Border collie – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/images/id-1604054/
Border collie to jedna z najinteligentniejszych ras psów na świecie. I właśnie z tego powodu opiekun psa tej rasy powinien mieć kynologiczne doświadczenie.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o border collie
🌅 Kraj pochodzenia | Anglia / Szkocja |
🐶 Numer wzorca FCI | 297 |
➡ Waga | 12 – 20 kg |
❤ Długość życia | 12 – 15 lat |
💢 Charakter | Inteligentny, opiekuńczy, rodzinny, bardzo aktywny |
Border collie – pochodzenie i historia
Border collie to jedna ze starszych ras psów. Powstała najprawdopodobniej ze skrzyżowania psów, które pozostawili po sobie rzymscy najeźdźcy za czasów podbojów prowadzonych przez cesarstwo z psami w typie szpiców, które po upadku cesarstwa dotarły na Wyspy Brytyjskie wraz z wikingami. Ze skrzyżowania tych ras powstały mniejsze i lżejsze psy, które uznać można za przodków ras pasterskich w tej części świata.
Border collie – źródło nazwy i pierwsze zmianki o rasie
Geograficzne pochodzenie tej rasy psów zapisane jest w samej ich nazwie. „Collie” oznacza wszelkie owczarki szkockie, „border” natomiast geograficzny obszar na pograniczu Anglii i Szkocji. To właśnie na tym obszarze przez setki lat hodowane były psy, które pracowały przy wypasie owiec. Pierwsze wzmianki o psach pasterskich w typie border collie pochodzą z książki „Of English dogges” autorstwa Johannesa Caina z 1576 roku.
Dopiero jednak przełom XVIII i XIX wieku doprowadził do wzrostu popularności tych psów. Rosnące koszty pracy ludzkiej oraz utrzymania dużych psów pasterskich doprowadziły do przeorientowania się gospodarzy na mniejsze i tańsze w utrzymani rasy psów, zdolnych do pracy bez obecności pasterzy. Idealną odpowiedzią na te potrzeby stały się border collie – pracowite, inteligentne i ostrożne wobec zwierząt gospodarskich psy.
Planowa hodowla border collie
Planowa hodowla border collie rozpoczęła się w 1894 roku, kiedy urodził się pierwszy formalny przedstawiciel tej rasy pies „Old Hemp”, który posłużył również do stworzenia wzorca rasy.
Warto jednak nadmienić, że już w 1873 roku border collie brały udział w zawodach Sheepdog Trials, podczas których miały za zadanie przeprowadzić stado przez trasę pełną przeszkód aż do zagrody.
Już w 1906 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Psów Pasterskich (ISDS), którego jednym z głównych zadań było rozwijanie predyspozycji pasterskich psów tej rasy. Oficjalna nazwa border collie została użyta w 1916 roku przez Jamesa Reida, sekretarza ISDS. Co ciekawe ISDS bardzo długo wstrzymywało się z poparcie dla ustanowienia wzorca rasy, tłumacząc to obawą przed utratą walorów użytkowych na rzecz eksterieru.
Pierwszy wzorzec border collie opublikowano w 1963 roku w Australii, co doprowadziło do przedziwnej sytuacji, gdyż brytyjskie psy sędziowane były na podstawie wzorca z Australii. Dopiero w 1980 roku ISDS wydało zgodę na sporządzenie brytyjskiego wzorca rasy.
Pierwsze wnioski na championa przyznano w 1982 roku na Wystawie Crufta.
Standard rasy określono jednak dopiero w 1976 roku, uznając tym samy border collie jako samodzielną rasę, także wystawową.
Border collie w Polsce
Pierwsze border collie pojawiły się w Polsce w latach 90. XX wieku i od tamtego czasu systematycznie zyskują coraz większe grono pasjonatów tej rasy.
Jak wygląda border collie?
pixabay.com/images/id-5473632/
Border collie, zgodnie ze wzorcem rasy, to pies o harmonijnych, eleganckich liniach, który łączy klasę i wdzięk w dostatecznie mocnej budowie ciała. Mózgoczaszka i kufa mają podobną długość; oczy szeroko rozstawione, owalne, średniej wielkości; uszy średniej wielkości, osadzone szeroko i stojące. Szyja border collie jest długa, mocna i dobrze umięśniona; tułów dosyć atletyczny; klatka piersiowa głęboka; ogon dość długi, nisko osadzony.
Border collie - gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli border collie jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników rasy.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla border collie ZKwP nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Border collie - chów czy hodowla?
pixabay.com/images/id-1167898/
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta border collie jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzeniem psom border collie prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli border collie jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji border collie swojego oddziału ZKwP.
Border collie – wady
- Agresja lub wyraźna lękliwość
- Każdy pies, wykazujący wady budowy lub zaburzenia charakteru, powinien być zdyskwalifikowany
Czy border collie to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał ok. godzinę?
- Czy stać mnie na utrzymanie tak aktywnego psa, jak border collie?
- Czy moje warunki lokalowe są wystarczające, by dzielić je z border collie?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece psa takiego, jak border collie?
Border collie – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka border collie pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca border collie pamiętaj, że pies będzie nie tylko większy i bardziej muskularny, ale również żywszy. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej agresywne wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka border collie będzie potrzebowała więcej miłości i jednocześnie będzie jej więcej okazywała. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki border collie – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta border collie w miocie zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy border collie nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka.
- Uszy powinny być pokryte sierścią, bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową, albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Przed zakupem psa sprawdź, jakie badania powinien przeprowadzić hodowca i poproś o ich wyniki. Badania na obecność typowych chorób w obrębie rasy określa regulamin ZKwP.
Szczeniaki border collie – to sprawdź w trakcie zakupu u hodowcy
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka border collie już zapadła, to sprawdź jeszcze:
- Czy szczeniak border collie skończył 7-8 tygodni
- Czy pies potrafi samodzielnie jeść
- Czy jest dostatecznie silny, by poradzić sobie bez matki
Hodowca wraz ze szczenięciem ma obowiązek przekazać Tobie:
- Książeczkę zdrowia psa z wpisanymi szczepieniami i odrobaczeniami
- Udzielić informacji, jaką karmą karmiony był szczeniak
- Przekazać metrykę, na podstawie której będziesz mógł wyrobić rodowód dla psa
Socjalizacja szczeniąt border collie
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami border collie przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta border collie powinny bawić się systematycznie przynajmniej z 12 różnymi osobami
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, radio etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, pociąg, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię border collie 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, zabawa z basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, kubeczek, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut
Wyprawka dla border collie
pixabay.com/images/id-6476435/
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka border collie już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Szelki dla psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego pieska nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku dla border collie
- Zabawkach dla szczeniaka border collie
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kiedy szczepić szczenię border collie
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień border collie
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Pytania czytelników
Czy border collie jest szczekliwy?
Border collie to umiarkowanie szczekliwa rasa psów, która podczas pracy przy stadzie korzysta częściej ze wzroku i zębów.
Czy border collie lubią koty?
Niemal każda rasa psa może tolerować koty, pod warunkiem, że zwierzęta zostały prawidłowo zsocjalizowane. Najłatwiej wykonać to wtedy, gdy łączy się ze sobą szczenię psa i oseska kota.
Ile śpi border collie?
Border collie śpi zwykle od 12 do 14 godzin na dobę.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
zkwp.pl/wzorce/297.pdf
Poznaj inne rasy psów
