Chart afgański – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/images/id-2488099/
Chart afgański to pierwotna rasa psów, która służyła do pracy pasterskiej, myśliwskiej oraz jako zwierzęta obronne. Dzisiaj to psy wystawowe i do towarzystwa.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o charcie afgańskim
🌅 Kraj pochodzenia | Afganistan, patronat: Wielka Brytania |
🐶 Numer wzorca FCI | 228 |
➡ Waga | 25-30 kg |
❤ Długość życia | 12 – 14 lat |
💢 Charakter | Chart afgański to mało wylewny pies, który potrafi być zdystansowany wobec swojego opiekuna do tego stopnia, że może odmówić mu nawet pieszczot. |
Chart afgański – pochodzenie i historia
Chart afgański to jedna z najstarszych, pierwotnych ras psów. Afgańskie psy gończe wyhodowano w Afganistanie w celu pracy pasterskiej i myśliwskiej oraz jako psy obronne. Psy te wykorzystywane były już 2000 lat p.n.e. w celu polowań na wilki, lisy i gazele. Odnalezione szczątki psa w typie rasy pochodzą sprzed 6000 lat. Podobieństwo do charta środkowoazjatyckiego tazy i nazwa tazi, nawiązująca do rosyjskiej rasy tasy pozwalają sądzić, że chart afgański posiada wspólnego przodka z tymi rasami psów.
Chart afgański w Europie
Chart afgański uznawany jest za dobro narodowe Afganistanu, a jego wywóz z kraju zakazany był pod groźbą kary śmierci do końca XIX wieku. W 1890 roku brytyjski oficer przewiózł pierwsze psy tej rasy do Wielkiej Brytanii, gdzie już w 1907 roku chart afgański o imieniu Zardin wygrał londyńską wystawę w Crystal Palace. Jego wygląd posłużył do opracowania wzorca rasy.
Planowa hodowla chartów afgańskich w Europie
W 1926 roku powstał w Wielkiej Brytanii pierwszy klub hodowców chartów afgańskich. W tym czasie hodowano w Anglii charty afgańskie w typie pustynnym – w hodowli majora Bell-Murraya, które cechowały się wysokim wzrostem, lekką budową ciała oraz skąpym owłosieniem oraz charty afgańskie w typie górskim – w hodowli Mary Amps, które charakteryzowały się obfitą szatą oraz dobrze wysklepioną klatką piersiową. Do kojarzeni tych dwóch ras doszło już w latach 30. XX wieku, dając początek nowym liniom hodowlanym. W USA charta afgańskiego uznano w latach 30. XX wieku.
Obecnie hodowle chartów afgańskich specjalizują się w chartach sportowych, wystawowych oraz do towarzystwa.
Uznanie chartów afgańskich przez FCI
FCI uznało wpisało charta afgańskiego na listę uznanych ras 12 grudnia 1961 roku. Obecnie obowiązujący standard rasy został uchwalony 27 lipca 2021 roku.
Chart afgański w Polsce
Pierwszy chart afgański z polskiej hodowli przyszedł na świat w 1971 roku. Było to w hodowli Afgan-Pol. Lata 70. i 80. XX wieku to czas wielkiej popularności chartów afgańskich w Polsce.
Jak wygląda chart afgański?
Chart afgański to dostojny pies o długiej sierści mierzący do 74 cm w kłębie. Może występować niemal w każdym umaszczeniu. Afgan sprawia wrażenie siły i godności oraz połączenia mocy i szybkości. Jak podaje wzorzec rasy głowa psa jest długa; kufa również długa; trufla czarna, ale może być wątrobiana u psów o jasnym umaszczeniu. Oczy psa powinny być ciemne, trójkątne, osadzone nieco ukośnie; uszy psa powinny być osadzone nisko i daleko z tyłu czaszki. Szyja afgana jest długa i mocna; grzbiet prosty, średniej długości; klatka piersiowa głęboka; ogon niezbyt krótki, nisko osadzony.
By SheltieBoy – Flickr: AKC Helena Fall Dog Show 2011, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=31417764
Chart afgański – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli charta afgańskiego jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników rasy charta afgańskiego.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla charta afgańskiego nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Chart afgański chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta charta afgańskiego jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie chartom afgańskim prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli chartów afgańskich jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji charta afgańskiego swojego oddziału ZKwP.
Chart afgański z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Przed wyborem charta afgańskiego z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Charta afgański wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących charta afgańskiego z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresję lub wyraźną lękliwość
- Wyraźne wady fizyczne
- Zaburzenia charakteru
- Samce muszą mieć́ dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Chart afgański - możliwe choroby
Chart afgański, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby tej rasy psów to:
- Kardiomiopatia rozstrzeniowa
- Uogólniona demodekoza
- Odbarwienie nosa
- Guzy skóry
- Niedoczynność tarczycy
- Miopatia afganów
- Zaćma
- Uogólniony postępujący zanik siatkówki
- Skręt płata płuc
Szczeniaki charta afgańskiego – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Chart afgański to mało wylewny pies, który potrafi być zdystansowany wobec swojego opiekuna do tego stopnia, że może odmówić mu nawet pieszczot.
Chart afgański przywiązuje się do swojego człowieka, jednak nie okazuje tego w taki sposób, jak inne rasy. Jest to pies rasy pierwotnej, które charakteryzują się dużą dozą niezależności.
Chart afgański to spokojny pies, tolerancyjny wobec dzieci, jednak zupełnie nie nadaje się dla osób starszych. Ze względu na wysoki poziom terytorialności pies ten może nie tolerować innych psów czy kotów pod jednym dachem.
By I, Lilly M, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2351791
Czy chart afgański to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał co najmniej godzinę?
- Czy stać mnie na utrzymanie tak dużego psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak chart afgański?
Chart afgański – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka charta afgańskiego pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca afgana, pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych.
Suka afgana będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki charta afgańskiego – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta charta afgańskiego w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy afgana nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być pokryte sierścią, bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt charta afgańskiego
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami afgana przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta charta afgańskiego powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię charta afgańskiego 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerz, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla charta afgańskiego
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka charta afgańskiego już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa na stelażu
- Legowisku ortopedycznym
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię charta afgańskiego
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień charta afgańskiego.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
A. Gough, A. Thomas, Predyspozycje rasowe do chorób u psów i kotów, Wyd. SIMA WLW, Warszawa 2006.
fci.be/en/nomenclature/AFGHAN-HOUND-228.html
zkwp.pl/wzorce/228.pdf
Poznaj inne rasy psów
