Dalmatyńczyk – hodowla, szczeniaki, wychowanie
pixabay.com/images/id-6240486/
Dalmatyńczyk to pies myśliwski, który nadaje się dobrze na psa do towarzystwa, jednak wymaga od opiekuna zaangażowania i wytrwałości w nauce posłuszeństwa.
Spis treści - kliknij strzałkę
Podstawowe informacje o dalmatyńczykach
🌅 Kraj pochodzenia | Chorwacja |
🐶 Numer wzorca FCI | 153 |
➡ Waga | 24– 32 kg |
❤ Długość życia | 10 – 12 lat |
💢 Charakter | Dalmatyńczyk to doskonały pies dla rodziny, jest bardzo czuły, mocno przywiązuje się do swojego opiekuna i uwielbia spędzać z nim czas. |
Dalmatyńczyk – pochodzenie i historia
Dalmatyńczyk to rasa psów, która pochodzi prawdopodobnie ze wschodniego wybrzeża Adriatyku, z historycznej krainy Dalmacji, która rozciąga się od Chorwacji po Czarnogórę.
Niektórzy wskazują, że wizerunki psa w typie dalmatyńczyka widnieją na freskach egipskich grobowców, a sama rasa miała dotrzeć do Egiptu z terenów Indii. Niektórzy upatrują wizerunków wczesnych dalmatyńczyków na freskach z czasów kultury mykeńskiej.
Dalmatyńczyk i pierwsze udokumentowane wzmianki
Pierwszy udokumentowany wizerunek dalmatyńczyka pochodzi z malowidła ołtarzowego Maddona z Jezusem i aniołami, z kościoła Gospa w chorwackim mieści Veli Losinj, datowanego na 1600-1630 rok.
Pierwszy opis dalmatyńczyka pochodzi z kroniki biskupa Petara Bakica z 1719 roku, a kolejny z kroniki Andreasa Keczkemety z 1737 roku. W 1792 roku Thomas Bewick, w swojej książce A general history of quadrupeds posłużył się nazwą „the dalmatin dog”, w odniesieniu do psa w typie dalmatyńczyka.
Dalmatyńczyk – przeznaczenie rasy i wzrost popularność
W Dalmacji psy te służyły przede wszystkim jako psy gończe, a w XVII wieku jako psy obronne. W XVIII wieku dalmatyńczyk dotarł do Wielkiej Brytanii, a na czas epoki wiktoriańskiej przypada szczyt popularności tej rasy. Wtedy to dalmatyńczyki stały się psami towarzyszącymi przy powozie oraz podczas przejażdżek konnych.
W 1869 roku dalmatyńczyk został pokazany po raz pierwszy na wystawie w Birmingham. Nieoficjalny wzorzec dalmatyńczyków opracował w 1882 roku Brytyjczyk Vero Shaw. W 1890 roku, po powstaniu Klubu Dalmatyńczyka w Anglii wzorzec ten został uznany za oficjalny.
.
Uznanie rasy dalmatyńczyków przez FCI
FCI wpisało dalmatyńczyka do rejestru ras 1 stycznia 1955 roku.
Dalmatyńczyki w Polsce
Historia dalmatyńczyka w Polsce sięga czasów międzywojennych, kiedy kilka psów tej rasy posiadał prof. Teodor Marchlewski. Prawdziwy rozwój rozpoczął się wraz ze sprowadzeniem w 1968 roku psa i suki z Anglii do hodowli 101 dalmatyńczyków.
Jak wygląda dalmatyńczyk
Zdjęcie dodane przez Viktoria Bzdyk: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/zwierze-pies-zwierze-domowe-trawa-7800873/
Szczenięta dalmatyńczyka rodzą się białe. Po około dwóch tygodniach zaczynają pojawiać się na ich ciele cętki.
Dorosły dalmatyńczyk ma czaszkę mezocefaliczną – średniej długości, z głową w kształcie stożkowym. Stosunek długości tułowia do wysokości w kłębie powinien wynosić 10 do 9. Długość głowy powinna z kolei stanowić ok. 40% wysokości w kłębie. Kufa powinna być równa długości mózgoczaszki.
Głowa dalmatyńczyka powinna być proporcjonalna do tułowia i harmonijna, o niezbyt szerokiej mózgoczaszce. Nos psa powinien być duży, z dobrze rozwartymi nozdrzami i całkowicie zapigmentowany. Kufa dalmatyńczyka jest mocna, o mocnych kościach szczęk. Oczy psa są owalne, ustawione frontalnie; uszy osadzone wysoko, przylegające do boków głowy, swoją długością sięgają wewnętrznych kącików oczu.
Szyja psa powinna być mocna i długa; tułów prostokątny; grzbiet mocny i równy; klatka piersiowa głęboka i szeroka; ogon osadzony na przedłużeniu zadu, sięgający do stawu skokowego.
Dalmatyńczyk – gdzie szukać hodowli?
Pierwszym i najpewniejszym miejscem znalezienia hodowli dalmatyńczyka jest analiza strony internetowej Związku Kynologicznego w Polsce. Tam znajdziesz wszystkie zrzeszone hodowle podlegające rejestracji.
ZKwP swoją siedzibę główną ma w Warszawie, ale ma również 48 oddziałów na terenie całej Polski. Wystarczy odszukać najbliższy oddział, w którym otrzymasz informacje o działających hodowlach w twojej okolicy.
Po dokonaniu wyboru warto zasięgnąć opinii o wybranej hodowli wśród miłośników rasy, na wystawach, zlotach czy na forach społecznościowych, skupiających miłośników dalmatyńczyków.
Ostatnim krokiem jest skontaktowanie się z hodowcą i udanie się na miejsce. Dobra hodowla dalmatyńczyka nigdy nie ma nic do ukrycia i zaprasza nabywców do obejrzenia swoich zwierząt. Hodowca nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również sprawdzi, czy szczenię trafi w odpowiednie ręce, przeprowadzając wywiad z kupującym. Nie zdziw się zatem jeśli to hodowca zacznie zadawać Ci pytania.
Dalmatyńczyk chów czy hodowla?
Nie każda osoba, w której domu urodzą się szczenięta dalmatyńczyka jest hodowcą. Nie można również stwierdzić, podczas zakupu psa, czy wyrośnie on na sukę hodowlaną, bądź reproduktora. Nie wiadomo przecież czy dorosły pies będzie spełniał wszystkie wymagania stawiane przed psami hodowlanymi.
Celem chowu jest stworzenie dalmatyńczykowi prawidłowych warunków do rozwoju, życia i ewentualnego rozrodu.
Celem hodowli dalmatyńczyków jest genetyczne doskonalenie zwierząt w oparciu o wiedzę genetyczną, pracę hodowlaną, anatomię, fizjologię, etologię, zoohigienę, biochemię i biofizykę. Do hodowli mogą być użyte wyłącznie psy funkcjonalne i klinicznie zdrowe.
Początkujący hodowcy mogą w tym zakresie prosić o pomoc kierownika i członków sekcji dalmatyńczyka swojego oddziału ZKwP.
Dalmatyńczyk z hodowli – na co zwrócić uwagę?
Zdjęcie dodane przez Jozef Fehér: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/pies-szczeniak-psi-fotografia-zwierzecia-14329627/
Przed wyborem dalmatyńczyka z hodowli sprawdź historię rodziców psa. Do hodowli powinny być wybierane jedynie te psy, które spełniają kryteria, dające szanse na rozwój rasy. Selekcja hodowlana zawsze powinna być dokonywana przez specjalistów. Szczenięta ok. 6. tygodnia życia powinny przejść przegląd hodowlany i zostać opisane przez specjalistów z oddziału ZKwP. Pamiętaj, że nawet pozytywny opis nie daje gwarancji, że dorosłe psy będą spełniały wymogi do bycia zwierzętami hodowlanymi. Finalna selekcja dokonywana jest dopiero na wystawach psów rasowych.
Minimalne wymagania, jakie musi spełnić pies to minimum trzy oceny doskonałe (samce) lub bardzo dobre (suki), otrzymane na trzech różnych wystawach od trzech różnych sędziów.
Dalmatyńczyk - wady dyskwalifikujące szczenięta
Wśród wad całkowicie dyskwalifikujących cocker spaniela z dalszej hodowli wzorzec rasy wskazuje:
- Agresję
- Wyraźną lękliwość
- Zbieżne linie profilu
- Brak więcej niż 6 przedtrzonowców
- Entropium, ektropium, oko porcelanowe, niebieskie, oczy różnobarwne
- Brak pigmentacji nosa
- Tęczówka częściowo niebieska
- Zakręcony ogon
- Monokl
- Maść trójbarwna
- Głuchota
- Sierść długa lub szorstka
- Wyraźne wady fizyczne lub zaburzenia charakteru
- Samce muszą mieć́ dwa normalnie rozwinięte jądra, w pełni wyczuwalne w mosznie
Dalmatyńczyk - możliwe dziedziczenie chorób
Dalmatyńczyk, jak wiele innych ras psów narażony jest na wady warunkowane przez geny recesywne i dominujące. Częste choroby psów tej rasy to:
- Atopia
- Nadwrażliwość pokarmowa
- Choroba Waardenburga-Kleina
- Dysplazja / zwichnięcie stawu żuchwowo-skroniowego
- Naczyniak skóry
- Skórcze mięśni
- Leukodystrofia dalmatyńczyków
- Uogólniony postępujący zanik siatkówki
- Zaćma
- Jaskra
Szczeniaki dalmatyńczyka – charakter
Decydując się na wybór psa, musisz wiedzieć, że między rasami występują różnice nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale także w zachowaniu i cechach użytkowych.
Dalmatyńczyk to doskonały pies dla rodziny, jest bardzo czuły, mocno przywiązuje się do swojego opiekuna i uwielbia spędzać z nim czas. To pies, który czerpie wiele przyjemności z zabawy. Jest to jednak pies o dużym temperamencie, żywiołowości i sporych pokładach energii. Dalmatyńczyki to pamiętliwe psy, są inteligentne i pojętne.
Dalmatyńczyk kiepsko znosi samotność, co może przyczynić się do problemów behawioralnych. Nauka posłuszeństwa nie jest łatwa w przypadku dalmatyńczyka, który jest dosyć upartą rasą. To pies dosyć szczekliwy ze skłonnościami do ucieczek, niszczenia i obżarstwa. Dalmatyńczyk to pies obronny i w taki sposób może pracować.
Dalmatyńczyk w małym mieszkaniu to nie najlepszy pomysł, pies ten potrzebuje dużej dawki ruchu, nadaje się do uprawiania psich sportów, np. dogtrekkingu.
Czy dalmatyńczyk to pies dla mnie?
Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy dysponuję czasem, by zapewnić psu minimum trzy spacery, z których przynajmniej jeden będzie trwał co najmniej godzinę lub będzie to trening sportowy?
- Czy stać mnie na utrzymanie psa?
- Czy posiadam odpowiednią wiedzę o wychowaniu i opiece nad takim psem jak dalmatyńczyk?
Dalmatyńczyk – pies czy suka?
Podejmując decyzję o zakupie szczeniaka dalmatyńczyka pamiętaj, że psy obu płci różnią się nie tylko cechami wyglądu zewnętrznego, ale także charakterem1.
Kupując samca dalmatyńczyka pamiętaj, że pies będzie chłodniejszy w kontaktach i bardziej samodzielny. Psy potrzebują więcej czasu na zabawy, mają również silną potrzebę pozostawiania większej ilości śladów zapachowych. Samce bywają z natury bardziej agresywne wobec innych psów, mają też większą skłonność do niszczenia przedmiotów.
Suka dalmatyńczyka będzie bardziej wrażliwa, subtelniejsza i przymilna. Suczki są bardziej towarzyskie i podatne na naukę posłuszeństwa. Szybciej uczą się również zachowania porządku w domu.
Warto pamiętać, że sterylizacja zmniejsza różnice zachowań płciowych.
Szczeniaki dalmatyńczyka – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
Zdjęcie dodane przez Helena Lopes: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/widok-z-boku-zdjecie-dalmacji-3763313/
Oglądając szczenięta dalmatyńczyka w miocie, zwróć uwagę na kilka ważnych oznak dobrego stanu zdrowia2:
- Czubek głowy dalmatyńczyka nie powinien mieć wyczuwalnego ciemiączka
- Oczy powinny być osadzone symetrycznie, a powieki nie powinny wywijać się ani na zewnętrz ani do oka. Oczy muszą być czyste, bez żadnego wycieku.
- Powieki i uszy powinny być pokryte sierścią, bez krost i zgrubień, a kanały słuchowe powinny być czyste, bez intensywnej wydzieliny. Jeżeli pies potrząsa ciągle głową albo sztywnieje przy dotyku uszu, to może oznaczać problemy z uszami.
- Nos powinien być zimny i wilgotny, a otwory nozdrzy powinny być wyraźne, by pies mógł oddychać z łatwością.
- Naciśnięcie tchawicy nie powinno wywołać ataku kaszlu.
- Brzuch powinien być gładki – bez uwypuklonej przepukliny na wysokości pępka.
- Na skórze psa nie może być żadnych plackowatych wyłysień, łupieżu czy łuszczącego się naskórka.
Socjalizacja szczeniąt dalmatyńczyka
Prawidłową socjalizację możesz wykonać, korzystając ze Złotej Dwunastki Margaret Hughes:
- Poznaj psa z 12 powierzchniami, po których może chodzić: trawa, drewno, dywan, piasek, beton etc.
- Baw się ze szczeniakami dalmatyńczyka przynajmniej 12 różnymi przedmiotami
- Szczenięta dalmatyńczyka powinny mieć systematyczny kontakt przynajmniej z 12 różnymi osobami.
- Poznaj szczeniaki z 12 różnymi miejscami w domu.
- Zaprezentuj szczeniakom 12 różnych domowych odgłosów: pralka, odkurzacz, mikser, telewizor, dzwonek do drzwi, budzik telefonu etc.
- Poznaj psy z 12 szybko poruszającymi się obiektami: rower, samochód, hulajnoga, tramwaj etc.
- Poddaj szczenię dalmatyńczyka 12 różnym wyzwaniom: wchodzenie do pudełka, do samochodu, na balkon, zabawa w basenie z płytką wodą etc.
- Przyzwyczaj psa do dotykania na 12 różnych sposób: głaskanie, branie na ręce, przewracanie na plecy, kładzenie na kolanach, dotykanie uszów, otwieranie pyska etc.
- Zapoznaj psa z jedzeniem z 12 misek o różnych fakturach i kształtach: talerzyk, miska porcelanowa, metalowa etc.
- Podaj psu jedzenie w 12 różnych pomieszczeniach.
- Przedstaw szczeniaka (szczepionego) co najmniej 12 różnym szczeniętom i psom dorosłym.
- Pozostawiaj psa co najmniej 12 razy samego na czas od 5 do 45 minut.
Wyprawka dla dalmatyńczyka
Jeżeli decyzja o zakupie szczeniaka dalmatyńczyka już zapadła, to czas zaplanować wyprawkę. W wyprawce powinny znaleźć się:
- Obrożę dla psa
- Smycz dla psa
- Kaganiec dla psa
Kompletując wyprawkę dla swojego psa nie zapomnij również o:
- Miskach dla psa
- Legowisku
- Zabawkach dla psa
- Woreczkach na odchody
- Szczotce do sierści dla psa
- Szamponach i odżywkach
- Adresówce dla psa
- Paście i szczoteczce do zębów
Kompletując wyprawkę dla swojego psa, nie zapomnij o akcesoriach sezonowych:
- Macie chłodzącej
- Butelce podróżnej z miską
- Obroży na kleszcze
Kiedy szczepić szczenię dalmatyńczyka
Na podstawie danych statystycznych opracowano schemat szczepień, w którym pierwszą dawkę szczepionki podaje się w wieku 6 tygodni, a kolejne trzy dawki w odstępach 3 tygodni. Na tej podstawie określić można dosyć szczegółowo kalendarz szczepień dalmatyńczyka.
- 6-7 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie
- 9-10 tydzień życia – szczepienie przeciwko nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, kaszlowi kenelowemu i leptospirozie
- 12-13 tydzień życia – zakres ten sam, jak w 9-10 tygodniu
- 15-16 tydzień życia – szczepienie przeciwko wściekliźnie
Sezonowo, jeśli nie stosujesz obroży przeciw pasożytom zewnętrznym, warto podać psu tabletki lub krople na skórę, które ochronią psa. Odrobaczanie psa wykonuje się co kwartał.
Pytania czytelników
Czy dalmatyńczyk ma sierść czy włos?
Jedno i drugie. Sierść psa składa się z włosa okrywowego oraz podszerstka. Dlatego każdy pies, który ma włos, ma jednocześnie sierść.
Czy dalmatyńczyk szczeka?
Tak, dalmatyńczyki to bardzo szczekliwe psy. Swój talent wokalny zawdzięczają przeznaczeniu – to psy myśliwskie.
Czy małe dalmatyńczyki rodzą się z kropkami?
Nie, szczenięta dalmatyńczyka rodzą się białe. Po około dwóch tygodniach zaczynają pojawiać się na ich ciele cętki.
Jak długo żyje dalmatyńczyk?
Dalmatyńczyki żyją zwykle od 10 do 12 lat.
Redakcja
Bibliografia:
1 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 10-11.
2 B. Fogle, Psy. Wielka encyklopedia, Tom 1, Wyd. Axel Springer Polska, s. 12-13.
A. Gough, A. Thomas, Predyspozycje rasowe do chorób u psów i kotów, Wyd. SIMA WLW, Warszawa 2006.
zkwp.pl/wzorce/153.pdf
Poznaj inne rasy psów
