Basenij – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/photos/dog-pet-portrait-puppy-young-7619688/
Basenji to przedstawiciel ras psów w typie pierwotnym. Pochodzący z Afryki centralnej pies musiał radzić sobie sam, nawet w najtrudniejszych warunkach.
Spis treści - kliknij strzałkę
Basenji – podstawowe informacje o rasie psów
🌅 Kraj pochodzenia | Afryka centralna, patronat: Wielka Brytania |
🐶 Numer wzorca FCI | 43 |
➡ Waga | 9-12 kg |
❤ Długość życia | 13 – 15 lat |
💢 Charakter | Basenji to inteligentny, niezależny, lecz czuły i czujny pies. Może być powściągliwy wobec obcych. |
Basenji – pochodzenie i historia
Historia rasy psów basenji sięga czasów egipskich, psy w tym typie uwiecznione zostały u boku faraonów na malowidłach grobowców już 2700 lat p.n.e. Te pierwotnie psy żyły w tropikalnej strefie równikowej – w tych rejonach psy należą do całej społeczności jednak nikt nie bierze za nie pełnej odpowiedzialności. Basenji żyły wśród ludów Czarnego Lądu, ale niestety same musiały dbać o przetrwanie. Psy tej rasy często żywiły się odpadkami, bytując na granicy życia i śmierci. Los basenji nie był łatwy i w zależności od plemienia psy te brały udział m.in. w stadnym polowaniu na lwy i wypłaszaniu mniejszych zwierząt, a nierzadko trafiały też do garnka tubylców czy były składane w ofierze bóstwom.
Basenji w Europie
Pierwsze próby aklimatyzacji basenji w Europie niestety były porażą, wszystkie sprowadzone psy zachorowały na wysoce śmiertelną nosówkę. Regularną hodowlą zajęła się Olivia Burn – żona angielskiego urzędnika kolonialnego, która już w czasie pobytu w Afryce zaczęła hodować te psy. W 1933 roku sprowadziła do Anglii psa, który pokrył wcześniej sprowadzoną sukę, jednak niedługo po tym zmarł na nosówkę.
W 1937 roku Burn pokazała swoje psy na wystawie Crufts Dog Show w Wielkiej Brytanii jako teriery kongijskie i to właśnie tą datę uznaje się za początek hodowli basenji w Europie.
Za legendarną prekursorkę hodowli psa basenji w Europie uznaje się Veronikę Tudor-Williams.
Uznanie basenji przez FCI
FCI uznało psy rasy basenji w 1964 roku. Oficjalny standard rasy opublikowano w 1999 roku.
Basenji w Polsce
Rasa basenji została sprowadzona do Polski w 1993 roku do hodowli Liwang oraz Ypsylon i od tego czasu stale zyskuje na popularności.
Jak wygląda basenji
Basenji, zgodnie ze wzorcem rasy, to rasa niewielkich rozmiarów o harmonijnej sylwetce i drobnym kośćcu. Arystokratycznie wyglądający pies jest zawsze czujny i wygląda na inteligentnego – być może za sprawą głowy z delikatnymi zmarszczkami na czole.
Głowa psa jest pięknie rzeźbiona; kufa zwęża się ku nosowi, który powinien być czarny. Oczy psa są ciemne o migdałowatym kształcie, z kolei uszy są małe i spiczaste, stojące i nieco odchylone do przodu. Szyja basenji jest mocna, ale nie gruba; wyraźnie łukowata; grzbiet krótki i prosty; klatka piersiowa głęboka i owalna. Ogon psa jest osadzony wysoko, mocno zakręcony nad grzbietem.
pixabay.com/photos/basenji-dog-running-field-outdoors-7043700/
Basenji – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli basenji jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników basenji.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla basenji nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Basenji - chów czy hodowla?
stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie basenji prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli basenji jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji basenji swojego oddziału ZKwP.
Basenji z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Przed wyborem basenji z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Basenji - wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących basenji z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- agresję
- wyraźną lękliwość
- wyraźne wady budowy lub zachowania
- Samce muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Basenji - możliwe dziedziczenie chorób
Basenji, jak wiele innych ras psów, narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby psów tej rasy to:
- Przerostowe zapalenie żołądka
- Limfangiektazja
- Immunoproliferatywna enteropatia
- Niedobór kinazy pirogronianowej
- Przepuklina pępkowa i pachwinowa
- Zaćma
- Szczelina nerwu wzrokowego
- Syndrom Fanconiego
- Kamica cystynowa
Szczeniaki basenji – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Basenji choć jest niezależny, to związuje się z wybraną przez siebie osobą w rodzinie. To pies bardzo aktywny i żywiołowy, bardzo chętnie podejmuje się każdej ciekawej zabawy. Jeśli basenji nie otrzyma należnej mu dawki ruchu opiekun nie zazna spokoju. Pies będzie ostentacyjnie domagał się uwagi i stanie się bardzo natrętny.
Basenji to pies myśliwski z silnie zakorzenionym instynktem łowcy, którego nie należy wzmacniać zabawami w aportowanie. Psy kongijskie wykazują się dużą nieufnością wobec obcych i tylko czas pozwoli na ich akceptację. Basenji często wysyła sprzeczne sygnały: z jednej strony jest związany z opiekunem i potrzebuje jego atencji jednak z drugiej chce być bardzo niezależny.
Czy basenji to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał godzinę?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak basenji?
Basenji – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka basenji pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca basenji pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej dominujące wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka basenji będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki basenji – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta basenji w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy basenji nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
pixabay.com/photos/dog-friends-canine-pet-portrait-7619727/
Socjalizacja szczeniąt basenji
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami basenji przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta basenji powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię basenji 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla basenji
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka basenji już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Szelki dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku ortopedycznym
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię basenji
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień basenji.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Redakcja
Bibliografia
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
A. Gough, A. Thomas, Predyspozycje rasowe do chorób u psów i kotów, Wyd. SIMA WLW, Warszawa 2006
zkwp.pl/wzorce/43.pdf
fci.be/en/nomenclature/BASENJI-43.html
Poznaj inne rasy psów
