OWCZAREK AUSTRALIJSKI KELPIE – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/photos/red-cloud-kelpie-sheep-dog-2992780/
Kelpie to pies z wrodzoną predyspozycją do pracy ze stadem, nie ma znaczenia czy pracuje w zagrodzie czy w terenie. Zawsze jest szybki, zwrotny i skuteczny.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o kelpie
🌅 Kraj pochodzenia | Australia |
🐶 Numer wzorca FCI | 293 |
➡ Waga | 11-22 kg |
❤ Długość życia | 12 – 14 lat |
💢 Charakter | Kelpie to owczarek bystry, bardzo pracowity, wytrzymały i łatwy w prowadzeniu. |
Owczarek australijski kelpie – pochodzenie i historia rasy
Kelpie to jedna z trzech australijskich ras psów pasterskich obok australian cattle dog oraz australian stumpy tail cattle dog. Kelpie pochodzi od średniej wielkości, długowłosych ze złamanymi w połowie uszami angielskich i szkockich collie o umaszczeniu czarnym podpalanym. Psy te sprowadzone zostały do Australii w XIX wieku i zaczęto krzyżować z miejscowymi psami pasterskimi. Krzyżówki te sprawiły, że w miotach tych psów zaczęły pojawiać się psy o czerwonym umaszczeniu.
Nazwa rasy
Nazwa Kelpie pochodzi od suki o takim właśnie imieniu, która urodziła się w australijskiej Victorii w oparciu o linię Rutherford. Kelpie skrzyżowano z psem o imieniu Moss, który do Australii dotarł z członkami rodziny Rutherford, którzy w Szkocji słynęli z hodowli pasterskich collie. Kelpie i Moss dali początek nowej rasie psów – australian kelpie. Córka Kelpie, również o imieniu Kelpie wygrała prestiżowe zawody psów pasterskich w 1879 roku, podkreślając walory psów hodowanych w tej linii.
Użyteczność owczarków i podział na linie hodowlane
Owczarek australijski kelpie został wyhodowany w celu zapędzania dużych stad owiec, na olbrzymich pastwiskach, w trudnym terenie i na dodatek w bardzo wysokich temperaturach w australijskim pyle. Wysoka inteligencja i użytkowość kelpie doprowadziły do zakazu wystawiania psów pracujących. W ten sposób powstały dwie odrębne linie kelpie:
- Working kelpie – psy pasterskie, hodowane wyłącznie w celu pilnowania stad, rejestrowane przez WKC (Working Kelpie Council)
- Kelpie show – australian kelpie, hodowane zgodnie z wzorcem rasy opracowanym przez FCI w 1973 roku
Uznanie kelpie przez FCI
Owczarek australijski kelpie został oficjalnie uznany przez FCI 3 września 1973 roku.
Kelpie w Polsce
Owczarek australijski kelpie hodowany jest w Polsce zaledwie przez parę hodowli. Są to psy kelpie show.
Jak wygląda kelpie?
Owczarek australijski kelpie ma głowę proporcjonalną do wielkości ciała, która kształtem zbliżona jest do lisiego. Stop psa jest wyraźnie widoczny. Kufa psa jest ładnie wyrzeźbiona, a na niej osadzony jest, pasujący barwą do umaszczenia nos. Średniej wielkości oczy kelpie mają kształtu migdała, dzięki czemu łagodzą nieco lisi wyraz kufy. Kolor oczu kelpie pasuje do maści i mają kolor brązowy, choć w przypadku maści błękitnej mogą być jaśniej wybarwione. Średniej wielkości, porośnięte wewnątrz uszy psa są stojące i ustawione na boki. Grzbiet kelpie jest mocny i prosty, tak jak lędźwie, które przechodzi w dość długi i opadający zad. Zad owczarka australijskiego kelpie wieńczy wiszący i lekko wygięty ogon z wyraźną szczotką. Umięśnione ciało kelpie dźwigają mocne, równoległe i proste kończyny z okrągłymi łapami.
pixabay.com/photos/dog-kelpie-beach-sand-puppy-5285610/
Gdzie szukać hodowli kelpie?
Jeśli szukasz pewnego źródła informacji o hodowlach owczarka australijskiego kelpie, najlepszym miejscem jest strona Związku Kynologicznego w Polsce. To tam znajdziesz listę wszystkich zarejestrowanych w nim hodowli.
ZKwP, z główną siedzibą w stolicy, działa na szeroką skalę i ma 48 oddziałów w całym kraju. Wystarczy odwiedzić najbliższy oddział, żeby zdobyć info o hodowlach w twoim regionie.
Zanim zdecydujesz się na konkretną hodowlę, warto posłuchać opinii innych entuzjastów rasy. Możesz to zrobić na różnego rodzaju wystawach, zlotach czy forach internetowych, gdzie gromadzą się fani kelpie.
Końcowym etapem jest osobiste spotkanie z hodowcą. Solidna hodowla kelpie nie ma nic do ukrycia i chętnie zaprasza potencjalnych właścicieli do zobaczenia swoich psów. Hodowca nie tylko rozwieje twoje wątpliwości, ale też upewni się, że szczenię trafi do odpowiedniego domu, przeprowadzając z tobą wywiad. Dlatego nie zdziw się, jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Owczarek australijski kelpie – chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta kelpie jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie owczarkowi kelpie prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli owczarka australijskiego kelpie jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji australian kelpie swojego oddziału ZKwP.
Kelpie z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Przed wyborem owczarka australijskiego kelpie z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Wszystkie owczarki kelpie obowiązują próby pracy.
Kelpie – wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących owczarka australijskiego kelpie z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresja
- Nadmierna lękliwość
- Deformacje budowy lub zaburzenia charakteru
- Samce muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Owczarek australijski kelpie – możliwe dziedziczenie chorób
Kelpie, jak wiele innych ras psów, narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby psów tej rasy to:
- Postępujący zanik siatkówki
- Zwyrodnienie móżdżku
Szczeniaki kelpie – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Australian kelpie to opanowany i oddany swojemu opiekunowi pies. Rasa uwielbia pracować i zawsze jest w pogotowiu z niemal niewyczerpaną energią. Kelpie nie należy do spokojnych psów, to rasa, która potrzebuje dużo ruchu oraz intelektualnej pracy. Jako pies pasterskie kelpie potrafi bardzo szybko przejąć inicjatywę, przejawiając swoją niezależność, ale jednocześnie pozostając psem łatwym w ułożeniu i współpracy. Właściwie prowadzony kelpie nie może i nie powinien być psem agresywnym czy zlęknionym, gdyż cechy te eliminują go do pracy i dalszej hodowli.
Owczarek australijski kelpie źle znosi samotność, to pies stworzony do opiekowania się swoim stadem. Długie godziny bez opiekuna mogą doprowadzić do tego, że kelpie zacznie niszczyć przedmioty w domu.
Czy owczarek australijski kelpie to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy aktywne spacery dziennie, z których jeden z nich będzie treningiem sportowym?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak kelpie?
Kelpie – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka owczarka australijskiego kelpie pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca kelpie pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej dominujące wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka owczarka australijskiego kelpie będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
By Svenska Mässan from Sweden – AUSTRALIAN KELPIE, KORAD SE UCH Deepeyes Dance With Dragons III, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=47878926
Szczeniaki australian kelpie – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta kelpie w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy owczarka australijskiego kelpie nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt owczarka australijskiego kelpie
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami kelpie przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta owczarka kelpie powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię owczarka australijskiego 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla kelpie
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka owczarka australijskiego kelpie już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinna znaleźć się:
- Obroża dla psa lub szelki dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku dla psa
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej lub legowisku na podwyższeniu
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię owczarka australijskiego kelpie
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień kelpie.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Redakcja
Bibliografia
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
A. Gough, A. Thomas, Predyspozycje rasowe do chorób psów i kotów, wyd. SIMA WLW, Warszawa 2006.
zkwp.pl/wzorce/293.pdf
fci.be/en/nomenclature/AUSTRALIAN-KELPIE-293.html
Poznaj inne rasy psów
