owczarka środkowoazjatyckiego przez FCI
Rozległość występowania owczarków środkowoazjatyckich powoduje, że w rasie tej wyróżnić można wiele typów regionalnych. Mimo to podjęto się próby usystematyzowania rasy.
Prace hodowlane nad rasą owczarka środkowoazjatyckiego rozpoczęły się w latach 30. XX w. w Związku Radzieckim. FCI uznało rasę 25 stycznia 1989 roku.
Owczarek środkowoazjatycki w Polsce
Owczarek środkowoazjatycki trafił do Polski na początku lat 90. XX wieku. Rasa ta wciąż zyskuje w Polsce na popularności.
Jak wygląda owczarek środkowoazjatycki
Owczarek środkowoazjatycki to masywny pies o harmonijnej budowie. Głowa owczarka jest masywna, nieco prostokątna, oczy owalne, uszy trójkątne, niskoosadzone. Długość owczarka środkowoazjatyckiego powinna być minimalnie większa od jego wysokości. Grzbiet umięśniony, klatka piersiowa głęboka i długa, ogon gruby u nasady, zakręcony lub szablasty.
Owczarek środkowoazjatycki – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli owczarka środkowoazjatyckiego i jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników owczarków środkowoazjatyckich.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla owczarka środkowoazjatyckiego nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Owczarek środkowoazjatycki chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta owczarka środkowoazjatyckiego jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie owczarkom środkowoazjatyckim prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli owczarka środkowoazjatyckiego jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji owczarka środkowoazjatyckiego swojego oddziału ZKwP.
By http://kara-yulduz.com/asian_shepherd_dogs/used_in_breeding/sheih (Webpage with photo & СС license) – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15850101
Owczarek środkowoazjatycki z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Przed wyborem owczarka środkowoazjatyckiego z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Pamiętaj, że każdy owczarek środkowoazjatycki pochodzący z hodowli musi mieć wyniki badań na dysplazje typów A, B i C. U ras, u których dopuszczalny jest wynik C prześwietlenia na dysplazję , jeden osobnik z kojarzonej pary rodzicielskiej musi mieć wynik A lub B. Poza tym owczarki środkowoazjatyckie muszą przejść testy psychiczne, które odbywają się według osobnych regulaminów proponowanych przez Główną Komisję Szkolenia Psów, a te z kolei są zatwierdzone przez Zarząd Główny ZKwP.
Owczarek środkowoazjatycki - wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących owczarka środkowoazjatyckiego z dalszej hodowli we wzorcu rasy znajduje się:
- Agresja
- Wyraźna lękliwość
- Deformacje budowy
- Zaburzenia charakteru
- Nadpobudliwość, strachliwość
- Tyłozgryz, wyraźny przodozgryz
- Psy w suczym typie
- Oczy różnobarwne, niebieskie, zielone, zez
- Luźne stawy
- Maść płowa z wyraźnym czarnym płaszczem
- Sierść kędzierzawa lub miękka
- Rozchwiane chody
- Samce muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Owczarek środkowoazjatycki - możliwe dziedziczenie chorób
Owczarek środkowoazjatycki, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby psów tej rasy to:
- Dysplazja
- Skręt żołądka
- Zaćma
- Choroby serca
Szczeniaki owczarka środkowoazjatyckiego – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Owczarek środkowoazjatycki to pies inteligentny i o silnym charakterze, co może rodzić problemy, podczas układania psa. Jest to pies zrównoważony i spokojny, jednak natura obdarowała go silnym instynktem do stróżowania, przez co pies tej rasy jest bardzo nieufny wobec obcych.
Jest to pies, który trudno się uczy, jest uparty i nieustępliwy. Owczarek środkowoazjatycki jest za to bardzo mało szczekliwy. Nie ma skłonności do ucieczek, to pies silnie terytorialny.
Zupełnie nie nadaje się na pierwszego psa w domu. W literaturze można wręcz przeczytać, że nie nadaje się na psa do towarzystwa. Nie jest to pies dla rodzin z małymi dziećmi, ani tym bardziej dla osób starszych. Dla innych zwierząt w domu będzie w najlepszym wypadku obojętny. Nie jest to w żadnym razie pies do mieszkania.
Czy owczarek środkowoazjatycki to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał co najmniej godzinę?
- Czy mam dobrze ogrodzoną, dużą przestrzeń wybiegową dla owczarka środkowoazjatyckiego?
- Czy stać mnie na utrzymanie tak dużego psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak owczarek środkowoazjatycki?
Owczarek środkowoazjatycki – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka owczarka środkowoazjatyckiego pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca owczarka środkowoazjatyckiego pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej dominujące wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka owczarka środkowoazjatyckiego będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu, choć w przypadku tej rasy psy te zdecydowanie wola żyć na dworze.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki owczarka środkowoazjatyckiego – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta owczarka środkowoazjatyckiego w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy małego owczarka środkowoazjatyckiego nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt owczarka środkowoazjatyckiego
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami owczarka środkowoazjatyckiego przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu i terenie na którym będą żyć, którego będą pilnować.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię owczarka środkowoazjatyckiego 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla owczarka środkowoazjatyckiego
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka owczarka środkowoazjatyckiego już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku ortopedycznym
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię owczarka środkowoazjatyckiego
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień owczarka środkowoazjatyckiego.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
J. Cunliffe, M. Redlicki (przekład), Rasy psów – kompendium, Wyd. Parragon, 2007.
zkwp.pl/wzorce/335.pdf
fci.be/en/nomenclature/CENTRAL-ASIA-SHEPHERD-DOG-335.html
Poznaj inne rasy psów
