JAMNIK SZORSTKOWŁOSY – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/pl/photos/jamnik-szorstkowłosy-jamnik-pies-7370346/
Jamnik szorstkowłosy to rasa, która może występować w trzech rodzajach wielkości. Jest to pies popularny wśród hodowców – myśliwych.
Spis treści - kliknij strzałkę
Jamnik szorstkowłosy – podstawowe informacje
🌅 Kraj pochodzenia | Niemcy |
🐶 Numer wzorca FCI | 148 |
➡ Waga | 3– 9 kg |
❤ Długość życia | 14 – 16 lat |
💢 Charakter | Jamnik szorstkowłosy to pies energiczny, w końcu został skrzyżowany z terierami. Po terierach dziedziczy też niezależność. |
Jamnik szorstkowłosy – pochodzenie i historia rasy
Jamniki znane były już w średniowieczu, psy te były wykorzystywane do polowania na i pod ziemią – pies norujący, goniący i tropiący. Wspólnym przodkiem wszystkich psów myśliwskich, w tym także jamników, jest Canis familiaris intermedius (Woldrich 1878). Natomiast najstarszym znanym Klubem Jamnika jest Deutsche Teckelklub e.V. działający od 1888 r.
Przodkowie jamników
Jednymi z najstarszych współczesnych śladów prowadzących do przodków jamników są starogermańskie prawa rodowe z V-IX wieku, w których opisano grzywnę, jaka należy się właścicielowi psa, który poluje pod ziemią, od osoby, która zabiłaby psa.
We Francji o bassetach, czyli jamnikach, mowa w księdze La Venerie, napisanej w 1561 roku i dedykowanej królowi Karolowi IX. W księdze tej znajdują się zapiski o jamnika o krzywych łapach i krótkiej sierści oraz o jamnikach o prostych łapach i długiej sierści.
Pierwsze ikonograficzne utrwalenie jamnika pochodzi z XIII wieku i widnieje na nim pies, wyganiający lisa z nory.
Pierwsze wzmianki o jamniku obecnego pokroju pochodzą od Friedricha L. Walthera, który omawiał te psy w swoim dziele z 1817 roku. Niemcy pod tym względem byli bardzo drobiazgowi. Dla przykładu prof. Leopold Fitzinger, w książce wydanej w 1876 roku, Der hund und seine rassen, opisuje aż 12 odmian jamnika.
Pierwszy wzorzec jamnika
Pierwsza wystawa w Hamburgu w 1863 roku dała początek uniformizacji rasy. W 1879 roku na ogólnokrajowym zjeździe kynologów niemieckich ustanowiono pierwszy wzorzec rasy. W 1880 roku w Niemczech otworzono pierwszą księgę rodowodową dla jamników, do której zgłoszono 334 jamniki z 54 hodowli. Psy urodzone na początku XX wieku były już w pełni ustabilizowane na podstawie wzorca i dzisiaj również mogłyby występować na wystawach i konkursach użyteczności.
Ostatnia duża zmiana we wzorcu rasy miała miejsce w 1964 roku w Thuin.
W 1967 roku FCI uznał, że istnieją trzy rasy jamnika:
- Jamnik długowłosy
- Jamnik szorstkowłosy
- Jamnik krótkowłosy
Każda z tych trzech ras ma swoje trzy odmiany wielkości:
- Jamnik standardowy
- Jamnik miniaturowy
- Jamnik króliczy
Jamnik szorstkowłosy w Polsce
Pierwsze hodowle jamników zakładano w Polsce już w dwudziestoleciu międzywojennym. W 1929 roku na Powszechnej Wystawie w Poznaniu pokazano 3 jamniki. W 1932 roku na wystawie we Lwowie pokazano już 12 jamników, a rok później 21. Niestety po II wojnie światowej nie odnaleziono żadnego jamnika z udokumentowanym pochodzeniem. W latach 50. i 60. XX wieku zaczęły kształtować się pierwsze czołowe hodowle psów tej rasy w Polsce m.in. „Podkowa” z Podkowy Leśnej oraz „z Bursaków” z Gdańska.
Jak wygląda jamnik szorstkowłosy?
Jamnik szorstkowłosy ma wydłużoną głowę, na której wysoko osadzone są długie uszy. Oczy są okrągłe, osadzone z boku głowy, zawsze ciemne o bystrym spojrzeniu. Szyja jamnika szorstkowłosego jest dość długa, bez podgardla. Kończyny mocne, krótkie, ale dobrze umięśnione. Ogon jamnika szorstkowłosego u nasady jest gruby i zwęża się ku końcowi. Nos i pazury powinny być czarne. Prześwit pod psem powinien wynosić 33% wysokości w kłębie.
pixabay.com/pl/photos/jamnik-szorstkowłosy-pies-zwierzę-6274150/
Jamnik szorstkowłosy - gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli jamników szorstkowłosych jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników rasy.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla jamników ZKwP nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Jamnik szorstkowłosy - chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta jamnika szorstkowłosego jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzeniem jamnikom szorstkowłosym prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli jamników szorstkowłosych jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji jamnika swojego oddziału ZKwP.
Jamnik szorstkowłosy – wady dyskwalifikujące
- Agresja bądź wyraźna lękliwość
- Przodozgryz, tyłozgryz, zgryz naprzemienny
- Źle ustawione kły żuchwy
- Brak jednego lub więcej kłów, siekaczy
- Brak innych przedtrzonowców lub trzonowców za wyjątkiem 2xP1, ewentualnie 1xP2
- Skrócona klatka piersiowa
- Wszelkie wady ogona
- Bardzo luźna łopatka
- Koziniec stawów nadgarstkowych
- Czarny kolor bez podpalania, biały kolor z lub bez podpalania
- Wnętrostwo
Jamnik szorstkowłosy – możliwe dziedziczenie chorób
Jamnik szorstkowłosy, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby psów tej rasy to:
- dyskopatia
- zwapnienie kości
- zwyrodnienie kręgosłupa
- bóle kręgosłupa
- nowotwory
- choroby serca
- choroby neurologiczne
Czy jamnik szorstkowłosy to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał ok. godzinę?
- Czy stać mnie na utrzymanie tak aktywnego psa, jak jamnik?
- Czy moje warunki lokalowe są wystarczające, by dzielić je z jamnikiem szorstkowłosym?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece psa takiego, jak jamnik szorstkowłosy?
Jamnik szorstkowłosy – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka jamnika pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca jamnika szorstkowłosego pamiętaj, że psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej agresywne wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka jamnika szorstkowłosego będzie potrzebowała więcej miłości i jednocześnie będzie jej więcej okazywała. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki jamnika szorstkowłosego – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta jamnika w miocie zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy jamnika nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka.
- Uszy powinny być pokryte sierścią, bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową, albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Szczeniaki jamnika szorstkowłosego – to sprawdź w trakcie zakupu u hodowcy
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka jamnika już zapadła, to sprawdź jeszcze:
- Czy szczeniak jamnika skończył 7-8 tygodni
- Czy pies potrafi samodzielnie jeść
- Czy jest dostatecznie silny, by poradzić sobie bez matki
Hodowca wraz ze szczenięciem ma obowiązek przekazać Tobie:
- Książeczkę zdrowia psa z wpisanymi szczepieniami i odrobaczeniami
- Udzielić informacji, jaką karmą karmiony był szczeniak
- Przekazać metrykę, na podstawie której będziesz mógł wyrobić rodowód dla psa
pixabay.com/pl/photos/psy-szczenięta-jamnik-trawa-sobole-7920642/
Socjalizacja szczeniąt jamnika szorstkowłosego
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami jamnika szorstkowłosego przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta jamnika powinny bawić się systematycznie przynajmniej z 12 różnymi osobami
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, radio etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, pociąg, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię jamnika 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, zabawa z basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, kubeczek, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut
Wyprawka dla jamnika szorstkowłosego
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka jamnika szorstkowłosego już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Szelki dla psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego pieska nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku dla jamnika
- Zabawkach dla szczeniaka jamnika
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kiedy szczepić szczenię jamnika szorstkowłosego
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień jamnika szorstkowłosego:
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Pytania czytelników
Czy jamnik jest agresywny?
Jamnik to pies myśliwski, który potrafi być agresywny, ale raczej podczas pracy na polowaniu.
Na co najczęściej chorują jamniki?
Jamniki miewają zwykle problemy z kręgosłupem oraz cierpią na choroby serca.
Jakim psem jest jamnik?
Jamnik to pies pracujący, który stworzony został z myślą o polowaniach. Obecnie jest to również doskonała rasa psów rodzinnych.
Ile śpi jamnik?
Dorosły jamnik może spać zwykle od 12 do 14 godzin w ciągu doby.
Ile kosztuje rasowy jamnik?
Cena jamnika z hodowli może się wahać od 3000 do 8000 zł.
Ile razy dziennie karmić jamnika?
Dorosły jamnik może być karmiony 2-3 razy dziennie.
Czy jamnik ma włosy?
Tak, jamniki mają włosy. Występują jamniki długowłose, krótkowłose i szorstkowłose.
Jak często kąpać jamnika?
Jeżeli jamnik nie brudzi się zbyt mocno, to lepiej nie kąpać go częściej niż raz na 3 miesiące.
Czy jamnik może chodzić w szelkach?
Tak, jamnik może być prowadzony w szelkach, co wydaje się bezpieczniejszym rozwiązaniem dla tej rasy, z uwagi na problemy z kręgosłupem.
Czy mały jamnik może chodzić po schodach?
Generalnie nie ma przeciwwskazań, by jamniki chodziły po schodach. Należy jednak pamiętać, że choroby kręgosłupa mogą występować częściej u psów, u których kręgosłup jest mocniej obciążany, a chodzenie po schodach jest taką formą obciążenia.
Redakcja
Bibliografia
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
A. Gough, A. Tomas, Predyspozycje rasowe do chorób psów i kotów, Sima WLW, Warszawa 2006.
K. Ściesiński, Jamniki, Agencja Wydawnicza Egros, Warszawa 2021
zkwp.pl/wzorce/148.pdf
fci.be/en/nomenclature/DACHSHUND-148.html
Poznaj inne rasy psów
