Chart rosyjski – borzoj – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/images/id-5129796/
Chart rosyjski borzoj to stara rasa psów, w której tworzeniu swój udział miały również charty polskie. Borzoj to rasa dla koneserów psów myśliwskich.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o charcie rosyjskim
🌅 Kraj pochodzenia | Rosja |
🐶 Numer wzorca FCI | 193 |
➡ Waga | 35 – 45 kg |
❤ Długość życia | 8 – 10 lat |
💢 Charakter | Chart rosyjski to czuły pies o oddanym opiekunowi usposobieniu. |
Chart rosyjski – pochodzenie i historia rasy
Chart rosyjski to rasa psów, której historia sięga XV wieku, kiedy na tereny Rosji dotarła inwazja ludów mongolskich. Jeszcze w XV wieku w okresie Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, gdy władca Moskwy Dymitr Doński pokonał Mongołów udało się skrzyżować tatarskie charty koutsi (pochodzenia arabskiego) z rodzimymi psami myśliwskimi loshaja, co dało początek rasie w typie charta rosyjskiego. Swoją szlachetność rasa psów uzyskała w XVI i XVII wieku, gdy rozpoczęto krzyżowanie z chartami polskimi, co doprowadziło do rozsławienia rasy charta rosyjskiego również poza granicami Carstwa Rosyjskiego. W późniejszym okresie chart rosyjski krzyżowany był również brodatym chartem z Kurlandii i tak powstał typ borzoja, nazywany gustopsovaja. Krzyżówki charta rosyjskiego z greyhoundem dały początek typowi borzoja o nazwie chistopsovaja. Kolejne krzyżówki występowały z chartami krymskimi i górskimi, co ostatecznie ukształtowało spostrzegawczego, zwinnego i szybkiego oraz zdolnego do wysokich przyspieszeń i łapania zwierzyny charta rosyjskiego borzoja.
Przeznaczenie charta rosyjskiego
Początkowo charty rosyjskie wykorzystywane były do polowań w trudnym terenie, gdzie pogoń za zwierzyną trwała dłużej. W XVIII i XIX wieku upowszechniły się polowania z dużą liczbą chartów, gdzie podczas polowania brało udział nawet kilkaset psów, a poszczególne sfory różniły się typem wyglądu i umiejętnościami. Szczególną sławą cieszyła się sfora Pierczino, własności Wielkiego Księcia Mikołaja Mikołajewicza.
Prace hodowlane nad chartem rosyjskim
Pierwszy kongres miłośników charta rosyjskiego borzoja został zorganizowany w 1874 roku. W 1888 roku Moskiewskie Towarzystwo Łowieckie przygotowało wzorzec rasy, którego autorem był Jermołow. W okresie po rewolucji bolszewickiej psy arystokratyczne straciły popularność. Charty rosyjskie żyły w wiejskich zagrodach, gdzie traciły jednolitość cech rasowych. Program hodowlany rozpoczęto w latach 40. XX wieku, dzięki staraniom Constantina Esmonta.
Uznanie rasowe charta rosyjskiego
Chart rosyjski borzoj został wpisany do rejestru ras FCI 13 stycznia 1956 roku.
Chart rosyjski w Polsce
Chart borzoj jest popularny w Polsce przede wszystkim w środowisku łowieckim, ponieważ na posiadanie chartów wymagana jest specjalna zgoda terytorialna. Zgodnie z zapisami ustawy o Prawie łowieckim:
Art. 10. Posiadanie i hodowanie lub utrzymywanie chartów rasowych lub ich mieszańców wymaga zezwolenia starosty.
Art. 52. Kto: 4) hoduje lub utrzymuje bez zezwolenia charty rasowe lub ich mieszańce, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Jak wygląda chart rosyjski borzoj?
pixabay.com/images/id-7043714/
Chart rosyjski borzoj to pies o arystokratycznym wyglądzie, wysoki, suchy i mocny, zbudowany harmonijnie. Głowa borzoja jest wąska i długa; nos duży i czarny bez względu na umaszczenie; kufa długa, sucha z lekko łukowanym grzbietem; oczy duże, migdałowatego kształtu; uszy małe i ostro zakończone. Chart rosyjski ma długą szyję, łukowaty tułów, głęboką klatkę piersiową, szablasty ogon oraz długie i proste kończyny. Poza polowaniem typowym chodem borzoja jest wydłużony, swobodny kłus, a podczas polowania pełen galop.
Chart rosyjski – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli charta rosyjskiego jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników charta rosyjskiego.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla charta rosyjskiego nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Chart rosyjski chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta charta rosyjskiego jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie chartom rosyjskim prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli charta rosyjskiego jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji charta rosyjskiego swojego oddziału ZKwP.
Chart rosyjski z hodowli – na co zwrócić uwagę?
pixabay.com/images/id-3947724/
Przed wyborem charta rosyjskiego z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Chart rosyjski - wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących charta rosyjskiego z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresję
- Bojaźliwość
- Wady budowy
- Zaburzenia charakteru
- Maść czekoladową, kakaową, kawową, błękitną, lilową, wszelkie rozjaśnione umaszczenia, przy których trufla nie jest czarna
- Tęczówki oczu w odcieniach szarego, zielonego, niebieskiego, oczy różnobarwne
- Przodozgryz, tyłozgryz, zgryz przemienny, braki siekaczy
- Koziniec, obecność dodatkowych palców
- Ogon korkociągowaty, złamany, przycięty – choćby częściowo
- Samce muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Chart rosyjski - możliwe dziedziczenie chorób
Chart rosyjski, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby psów tej rasy to:
- Pierwotny obrzęk limfatyczny
- Limfocytarne zapalenie tarczycy
- Rozszerzenie / skręt żołądka
- Wady odcinka szyjnego kręgosłupa
- Nacieczenie trzeciej powieki komórkami plazmatycznymi
- Zaćma
- Retinopatia borzojów
- Mnogie wady oka
- Aspergiloza
Szczeniaki charta rosyjskiego – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Chart rosyjski to czuły pies o oddanym opiekunowi usposobieniu. Chart to pies, który w szczególności będzie lubił zabawy przez sport, które pozwolą mu wydatkować nadmiar energii, podczas biegania. W codziennym życiu jest to pies spokojny, jednak należy pamiętać, że jest to rasa z bardzo silnym instynktem łowiecki, która w każdej chwili może ruszyć za tropem. Nie jest to pies niezależny, samotność znosi umiarkowanie dobrze nie jest też nadmiernie szczekliwy.
Chart rosyjski to pies o bardzo trudnym charakterze, którego niedoświadczony opiekun nie ułoży. Borzoj wymaga konsekwentnego wychowania przez całego jego życie. Z całą pewnością nie jest to idealna rasa na pierwszego psa w domu.
Chart rosyjski borzoj potrzebuje codziennej, bardzo dużej dawki ruchu, jest to pies, który powinien mieć całodobowy dostęp do dużego przydomowego wybiegu. Nie jest to pies, który dogada się z kotami pod jednym dachem, akceptacja innych psów też nie będzie prosta. Chart rosyjski nie jest rasą, którą powinny opiekować się dzieci czy osoby starsze.
Czy chart rosyjski to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał co najmniej godzinę?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem, jak chart rosyjski?
Chart rosyjski – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka charta rosyjskiego pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca charta rosyjskiego pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej dominujące wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka charta rosyjskiego będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki charta rosyjskiego – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta charta rosyjskiego w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy szczeniaka charta rosyjskiego nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt charta rosyjskiego
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami charta rosyjskiego przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię charta rosyjskiego 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
pixabay.com/images/id-2823838/
Wyprawka dla charta rosyjskiego
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka charta rosyjskiego już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku ortopedycznym
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię charta rosyjskiego
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień charta rosyjskiego.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
A. Tomas, Predyspozycje rasowe do chorób u psów i kotów, Warszawa 2006.
zkwp.pl/wzorce/193.pdf
fci.be/en/nomenclature/BORZOI-RUSSIAN-HUNTING-SIGHTHOUND-193.html
