Porady dotyczące psów i kotów, ciekawostki, zdrowie, żywienie - zoonews.pl
Reklama
Reklama

Reklama

Kleszcz łąkowy – czy jest niebezpieczny dla psa?

Facebook
Twitter
Kleszcz łąkowy to jeden z najpowszechniejszych gatunków występujących w Polsce i Europie.

yakovlev.alexey, CC BY-SA 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0>, via Wikimedia Commons

Choć astronomiczna wiosna zaczęła się już kilkanaście dni temu, to dopiero teraz tak naprawdę dostrzegamy jej oznaki – wszystko wokół zaczyna się zielenić, pojawiają się pierwsze pąki na drzewach, a dni stają się coraz dłuższe i cieplejsze. Przyroda budzi się do życia, a wraz z nią przenoszące groźne choroby kleszcze.

Spis treści - kliknij strzałkę

Kleszcze – rodzaje

Jakie gatunki kleszczy wyróżniamy? Na świecie opisanych jest ich około 900, natomiast najpospolitszymi rodzajami kleszczy u psów w Polsce są:

  • Kleszcz pospolity (łac. Ixodes ricinus) znany również jako kleszcz psi lub kleszcz leśny;
  • Kleszcz łąkowy (łac. Dermacentor reticulatus).

Kleszcz łąkowy – charakterystyka gatunku

Kleszcz łąkowy to jeden z najpowszechniejszych gatunków występujących w Polsce i Europie. Kleszcze łąkowe mogą być aktywne już po odwilżach oraz w czasie „lekkich” zim, przy czym szczyt aktywności przypada na wiosnę (kwiecień-maj) oraz jesień (sierpień-wrzesień). Na zwierzętach udomowionych (np. psy) spotykane są prawie wyłącznie osobniki dorosłe. Kleszcze łąkowe wspinają się na wysokie trawy, gdzie oczekują na potencjalną ofiarę. Gatunek ten jest wyjątkowo oporny na niesprzyjające warunki środowiska, a pod wodą może przeżyć nawet kilka miesięcy.

Jak wygląda kleszcz łąkowy?

Jak rozpoznać kleszcza łąkowego? Mimo iż pasożyty te są niewielkich rozmiarów, to budowa kleszcza umożliwia identyfikację osobnika dorosłego po charakterystycznych cechach budowy ciała pajęczaka. Trafna identyfikacja żerującego pasożyta, zarówno w medycynie ludzkiej, jak i weterynaryjnej, ułatwia diagnostykę różnicową oraz terapię ewentualnych chorób odkleszczowych.
Ciało kleszcza łąkowego jest owalne i spłaszczone grzbietowo – brzusznie, a ze względu na brunatny kolor czasem gatunek ten może być nazywany kleszczem czerwonym.

Długość ciała samca kleszcza wynosi do 6 mm, natomiast samica kleszcza jest mniejsza – ok. 2,5-4,5mm. Należy jednak pamiętać, iż kleszcz opity krwią może osiągnąć ponad 10 mm. U obu płci występuje tzw. tarczka grzbietowa, po której można rozróżnić płcie. U samców zajmuje ona prawie całą powierzchnię ciała i ma białe plamy. U samic jest mniejsza i tworzy biały rysunek w kształcie nieregularnej pajęczyny.
Formy niedojrzałe trudno jest zidentyfikować gołym okiem, przy czym różnią się one ilością odnóży –  larwa kleszcza ma trzy pary, a nimfa kleszcza cztery – podobnie jak osobniki dorosłe.

Zabezpiecz swojego psa przed kleszczami i pchłami

Reklama

krople dla psa na kleszcze

Ulotka produktu: kliknij

Kleszcz łąkowy – jakie patogeny przenosi?

Czym kleszcz łąkowy może zarazić psa? Kleszcze łąkowe stanowią zagrożenie, ponieważ mogą przenosić wiele groźnych organizmów chorobotwórczych, m.in. bakterie wywołujące riketsjozę,  gorączkę Q czy tularemię. Jednak głównym niebezpieczeństwem dla czworonogów jest transmisja pierwotniaka z rodzaju Babesia.

Kleszcz łąkowy – gdzie występuje

Gdzie można znaleźć kleszcza łąkowego? Powszechnie występują one w Europie Środkowej, w tym również w Polsce. W naszym kraju najczęściej bytują na północnym wschodzie (Mazury), wschodzie (Lubelszczyzna), w dolinie Odry oraz na Mazowszu, przy czym od ponad dwudziestu lat obserwuje się ich rozprzestrzenianie. Popularnie nazywane są kleszczami łąkowymi, co wynika z preferowanych przez nie siedlisk. Najczęściej można je spotkać na wilgotnych łąkach, wrzosowiskach, terenach zalewowych i lasach liściastych. Mogą również być obecne w miejskich parkach i trawnikach.

Kleszcz łąkowy – cykl życia

Jak wygląda cykl życiowy kleszcza łąkowego? Rozwój kleszcza zależy od wielu czynników, m.in. wilgotności, temperatury, a także dostępności żywicieli. W zależności od warunków środowiskowych cykl życia kleszcza może trwać od kilku miesięcy do kilku lat. Jednak warunkiem koniecznym przejścia z jednego stadium rozwojowego do kolejnego jest spożycie krwi żywiciela. Wśród postaci rozwojowych kleszczy wyróżniamy:

  • Larwę kleszcza
  • Nimfę kleszcza
  • Postać dorosłą (imago)

 

Larwy i nimfy kleszczy najczęściej atakują zwierzęta leśne, natomiast postacie dorosłe bytują na większych ssakach. Okazjonalnie mogą pożywić się na człowieku. W odróżnieniu od innych gatunków, u kleszcza łąkowego zarówno samiec kleszcza, jak i samica kleszcza odżywiają się krwią. Zapłodnienie odbywa się jeszcze na żywicielu, po którym samice opadają na podłoże i składają jaja. Z jaj kleszczy po kilku, kilkunastu dniach wykluwają się małe, owalne larwy kleszczy. Nie tracąc czasu zabierają się za żerowanie, następnie przechodzą wylinkę i przeobrażają się w nimfę kleszcza. To stadium również potrzebuje krwi do dalszego rozwoju, a po krótkim okresie żerowania i wylince przeobraża się w postać dorosłą.

pixabay.com/images/id-1160343/

Jak kleszcz zaraża psa?

W jaki sposób kleszcz zaraża psa? Pierwotniaki z rodzaju Babesia znajdują się w gruczołach ślinowych kleszcza i to głównie za pośrednictwem śliny dochodzi do transmisji czynników chorobotwórczych. Podczas pobierania krwi kleszcz wydziela ślinę, wraz z którą do organizmu żywiciela trafiają patogeny. Ryzyko przeniesienia organizmów chorobotwórczych jest proporcjonalne do czasu ssania krwi, przy czym uznaje się, że to niebezpieczeństwo jest stosunkowo niskie do 48h od rozpoczęcia żerowania.

Kleszcz u psa – po jakim czasie objawy

Ślady po kleszczu w miejscu ukąszenia są skąpe lub nie ma ich wcale. Ponadto samo ugryzienie kleszcza u psa charakteryzuje się niewielką manifestacją objawów. Najczęściej wokół miejsca wbicia możemy zauważyć rumień po kleszczu u psa, jednak nie należy go mylić z rumieniem wędrującym, w przypadku zakażenia boreliozą, która nota bene przenoszona jest przez inny gatunek kleszczy (kleszcz pospolity – Ixodes ricinus).  W miejscu ukąszenia po kilku dniach może pojawić się swędząca, zaczerwieniona grudka po kleszczu, jednak mając na uwadze okrywę włosową psa, wszelkie zmiany koloru i struktury skóry są trudne do zauważenia. W przypadku zarażenia babeszjozą, okres inkubacji, czyli czas wylęgania choroby może wynosić od jednego do trzech tygodni, dlatego przez ten okres należy uważnie przyglądać się zwierzęciu.

Jakie choroby odkleszczowe psów przenosi kleszcz łąkowy?

Za transmisję jakich chorób odpowiedzialny jest kleszcz łąkowy? Najważniejszą i najgroźniejszą chorobą, którą przenoszą kleszcze u psów jest babeszjoza (piroplazmoza). Jest to pasożytnicza choroba układu krwionośnego o ostrym przebiegu. Mikroskopijnej wielkości pierwotniaki atakują krwinki czerwone psów, a namnażając się w nich, niszczą je. Konsekwencją inwazji jest m.in. wysoka gorączka, apatia, brak apetytu, niedokrwistość, uszkodzenie wątroby i nerek, w ciężkich przypadkach może również dochodzić do zapalenia trzustki u psa. Zbyt późno rozpoczęte leczenie może skończyć się tragicznie dla czworonoga, a każde kolejne zachorowanie na tę chorobę wiąże się z cięższym przebiegiem. Oprócz babeszjozy istnieje również ryzyko transmisji innych patogenów, m.in. pałeczek salmonelli, bakterii wywołujących gorączkę Q, tularemię czy riketsjozę.

Co zrobić, gdy psa ugryzie kleszcz?

Jak się zachować, gdy zobaczysz wbitego kleszcza u psa? Zgodnie z zasadą, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć, po każdym spacerze czy zabawie na działce należy skrupulatnie przejrzeć ciało psa w poszukiwaniu kleszczy – zarówno tych już wbitych, jak i wolno chodzących. Przy takim przeglądzie można sobie pomóc wyczesywaniem sierści. Jeśli znajdziesz kleszcze u psa to należy je usunąć – im szybciej tym lepiej, ponieważ z każdą koleją godziną pobierania krwi wzrasta ryzyko przeniesienia chorób. Przy wykorzystaniu odpowiednich narzędzi zabieg ten nie jest trudny, aczkolwiek jeśli nie czujesz się na siłach, to udaj się z psem do lekarza weterynarii.

Jak wyciągnąć kleszcza psu?

Jak w bezpieczny i skuteczny sposób wyciągnąć kleszcza u psa? Wokół tego tematu krąży wiele mitów – smarowanie kleszcza masłem, wykręcanie zgodnie lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, uprzednia dezynfekcja pasożyta itd.. Tylko jaki sposób jest bezpieczny i gwarantuje usunięcie całego pajęczaka? Okazuje się, że kierunek obrotu nie jest istotny, a kluczem do sukcesu jest posiadanie odpowiedniego narzędzia. Do dyspozycji masz:

  • Kleszczołapki – mają kształt litery L, krótsze ramię posiada dwa zęby, pomiędzy którymi znajduje się szczelina, w którą wsuwa się kleszcza, a następnie wyciąga, wykonując ruch obrotowy;
  • Szczypce do wyciągania kleszczy – podobne do zwykłej pęsety, jednak posiadają precyzyjny mechanizm kontroli nacisku. Chwytasz kleszcza jak najbliżej skóry, a następnie usuwasz go poprzez pociągnięcie;
  • Pętle do usuwania kleszczy (lasso) – kształtem przypominają długopis, jednak wyposażone są w pętelkę, którą możesz zacisnąć wokół kleszcza, a następnie go usunąć;
  • Pompka do usuwania kleszczy – wykorzystuje podciśnienie, które „wysysa” kleszcza ze skóry. Z racji tego, że musi szczelnie przylegać do powierzchni ciała, jej wykorzystanie u psów może być utrudnione z uwagi na sierść.

 

Bez względu na rodzaj użytego narzędzia, sprawdź, czy udało się usunąć całego pajęczaka. Miejsce po ugryzieniu kleszcza możesz zdezynfekować preparatem przeznaczonym do stosowania na uszkodzoną skórę.

Wyciąganie kleszcza – błędy

Jakie są największe błędy, podczas usuwania kleszcza u psa? Prawidłowe postępowanie oraz użycie odpowiedniego narzędzia są kluczowe. Pamiętaj, żeby nie smarować kleszcza masłem, wazeliną, alkoholem itp. Takie czynności prowokują wymioty u kleszcza, co zwiększa ryzyko transmisji chorób odkleszczowych. Przy chwytaniu kleszcza nie naciskaj na jego opite ciało – poprzez ucisk możesz „wstrzyknąć” całą zawartość pasożyta do krwiobiegu psa – łącznie z czynnikami chorobotwórczymi. Urwany kleszcz u psa jest jednym z najczęstszych powikłań. Wbrew powszechnej opinii sytuacja, w której aparat gębowy (potocznie nazywany „głową”) pozostaje w ciele psa, nie stwarza dla niego większego ryzyka. Organizm sam sobie z pewnością poradzi z pozostałościami intruza. Jeśli jednak fakt ten nie daje Ci spokoju – udaj się do lekarza weterynarii.

Zabezpiecz swojego psa przed kleszczami i pchłami

Reklama

Krople dla psa na kleszcze

Ulotka produktu: kliknij

Co na kleszcze dla psów?

Jak więc skutecznie zapobiegać kleszczom u psów? Wobec tak dużego ryzyka transmisji chorób oraz powszechnego występowania tych pasożytów, ochrona przeciwkleszczowa jest niezbędna, a biorąc pod uwagę zmiany klimatyczne oraz coraz cieplejsze zimy, zabezpieczenie powinno trwać tak naprawdę cały rok. Co oferuje rynek zoologiczny? Do wyboru masz cztery podstawowe formy ochrony:

  • Krople na kleszcze – preparaty typu spot-on, do zakraplania bezpośrednio na skórę. Substancje aktywne zapewniają ochronę poprzez rozprzestrzenianie się w warstwie tłuszczowej naskórka. Kleszcz rozpoczynający żerowanie narażony jest na działanie preparatu, który modyfikując funkcjonowanieukładu nerwowego, powoduje jego śmierć. Niektóre preparaty tego typu wzbogacone są o substancje działające również na pasożyty wewnętrzne oraz substancje o charakterze repelentnym, czyli odstraszającym –  zniechęcają kleszcze oraz inne owady (np. komary) do ataku. Ten rodzaj ochrony świetnie się sprawdza latem.
  • Tabletki na kleszcze – lek w postaci tabletki doustnej, która w przewodzie pokarmowym wchłaniana jest do krwi. Żerujący kleszcz pobiera krew wraz z lekiem, który wywołuje niekontrolowane pobudzenie jego układu nerwowegoi szybką śmierć. Podobnie jak krople, tabletki przeciw kleszczom również mogą być wzbogacone o substancje działające na pasożyty wewnętrzne.
  • Obroże na kleszcze – kolejny rodzaj ochrony stosowany u psa. Sposób działania jest podobny, jak w przypadku kropli – po założeniu obroży substancje czynne rozprzestrzeniają się w warstwie tłuszczowej. Niektóre modele zawierają substancje działające odstraszająco. Należy pamiętać, iż skuteczne działanie obroży możliwe jest tylko wtedy, kiedy przylega ona do skóry psa.
  • Spraye na kleszcze – preparaty w formie spray ‘u, które rozpylane są bezpośrednio na sierść i skórę zwierzęcia. Najczęściej zawierają te same substancje, co krople i stosowane są u szczeniaków przeciwko inwazji pcheł.

 

Profilaktyka przeciwkleszczowa powinna być regularnie powtarzana – przy wyborze leku należy zwrócić uwagę na jego czas działania. Nawet jeden dzień zwłoki pomiędzy podaniem tabletki czy zakropleniem psa może się skończyć chorobą. Warto również pamiętać, że skuteczna ochrona przeciw kleszczom, chroni również przed pchłami, a także innymi pasożytami zewnętrznymi.

Kleszcz łąkowy – podsumowanie

Zadając sobie pytanie zawarte na początku – czy kleszcz łąkowy jest groźny dla psów, odpowiedź wydaje się być oczywista. Zmiany klimatyczne oraz coraz „lżejsze” zimy sprawiają, że problem kleszczy u psów staje się powoli problemem całorocznym. Ponadto zasięg występowania tych pasożytów stale się poszerza, przez co większość czworonogów jest na nie narażona. Mając na uwadze tę najgroźniejszą chorobę – babeszjozę, odpowiednia profilaktyka wydaje się być niezbędna. Jeśli masz wątpliwości jak skutecznie zabezpieczyć czworonoga, zapytaj swojego lekarza weterynarii o najlepsze rozwiązanie przeciwkleszczowe.

lek. Wet. Mateusz Tyszkiewicz

Przeczytaj inne poradniki o zdrowiu psów i kotów

Summary
Kleszcz łąkowy – czy jest niebezpieczny dla psa? | Zoonews.pl
Article Name
Kleszcz łąkowy – czy jest niebezpieczny dla psa? | Zoonews.pl
Description
Kleszcz łąkowy może być groźny również dla psów. Ukąszenia psa przez kleszcza łąkowego może doprowadzić np. do babeszjozy, która dla psa może być śmiertelna.
Author
Publisher Name
www.zoonews.pl
Publisher Logo

PARTNERZY

Reklama
Reklama

KANAŁ PUPILA

Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
0
Jeśli chcesz możesz zostawić swój komentarz :)x