Hawańczyk – hodowla, szczeniaki, wychowanie
By JGkatz – Own work, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=14770655
Hawańczyk nie jest psem pochodzącym z Hawany, ale rozwój rasy nastąpił właśnie na Kubie. Tak naprawdę piesek ten jest rasą europejską.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o rasie hawańczyk
🌅 Kraj pochodzenia | Zachodnia część basenu Morza Śródziemnego |
🐶 Numer wzorca FCI | 250 |
➡ Waga | 4 – 6 kg |
❤ Długość życia | do 15 lat |
💢 Charakter | Wesoły, hałaśliwy, uległy |
Hawańczyk – historia rasy
Hawańczyk to rasa psów, pochodząca z zachodnich wybrzeży basenu morza śródziemnego. Hawańczyki hodowane były wzdłuż wybrzeży Hiszpanii i Włoch. Stamtąd hawańczyk trafił na pokładzie włoskiego statku wprost na Kubę. Przodkami hawańczyka mogą być biszony maltańskie, maltańczyki oraz pudle.
Nielegalna podróż hawańczyka do USA
Ze względu na częste występowanie brązowe hawańczyki stały się głównymi bohaterami legendy, głoszącej, że rasa ta pochodzi ze stolicy Kuby – Hawany. Prawda jest jednak taka, że na Kubie pierwotne linie hawańczyków praktycznie wygasły z powodu zawirowań politycznych. Wraz z dojściem do władzy Fidela Castro, bogate kubańskie rody, które wyemigrowały do USA, zabrały hawańczyki ze sobą. Dzięki nim nieliczne mioty przetrwały, ocalając rasę od wyginięcia.
Oficjalne uznanie rasy
Hawańczyki zostały uznane oficjalnie przez FCI w 1963 roku; w 1971 roku powstał w Ameryce klub hawańczyka, a w 1996 roku hawańczyk został uznany przez American Kennel Club.
Hodowla hawańczyków w Polsce
Pierwszy hawańczyk został sprowadzony do Polski z czeskiej hodowli w 2002 roku. W dalszym ciągu hawańczyki nie są w Polsce zbyt popularną rasą psów.
Jak wygląda hawańczyk?
By Svenska Mässan from Sweden – Grupp 9, BICHON HAVANAIS, C.I.B. DK V-13 NO JV-12 NORD UCH NORD V-14 Pelvix Lady Stardust, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=47879163
Hawańczyk to krzepki, krótkonogi piesek. Jego głowa jest średniej długości z umiarkowanie zaznaczonym stopem i płaskimi polikami. Kufa psa delikatnie zwęża się w kierunku nosa. Nos pieska jest w kolorze brązowym lub czarnym. Czarne lub brązowe powieki skrywają dość duże oczy. Oczy hawańczyka mają kształt migdała o najbardziej pożądanym ciemnobrązowym kolorze. Na głowie widać wysoko osadzone uszy, które opadają wzdłuż polików, ale ich nie dotykają. Na uszach włos tworzy frędzle. Tułów hawańczyka jest prosty, opada w kierunku zadu. Zad wieńczy wysoko noszony ogon, na nim również widać długie frędzle. Piesek w ruchu jest lekki i elastyczny, ruch odzwierciedla wesołe usposobienie zwierzaka.
Hawańczyk – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli hawańczyka i jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników rasy hawańczyka.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla hawańczyka nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Hawańczyk chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta hawańczyka jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie hawańczykom prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli hawańczyka jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji hawańczyka swojego oddziału ZKwP.
Hawańczyk z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Przed wyborem hawańczyka z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Hawańczyk - wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących hawańczyka z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresję
- Nadmierną lękliwość
- Depigmentację nosa
- Przodozgryz lub tyłozgryz
- Ektropion, entropion; depigmentację jednej lub obydwu powiek
- Wielkość poza limitem podanym we wzorcu
- Samce muszą mieć́ dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Hawańczyk - możliwe dziedziczenie chorób
Hawańczyk, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby, na jakie zapadają hawańczyki to:
- dysplazja siatkówki
- zaćma
- choroby serca
- podatność na zwichnięcie rzepki
Szczeniaki hawańczyka – charakter
Decydując się na wybór psa musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Hawańczyk to typowy pies do towarzystwa. Żywy, wesoły i przyjazny mały piesek, który ma tendencję do błaznowania. Uwielbia spędzać czas z człowiekiem, nie ma też wygórowanych wymagań dotyczących aktywność. Z dziećmi potrafi bawić się bez końca. Nadmiar energii można w prosty sposób rozładować zabawą. Hawańczyk jest czułym i czarującym kompanem, swoim pogodnym usposobieniem zaraża każdego domownika.
Hawańczyki są też hałaśliwe, jeśli poświęcisz im czas, z łatwością wyszkolisz go na przydomowy alarm. Bez lęku pozostanie także sam w domu, wystarczy wdrożyć odpowiednie szkolenie. To piesek nadzwyczaj bystry. Uczy się chętnie i szybko, sztuczki to jego konik. Wobec swoich opiekunów jest uległy i podporządkowany. Jego kompaktowy rozmiar czyni go idealnym kandydatem dla rodzin mieszkających w mniejszych mieszkaniach.
Czy hawańczyk to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał około godzinę?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem, jak hawańczyk?
Hawańczyk – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka hawańczyka pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca hawańczyka, pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej agresywne wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suka hawańczyka będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki hawańczyka – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta hawańczyka w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy małego hawańczyka nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być pokryte sierścią, bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt hawańczyka
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami hawańczyka przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta hawańczyka powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię hawańczyka 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
By IlonaRieck – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=120055550
Wyprawka dla hawańczyka
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka hawańczyka już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroże lub szelki dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
- Ubrankach dla psa
Kiedy szczepić szczenię hawańczyka
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień hawańczyka.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Pytania czytelników
Ile kosztuje hawańczyk?
Hawańczyk kosztuje od 3 do 7 tysięcy złotych.
Czy hawańczyk ma sierść czy włos?
Hawańczyk pokryty jest długim włosem, który mierzy od 12 do 18 cm. Włos jest miękki, prosty, falisty lub tworzy loki. Włos powinien być zostawiony w naturalnej długości.
Czy hawańczyk jest szczekliwy?
Tak. Hawańczyk to zdecydowanie hałaśliwy piesek. Warto podczas nauki wykorzystać tendencję do szczekania i odpowiednio ją ukierunkować, pies może nauczyć się alarmować szczekaniem swoich opiekunów o intruzach na terenie domu.
Czy hawańczyki się strzyże?
Nie. Hawańczyk powinien mieć zostawiony naturalny włos. Jego pielęgnacja jest wymagająca i trzeba go czesać codziennie, by włos nie zmienił się w dredy. Wzorzec rasy dopuszcza jedynie porządkowanie włosa na łapach, skrócenie go nad oczami oraz na pysku. Lepiej, aby włos hawańczyka pozostał naturalnie długi.
Jak długo żyją hawańczyki?
Mały hawańczyk może dożyć 15 lat.
Jak często kąpać hawańczyka?
Kąpiele hawańczyka należy ograniczyć do sytuacji, kiedy piesek naprawdę ich potrzebuje. W trakcie kąpieli warto zastosować szampon dla psów długowłosych i odżywkę, która pomoże rozczesać długi włos hawańczyka.
Ile ruchu potrzebuje hawańczyk?
Hawańczyk nie jest psem wymagającym intensywnego ruchu, codzienne spacery i umiarkowane zabawy zupełnie wystarczą. Standardem są 3 spacery dziennie, ale jeden zawsze powinien być dłuższy od pozostałych.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
zkwp.pl/wzorce/250.pdf
Poznaj inne rasy psów
