Gończy polski – hodowla, szczeniaki, wychowanie
CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=466060
Gończy polski to niezawodny pies myśliwski, któremu nie brak wytrzymałości i niezbędnej w pracy odwagi, to również jedna z niewielu polskich ras psów.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o rasie gończy polski
🌅 Kraj pochodzenia | Polska |
🐶 Numer wzorca FCI | 354 |
➡ Waga | 20 – 30 kg |
❤ Długość życia | 12 – 15 lat |
💢 Charakter | Gończy polski to pies myśliwski, który cechuje się dużym temperamentem, potrzebą ciągłej aktywności, jest to pies odważny, który może być trudny w wychowaniu ze względu na zawziętość. |
Gończy polski – pochodzenie i historia
Gończy polski to jedna z pięciu polskich ras psów uznanych przez FCI. Gończe pochodzą od psów św. Huberta, a do Królestwa Polskiego trafiły z Francji i Włoch wiele wieków temu. Pierwsze udokumentowane wzmianki o psach w typie współczesnego gończego polskiego pochodzą z XIII wieku. Ich zadaniem było już wtedy płoszenie zwierzyny i naganiane jej w kierunku myśliwego. Rozwój rasy został przerwany przez rozbiory Polski, który zmusił szlachtę do likwidacji hodowli, które zostały obłożone wysokimi podatkami. Rasa gończy polski podlegała odtworzeniu po odzyskaniu państwowości, jednak działania te zostały przerwane przez wybuch II wojny światowej, który doprowadził do kolejnego wyniszczenia rasy.
Odbudowa hodowli gończego polskiego
W oparciu o gończe, które przetrwały, w latach 50. XX wieku kynolodzy płk Józef Pawłusiewicz oraz Piotr Kartawik rozpoczęli prace nad odtworzeniem rasy w swoich hodowlach. Psy obydwu hodowców różniły się jednak cechami. Chociaż oba psy wpisano do księgi wstępnej pod nazwą Ogar Polski, to psy Kartawika były większe, o czaprakowym umaszczeniu (rude z czarną łatą na grzbiecie), z kolei psy Pawłusiewicza były lżejsze i o podpalanym umaszczeniu. Inne było też pochodzenie tych psów. Kartawik sprowadził psy do hodowli z terenów Wileńszczyzny z kolei Pawłusiewicz z Bieszczad i Podkarpacia.
Ustandaryzowanie gończego polskiego
Wzorzec dla rasy ogar polski opracowano na bazie psów Kartawika i to one zostały uznane jako ogar polskie przez FCI 29 stycznia 1965 roku. Mimo to hodowla gończych polskich nie została zaprzestana ze względu na ich walory użytkowe. Wobec dużej popularności tych psów ZKwP otworzył w 1983 roku księgę wstępną pod nazwą Gończy Polski, a pierwsze gończe polskie z rodowodem wyhodowano w 1989 roku. W 2006 roku, podczas Międzynarodowej Wystawy Psów Rasowych w Poznaniu, dokonano rejestracji rasy gończy polski, która została w ten sposób uznana przez FCI, jako piąta rodzima rasa psów.
Nazwa rasy gończego polskiego
Nazwa gończy polski użyta została po raz pierwszy w 1819 roku w Poradniku Myśliwych, gdzie Jan Szytier opisał polskiego gończego. Pierwszym rodowodowym championem rasy gończy polski został pies Promyk z hodowli Cisówka.
Jak wygląda gończy polski?
CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=466185
Gończy polski według wzorca rasy jest psem lekkiej, zwartej, sprężystej budowy z prostokątną sylwetką w proporcji 9:10. Szlachetna głowa psa osadzona jest na średniej długości, muskularnej i dość grubej szyi. Stop jest słabo zaznaczony. Nos jest zawsze barwy czarnej. Oczy gończego polskiego są średniej wielkości, skośne, barwy wyłącznie ciemnego brązu. Powieki nie wiszą, a białka są niewidoczne. Nisko osadzone uszy zwisają tak, by przednim brzegiem przylegać do polików. Uszy mają kształt trójkąta, mają średnią wielkość, są lekkie i pokrywa je gładka jedwabista sierść. Tułów gończego jest prosty i dobrze umięśniony. Szerokie lędźwie wieńczy średniej grubości ogon, sięga stawu kolanowego i jest dobrze pokryty sierścią. Muskularne ciało dźwigają proste nogi, zakończone zwartymi łapami z ciemnymi pazurami i grubymi opuszkami. Wilcze pazury trzeba usuwać.
Gończy polski – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli gończego polskiego jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników rasy gończy polski.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla gończego polskiego nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Gończy polski chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta gończego polskiego jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie psom rasy gończy polski prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli gończego polskiego jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji gończego polskiego swojego oddziału ZKwP.
Gończy polski z hodowli – na co zwrócić uwagę?
CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=466157
Gończy polski - wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących gończego polskiego z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Przodozgryz
- Tyłozgryz
- Wnętrostwo
- Samce muszą mieć́ dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Gończy polski - możliwe dziedziczenie chorób
Gończy polski, w przeciwieństwie do wielu innych ras psów nie jest narażony na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Jedyną dość częstą dolegliwością tych psów jest zapalenie ucha, które wynika z anatomii oklapłych uszy i najczęściej ma tło grzybicze.
Szczeniaki gończego polskiego – charakter
Decydując się na wybór psa musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Gończy polski jest psem o przeznaczeniu myśliwskim, nie jest zatem typowym psem do towarzystwa. To pies zrównoważony, roztropny, ale bywa też brawurowo odważny, jak przystało na psa polującego niegdyś na dziki. Jest psem inteligentnym, nie ma problemu z przyswajaniem wiedzy, jest na nią podatny, ale bywa zawzięty. W człowieku rasa ta musi widzieć przewodnika, godnego przewodzenia stadu. Poza tym gończy polski wśród bliskich pozostaje psem łagodnym, nieagresywnym i przywiązanym, ale dobrze znoszącym samotność. Czworonóg doskonale sprawdza się jako stróż, gdyż wobec obcych jest nieufny i szczekaniem sygnalizuje zagrożenie. Pies ten uwielbia ruch, jest przy tym bardzo odporny na trudne warunki, przy czym pomaga mu gęstniejący zimą podszerstek. Gończy polski musi pracować, bez tego będzie nieszczęśliwy. Jeśli nie pracuje u boku myśliwego, to powinien uprawiać regularnie psie sporty.
Czy gończy polski to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał co najmniej godzinę lub będzie treningiem sportowym?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak gończy polski?
Gończy polski – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka gończego polskiego pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca gończego polskiego pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej dominujące wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suczka gończego polskiego będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki gończego polskiego – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Oglądając szczenięta gończego polskiego w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy gończego polskiego nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka.
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt gończego polskiego
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami gończego polskiego przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta gończego powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię gończego polskiego 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla gończego polskiego
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka gończego polskiego już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obroża dla psa
- Kaganiec dla psa
- Smycz dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię gończego polskiego
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień gończego polskiego.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Redakcja
Bibliografia
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
zkwp.pl/wzorce/354.pdf
fci.be/en/nomenclature/POLISH-HUNTING-DOG-354.html
Poznaj inne rasy psów
