Reklama

Gepard grzywiasty

Gepadry nie ryczą, są za to najszybszymi ssakami na ziemi. Mają ciekawe zwyczaje łowieckie i jako jedne z niewielu kotów nie chowają pazurów.

Gepard – charakterystyka gatunku

Gepard grzywiasty (Acinonyx jubatus) to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowanych z rodzaju Acinonyx. Z greckiego nazwa rodzajowa jest tłumaczona jako „nieruchomy pazur”, ponieważ gepardy jako jedne z niewielu kotów nie chowają pazurów. Jubatus – grzywiasty, ponieważ wśród młodego potomstwa (reksów) zdarzają się osobniki z charakterystyczną grzywą. Polskie nazewnictwo geparda pochodzi od łacińskiego gattus pardus i oznacza kota lamparta.

Gepardy występują na świecie w czterech podgatunkach:

Gepard saharysjki – Maghreb (krytycznie zagrożony)
Gepard grzywiasty – Afryka Południowa
Gepard abisyński – Półwysep Somalijski (krytycznie zagrożony)
Gepard perski – centralny Iran (krytycznie zagrożony)

Jak wygląda gepard

Gepardy to zwierzęta stworzone do bardzo szybkiego biegania. Te dzikie koty mają bardzo długie łapy, elastyczne kręgosłupy oraz duże nozdrza i płuca, które umożliwiają im szybkie dotlenianie, podczas polowań. Pazury u gepardów się nie chowają, co daje im bardzo dobrą przyczepność do podłoża i pomaga w polowaniach. Długość ciała geparda wynosi od 120 do 150 cm, a ogon to dodatkowe 60-80 cm. Dorosłe gepardy ważną od 40 do nawet 90 kg w zależności od płci. Wysokość w kłębie geparda to 80 cm. Głowa geparda jest mała i okrągła. Umaszczenie to piaskowo pomarańczowa sierść pokryta czarnymi plamkami, ale nie rozetami, jak u jaguara albo ocelota.

Występowania geparda

Gepardy to koty, które na wolności żyją przede wszystkim w Afryce południowej, aż do centrum kontynentu. Występują również na południowych rubieżach Sahary, w Kenii oraz Iranie. Niestety gatunek geparda obciążony jest chorobami genetycznymi ze względu na wysoki poziom wsobności, dodatkowo aż 95% młodych ginie, nie osiągając dojrzałości.

W przeszłości gepardy występowały licznie w Indiach i na płaskowyżu irańskim, gdzie były traktowane jako zwierzęta domowe, służące do polowań.

Tryb życia geparda

Głównymi drapieżnikami, zagrażającymi gepardom są lwy i hieny. Populacja gepardów na obszarze Seregenti wynosi ok. 300 osobników, podczas gdy lwów jest tam 3 tys., a hien 9 tys.

Samice gepardów nie mają swoich terytoriów. Samce gepardów potrafią tworzyć małe grupy społeczne, jeśli pochodzą z tego samego miotu. Samice unikają się.

Co jedzą gepardy

Gepardy polują głównie na małe ssaki: gazele, impale, młode gnu i zające. Czasami również na zwierzęta gospodarskie. Gepardy polują głównie za dnia, bazując na swoim wzroku i szybkości.

Gepardy preferują polowanie na ssaki, które są w ruchu. Po podejściu ofiary na ok. 10 m. oczekują impulsu w postaci ucieczki. Podczas obserwacji zachowań gepardów odnotowano przypadki, kiedy gepard nie zaatakował gazeli, które go zignorowała. Preferencja polowania na zwierzynę w ruchu wynika prawdopodobnie z tego, że gepardowi łatwiej jest przewrócić ofiarę, który ucieka i zacisnąć szczęki na jej gardle, kiedy leży na grzbiecie i stanowi mniejsze zagrożenie.

Jak szybko biega gepard

Gepard to najszybszy kot, który na krótkich dystansach rozpędza się do nawet 120km/h w ciągu 3 sekund! Polowanie nie trwa dłużej niż minutę, a zwykle do 20 sek., jeżeli w tym czasie gepard nie dopadnie swojej ofiary, to ustępuje, by zregenerować wydatek energii.

Jak długo żyją gepardy

Gepardy żyją w naturze do 12 lat, a w niewoli potrafią przeżyć nawet do 20 lat.

Hodowla geparda

Ciąża geparda trwa około 90-95 dni. W miocie rodzi się zwykle od 3 do 5 młodych reksów, które ważą od 150 do 300 gramów. Młode mają szare futro, a u niektórych osobników widoczna jest również grzywa. Zagrożenie ze strony lwów i hien powoduje, że prawie 95% młodych ginie, wiele z nich, kiedy matka wyrusza na polowanie i pozostają same w gnieździe. Młode gepardy uczą się polować od 6 miesiąca życia, a samodzielność osiągają między 13. a 20. miesiącem życia.

Cena geparda

Posiadanie geparda w Polsce w domu jest nielegalne. Ceny gepardów na świecie rozpoczynają się od 10 000 dolarów, jednak legalność tych transakcji może być wątpliwa, ponieważ koty te są pod ścisłą ochroną.

Ochrona geparda

Do wyginięcia populacji gepardów doprowadziły czynniki zewnętrzne. Futro gepardów było wyznacznikiem wysokiego statusu społecznego od wielu wieków. Gepardy padały również ofiarami rolników, którzy uznawali je za koty polujące na zwierzęta gospodarskie.

W naturze żyje obecnie około 7100 gepardów, głównie w Afryce. W Indiach gatunek został uznany za wymarły, z kolei w Iranie żyją nieliczni przedstawiciele gatunku w izolowanych lokalizacjach. Gepardy znajdują się pod ścisłą ochroną.

Ciekawostki o gepardach

W czasie polowania gepardy osiągają prędkość ponad 100 km/h w czasie 3 sekund
Gepardy jako jedne z nielicznych kotów nie chowają pazurów
Gepardy polują za dnia, a nie w nocy, jak większość kotów
Czarne linie łzowe na pyskach gepardów zapobiegają odbijaniu się światła, które mogłoby utrudniać widzenie
Grzywa reksów pomaga w kamuflażu młodych w wysokich trawach
Gepardy, podobnie jak oceloty nie ryczą, lecz wydają dźwięki podobne do szczekania, syczenia, miauczenia

Redakcja