Skakun – skakuny, skakunowate, opis rodziny
pixabay.com/images/id-1183412/
Skakuny to popularna rodzina pająków, która stanowi 13% wszystkich znanych gatunków pająków. Skakuny zachwycają urodą oraz nietypowymi zachowaniami.
Spis treści - kliknij strzałkę
Skakun – systematyka
Skakun, skakuny, skakunowate, skaczele to kosmopolityczna rodzina pająków, które polują skacząc na swoją ofiarę, a sieci wykorzystują tylko w celu asekuracji przed upadkiem z wysokości, podczas polowania.
Skakuny to rodzina pająków, która istnieje już o ponad 65 mln lat, a w jej skład wchodzi przeszło 6300 skakunów z 650 rodzajów, co stanowi 13% wszystkich znanych gatunków pająków.
Skakun mierzy zwykle od 2 do 12 mm wielkości – to naprawdę bardzo mały pająk, który ma niezwykłą zdolność – potrafi zapamiętać strukturę miejsca, w którym żeruje, a także uczy się na własnych błędach, by poprawić skuteczność polowania w przyszłości.
Skakuny występują na całym świecie, a tylko w Polsce opisano 62 gatunki, w tym:
- Skakun arlekinowy
- Rozciągnik mchuś
- Strojnik nadobny
- Mrówczynka
Skakun – jak wygląda
Skakun to pająk o krępym ciele, którego cechą charakterystyczną są oczy, umieszczone w 4 parach. Para największych oczu z przodu pozwala skakunowi widzieć w kolorze, oceniać głębię i odległość. Druga para jest prawdopodobnie wrażliwa na ruch, z kolei pozostałe oczy, usytuowane po bokach, umożliwiają skakunowi widzenie tego, co dzieje na naokoło niego.
Skakuny posiadają zwykle 6 par odnóży, ich głowotułów może mieć kształt prostokątny, łezkowaty albo owalny. Odwłok jest okrągły lub w kształcie elipsy, a czasem kwadratowy.
Skakun ma krótkie odnóża, ale grube i mocne, dzięki czemu może oddawać długie skoki, w trakcie żerowania.
Ciekawą cechą skakunów jest ich zdolność do upodobniania się wyglądem do mrówek, błonkówek, muchówek czy zaleszczotek, co ułatwia im polowanie np. Diolenius, za pomocą swoich przednich odnóży naśladuje skrzydła much.
Skakun – polowanie
Skakuny to pająki drapieżne, które polują głównie na owady oraz bezkręgowce w ciągu dnia. Do ataku dochodzi, gdy ofiara znajduje się w odległości od 5 do 10 cm. Niektóre skakuny wykradają ofiary z sieci innych gatunków pająków.
Skakun – rytuały godowe
Skakuny mają bardzo ciekawe zachowania godowe: toczą rytualne walki, a podczas zalotów stosują system znaków, komunikując je przednimi odnóżami, kolorowymi nogogłaszczkami oraz drganiami podłoża i za pomocą wydzielanych feromonów. Skakuny, które nie mają szerokie spektrum znaków godowych stają się ofiarami samic, bądź po prostu nie są przez nie dopuszczane do kopulacji.
Terrarium dla skakuna
Skakuny to niewielkie pająki, które bez trudu można hodować nawet na szalkach Petriego. Skakun może żyć w pojemniku o wielkości 10-15 cm długości, wysokości i szerokości. Dno można wyściełać ziemią, piaskiem, torfem lub włóknem kokosowym. Terrarium pająka warto zaaranżować w taki sposób, by odtworzyć naturalne środowisko, z którego został odłowiony skakun. Warto zatem umieścić w nim kamienie i rośliny. Temperatura w terrarium powinna oscylować w granicach 20-25 st. C., a wilgotność między 50 a 70%. Oświetlenie powinno odzwierciedlać dobowy cykl.
Skakuny – odławianie
Skakuna odławia się tradycyjną metodą na wypatrzenie. Najlepiej szukać pająka na nasłonecznionych rewirach: łąkach, żwirowiskach, a nawet na ścianach i oknach budynków. Skakuna najbezpieczniej odłowić do pojemnika po kliszy fotograficznej.
Skakun – żywienie
Skakun powinien być żywiony bezkręgowcami o rozmiarach nie większych niż sam pająk. Bardziej drapieżne owady mogą zabić skakuna, więc należy zwracać szczególną uwagę na to, co wpuszczamy do terrarium.
Skakun może być również karmiony popularnymi larwami mącznika, pleśniakowcami czy muszkami owocówkami. Karmienie powinno odbywać się co 2-7 dni. Pomocne może być obserwowanie odwłoku skakuna – gdy jest obkurczony to znak, że czas na karmienie.
Skakun – hodowla
Rozmnażanie skakunów nie należy do najłatwiejszych jednak jest niezwykle efektowne. Zaloty mogą trwać do kilkunastu minut. Samica wybiera zwykle samca, który jest do niej najbardziej zbliżony kolorystycznie. Nieczęsto, ale zdarzają się przypadki kanibalizmu i dotyczą przede wszystkim samców o słabej kondycji.
Samica składa do kokonu nawet do 200 jaj, jednak zwykle jest to ok. 25 jaj. Młode skakuny wylęgają się już po 3. tygodniach, a dojrzałość płciową osiągają między 7., a 10. wylinką.
Skakun – długość życia
Zastanawiasz się, ile żyje skakun? Skakuny żyją zwykle przez 1 rok, samice skakuna żyją 2-3 lata.
Skakun arlekinowy
Аўтар: Andrei Savitsky — Уласны твор, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=103564098
Skakun arlekinowy Salticus Scenicus to pająk z rodziny skakunowatych, istniejącej od przynajmniej 65 mln
Skakun arlekinowy to niewielki pająk o długości ciała od 5 do 8 mm – samica skakuna jest nieco większa od samca skakuna. lat. Skakun arlekinowy posiada charakterystyczne ubarwienie – czarno-białe z poprzecznymi pręgami.
Jest to pospolity pająk, który występuje na terenie całej Polski, na nasłonecznionych skałach, płotach, pniach drzew, ścianach budynków mieszkalnych.
W naturze skakun arlekinowy zjada owady – ćmy, muchy i inne bezkręgowce. Niekiedy zjada też inne pająki.
Cena skakuna arlekinowego z hodowli waha się od 50 do 150 zł.
Skakun strojniś nadobny
Autorstwa Jari Segreto – originally posted to Flickr as Philaeus Chrisops, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8199752
Strojniś nadobny jest zdecydowanie większy od skakuna arlekinowego, a jego wielkość może wynieść nawet 12 mm.
Strojnik nadobny ma charakterystyczny kolor odnóży pomarańczowe lub czerwone, karapaks jest czarny, a odwłok czerwony.
Skakun strojniś występuje w południowej części Polski, żeruje w nasłonecznionych terenach piaszczystych. Od 1955 roku gatunek tego skakun podległa w Polsce ścisłej ochronie, a jego odławianie jest zakazane.
Skakun mrówczynka
Autorstwa Sarefo – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3561380
Skakun mrówczynka to gatunek, który upodobnił się do mrówki. Przystosował się tak dobrze, że trudno odróżnić go od czerwonej mrówki, a dzięki temu nie jest on apetycznym kąskiem dla ptaków, które obawiają się kwasu mrówkowego.
Mrówczynka mierzy od 5 do 8 mm, ciało skakuna jest podłużne, w kolorze ciemnoczerwonym. Skakun porusza się również w sposób podobny do mrówek.
Mrówczynka występuje w południowej Polsce na terenach Wyżyny Sandomierskiej.
Skakun rozciągnik mchuś
Nature animal photo created by wirestock – www.freepik.com
Rozciągnik mchuś to również jeden z największych przedstawicieli wśród skakunów, który mierzy nawet do 13 mm (samica). Ciało pająka jest podłużne – stąd jego nazwa, a kolory ubarwienia to czarny, szary i brązowy.
Skakun rozciągnik występuje powszechnie na terenie całej Polski i nie podlega ochronie gatunkowej. Pająka można odłowić od maja do października na nasłonecznionych terenach leśnych i pastwiskach.
Redakcja