JAK DOKARMIAĆ PTAKI ZIMĄ? Czym nie karmić. Kiedy zacząć dokarmiać
pixabay.com/photos/animal-bird-tit-blue-tit-3097677/
Nieprawidłowe dokarmianie ptaków zimą może być dla nich bardziej szkodliwe niż mroźna temperatura. Choroba „anielskich skrzydeł” jest jednym z bardziej przykrych tego przykładów. Jak i czym dokarmiać ptaki?
Spis treści
Kiedy dokarmiać ptaki?
Mimo, że ptaki można dokarmiać przez cały rok, to wskazane jest, by przez większą część roku ptaki same znajdowały dla siebie najlepszy pokarm. Dokarmianie należy zacząć, gdy spadnie pierwszy śnieg, a ziemię chwyci mróz. Takie dokarmianie powinno być systematyczne – każdego dnia, gdyż ptaki szybko przyzwyczajają się do takiego sposobu karmienia. Dokarmienia należy zaprzestać, gdy dojdzie do roztopów.
Kiedy nie dokarmiać ptaków dziko żyjących
Generalnie rzeczy biorąc nie ma potrzeby, by dokarmiać ptaki dzikie poza okresem mrozów bądź wtedy, gdy mamy do czynienia z okrywą śnieżną. Ptaki wodne z kolei są w stanie zdobywać pokarm do czasu, gdy nie zamarznie zbiornik, w którym bytują. Dokarmianie gatunków, które wędrują do ciepłych krajów nie powinno mieć miejsca. Negatywnym przykładem są tutaj łabędzie, które w naturze migrują od września do grudnia, jednak bardzo często możemy je spotkać w Polsce przez całą zimę, przede wszystkim ze względu na dokarmianie przez ludzi.
Nieregularne dokarmianie ptaków odlatujących, które zdecydowały się pozostać w Polsce, kuszone przez okazjonalne dokarmianie, może zakończyć się śmiercią tych zwierząt, gdy ludzie nie będą ich dokarmiać regularnie w czasie, kiedy jest to bezwzględnie potrzebne.
Czym nie karmić ptaków zimą
Warto zdawać sobie sprawę, że pokarm podawany ptakom dziko żyjącym powinien być dostosowany do gatunku zwierząt. Nie powinniśmy podawać resztek domowego jedzenia, w tym chleba, produktów z dodatkiem przypraw (soli w szczególności!) czy pokarmów, które są spleśniałe. Nie powinno podawać się również pokarmu, który szybko zamarznie, chyba, że mamy pewność, iż zostanie zjedzony zaraz po podaniu ptakom.
Dlaczego ptaków nie karmić chlebem?
Chleb zawiera dużo soli, której ptaki nie powinny jeść. Ponadto chleb szybko chłonie wodę i pleśnieje, co również jest niebezpieczne dla ich zdrowia. Wśród chorób, które wywołuje u ptaków karmienie chlebem wskazać należy:
- Kwasicę
- Uszkodzenie nerek
- Biegunki
- Zespół anielskiego skrzydła – to deformacja powszechnie spotykana u kaczek, gęsi, łabędzi i innego ptactwa wodnego. Przeprowadzono niewiele badań naukowych na ten temat, jednak większość ekspertów od dzikiej przyrody i ptactwa wodnego zgadza się, że przeważającą przyczyną anielskich skrzydeł jest niezdrowa dieta bogata w białko i/lub węglowodany. Zaburzenie to powoduje, że ostatni staw jednego lub obu skrzydeł nienaturalnie skręca się na zewnątrz, zamiast przylegać płasko do ciała ptaka. Uważa się, że szybki wzrost spowodowany karmieniem wysokokaloryczną żywnością, taką jak chleb, jest kluczowym czynnikiem rozwoju tej choroby¹.
Nadmierne zapełnienie żołądka ptaka chlebem może doprowadzić do śmierci, gdyż za uczuciem sytości nie idzie wsad w postaci niezbędnych składników odżywczych.
Czym dokarmiać ptaki?
Ptaki zimujące w Polsce należy dokarmiać:
- Nasionami zbóż – polecane są prosto, sorgo białe, sorgo czerwone, pszenżyto, żyto, owies, pszenica, kukurydza
- Nasionami roślin oleistych – najlepsze będą nasiona lnu, słonecznika, rzepaku, rzepiku, konopi, łuskane pestki dyni oraz różne gatunki orzechów
- Naturalnym tłuszczem zwierzęcym – będzie to słonina. Musi ona być świeża i niesolona. Słoninę należy zawieszać wtedy, gdy temperatura w ciągu dnia spada poniżej zera. W dodatniej temperaturze słonina może szybko się zepsuć i zaszkodzić ptakom
Dokarmianie ptaków - film
Czym karmić łabędzie?
Łabędzie nieme powinny być karmione otrębami zbożowymi, gotowanymi warzywami: marchewka, kapusta, ziemniaki, buraki oraz ziarnami kukurydzy. W naturalnych warunkach łabędzie zjadają rośliny wodne, małe ryby oraz owady i mniejsze skorupiaki – jeżeli masz możliwość dostarczenia łabędziom takiego pokarmu, to wyjdzie im tylko na zdrowie.
Należy jednak pamiętać, by nie przekarmiać łabędzi. Zwykle wystarczy obfita garść ziaren w ciągu dnia.
Ziarna dla ptaków
Rodzaj pokarmu, podawany ptakom, najlepiej dostosować do ich wielkości.
- Ptaki o małych gabarytach, takie jak wróble, sikorki, mazurki, dzwońce czy grubodzioby karmić można ziarnami słonecznika, konopi, prosa, owsa oraz drobnymi kaszami np. jaglaną.
- Ptaki większe, takie jak gołębie, kawki czy gawrony zjedzą to, co powyżej oraz grubsze ziarna np. pszenicy oraz grubsze kasze (byle nie palone).
- Kosy, kwiczoły czy szpaki zjedzą np. pokrojone kawałki jabłek, które można nadziać na gałęzie, rodzynki, jarzębinę czy owoce rokitnika.
- Czyżyk zje np. drobne kasze, proso, nasiona traw czy siekany łuskany słonecznik.
- Łabędzie i kaczki karmić można ziarnami zbóż, surowymi bądź gotowanymi warzywami (bez przypraw) podawanymi z dala od wody (pokarm wrzucony do wody rozmoknie bądź opadnie na dno). Karmienie tych ptaków wyłącznie chlebem, który pozbawiony jest witamin i minerałów i przez dłuższy czas (kilka miesięcy) może doprowadzić do chorób układu pokarmowego bądź wspomnianej choroby „anielskich skrzydeł”. To ostatnie schorzenie pojawić się może właśnie na skutek diety ubogiej w witaminy D i A, wapń, mangan, a jednocześnie bogatej w węglowodany i białka.
Woda dla ptaków zimujących
Także zimą należy podawać ptakom świeżą wodę. Woda powinna być chłodna, gdyż taka nie zamarza tak szybko, jak woda ciepła. Wodę najlepiej podać na talerzyku, umieszczonym na dużej wysokości.
Jak założyć karmnik dla ptaków
Ptaki dokarmiać można za pomocą dozowników bądź bardziej popularnych karmników. Zarówno jedne, jak i drugie powinny być zawieszone w miejscach osłoniętych od wiatru, zacisznych, umożliwiających ptakom ucieczkę przed drapieżnikami. Karmnik powinien mieć skośny dach osłaniający pokarm od deszczu i śniegu oraz umożliwiający człowiekowi wyczyszczenie tego miejsca. Regularne czyszczenie karmnika jest bardzo ważne, ponieważ w miejscach, w których gromadzą się duże liczby ptaków bardzo łatwo o rozwój i transmisję wielu chorób występujących u ptaków dzikich.
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
Konsultacja merytoryczna: dr n. wet. Tomasz Nowak
Źródła
1. https://www.livescience.com/47031-dont-feed-the-birds.html#:~:text=There%20has%20been%20little%20scientific,an%20unhealthily%20high%20protein%20and%2For
https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/jak-dokarmiac-ptaki-zima-by-im-nie-zaszkodzic
Przeczytaj inne artykuły o ptakach
Witan, ja „moje łabędzie” karmię specjalną mieszanką ziaren przeznaczona dla „kaczek i łabędzi” – w jej skład wchodzi: pszenica, jęczmień browarny, kukurydza, owies, połówki ziaren grochu żółtego, słonecznik czarny. Karmę – tak wagowo około 1,2 kg namaczam wieczorem a stado, przypływające najczęściej około 7 rano, karmię wrzucając im karmę na płytką wodę. Jedzą ją od razu, podpływając blisko, choć wciąz na mnie syczą. Na brzeg nigdy nie wychodzą. Ostatnio dołączają do nich kaczki krzyzówki – bo zauważyły że jest „darmowa kuchnia” 😉
Czy ptaki można dokarmiać płatkami? Np. owsianymi, orkiszowymi, jaglanymi, gryczanymi itp? Oczywiście nie mam na myśli tych mocno przetworzonych.
Oczywiście można, różne gatunki można dokarmiać konkretnymi pokarmami o czym więcej pisaliśmy tutaj https://zoonews.pl/dokarmianie-ptakow-zima-jak-dokarmiac-ptaki-zima-prawidlowo/