Koty bez sierści – poznaj 5 niezwykłych łysych kotów
People photo created by master1305 – www.freepik.com
Łyse koty swój niezwykły wygląd zawdzięczają mutacji genetycznej, która poprzez celową hodowlę zmieniła się z wady w zaletę.
Spis treści - kliknij w strzałkę
Koty bez sierści – pochodzenie
Łyse koty rodziły się na przestrzeni wieków sporadycznie, co było niewątpliwie niezwykłym, choć przypadkowym błędem w kodzie genetycznym kocich miotów. Felinolodzy zainteresowali się zjawiskiem wyłysienia kotów dopiero w XX wieku, kiedy to gen HR został podtrzymany do regularnej hodowli kotów bez sierści. Niestety prace hodowlane, ograniczone do bardzo wąskiej grupy osobników spowodowały, że łyse koty poza wyjątkowym wyglądem dziedziczyły sporą gamę poważnych problemów zdrowotnych. Zapobiec temu udało się poprzez połączenie sił hodowców z Kanady i Holandii, gdzie w tym samym czasie narodziły się łyse koty. Dalsze parowanie osobników z odrębnych linii genetycznych dało początek rasie sfinksa kanadyjskiego, protoplasty nagich kotów. W niedługim czasie pojawiły się hodowle w Rosji, gdzie narodziły się dwie kolejne odmiany sfinksów – sfinks doński i sfinks petersburski (kot peterbald). Powstały jeszcze dwie rasy kotów bez sierści i są nimi ukrainian levkoy i najmłodsza z ras kotów bez sierści – kot elfi. Z historii łysych kotów wynika, że żaden z trzech sfinksów nie ma jednak nic wspólnego z Egiptem, poza charakterystyczną pozycją monumentów, jakie przybierają te pomarszczone koty.
Rasy kotów bez sierści
Rasy kotów bez sierści nie są zbyt liczne, ich grono ogranicza się do pięciu kotów. Należą do nich:
- sfinks kanadyjski
- sfinks doński
- kot peterbald
- ukrainian levkoy
- kot elfi
Sfinks kanadyjski
pxfuel.com/en/free-photo-jrvik
Sfinks kanadyjski to kot wyjątkowo zorientowany na człowieka. Jego charakter zupełnie odbiega od typowych kocich przedstawicieli uznawanych za indywidualistów, niezależnych i chodzących własnymi ścieżkami. Sfinks kanadyjski jest towarzyski, czynnie uczestniczy w życiu rodzinnym, wykazuje się łagodnością, nie jest agresywny i nie znosi samotności. Bardzo głośnym mruczeniem sfinks da znać, że jest pełnoprawnym członkiem domu, domagając się atencji, czy pieszczot lub obwieści, że zwyczajnie tęskni za opiekunem. Jak każdy kot także łyse koty z Kanady lubią zabawę, są żywiołowe i aktywne. Kot księżycowy, bo tak czasem nazywa się sfinksa, nie nadaje się na pierwszego kota, wymaga skrupulatnej dbałości o delikatną skórę i uszy.
Sfinks doński
Autorstwa Nickolas Titkov from Moscow, Russian Federation – DSX World Premior RU*Don Xuk’s Login WOW, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=45266912
Sfinks doński to kot pochodzący z Rosji. U sfinksa dońskiego, w przeciwieństwie do kanadyjskiego, gen odpowiedzialny za łysienie jest genem dominującym, a nie recesywnym. Oznacza to, że sfinks doński może być łysy, ale nie musi. Rosyjskie łyse koty są uczuciowymi i energicznymi towarzyszami życia, dobrze znoszą samotność i nie są nadmiernie gadatliwe. Sfinks doński doskonale dogada się zarówno z kotem, jak i z psem. Kompan do zabaw jest też idealnym mobilnym grzejnikiem. Radosne i zrównoważone usposobienie sprawia, że kot dobrze czuje się w większej grupie zwierząt. Sfinks to bardzo inteligentne zwierzę i z łatwością uczy się sztuczek, którymi później się popisuje.
Kot peterbald
Sfinks petersburski to odmiana łysych kotów syjamskich, które podobnie, jak sfinks doński nie zawsze ujawniają gen odpowiedzialny za całkowite wyłysienie. Ten łysy kot jest wszędobylski, z wielkim zaangażowaniem eksploruje otoczenie, lubi się bawić, lecz przez swój niewielki rozmiar powinien być raczej towarzyszem starszych dzieci. Lojalność i wielkie przywiązanie to cechy typowe dla peterbalda. Kot peterbald nie lubi zostawać sam i absolutnie nie nada się dla zapracowanej osoby. Rosyjskie koty bez sierści bywają nadaktywne, nie są agresywne, wykazują się łagodnością wobec ludzi i zwierząt. Idealnym domem dla gołego kota jest dom, w którym mieszka drugi sfinks petersburski.
Ukrainian levkoy
By Nickolas Titkov from Moscow, Russian Federation – Ukrainian Levkoy, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=45268000
Ukrainian levkoy to dość młoda rasa łysych kotów, której hodowle rozpoczęto na Ukrainie w 2000 roku. Od pozostałych bezwłosych kotów wyróżniają go wywinięte uszy – levkoy to nazwa rośliny o wywiniętych liściach i to od niej kot otrzymał swą nazwę. W powstaniu rasy brały udział między innymi sfinksy, peterbaldy i koty szkockie zwisłouche, dlatego też nie zawsze kot jest całkowicie pozbawiony owłosienia. Jego skórę pokrywa aksamitny meszek. Ukrainian levkoy opisywany jest jako kot dociekliwy, chętny do zabawy, o żartobliwym charakterze, ale niezbyt przepadający za zostawaniem samotnie w domu. Ukraińskie koty bez sierści nie są jeszcze uznawane przez międzynarodowe federacje felinologiczne.
Kot elfi
Photo by Max Simonov on Unsplash
Ostatnim i najmłodszym przedstawicielem kotów bez sierści jest kot elfi, który powstał w wyniku skrzyżowania sfinksa z kotem amercian curl. Cechą charakterystyczną są oczywiście zaokrąglone uszy, dziedziczone po amerykańskim kocie curl. Inteligentny, przyjacielski, uczuciowy, zachowujący szczenięcą skłonność do zabawy aż do późnego wieku. Znudzony kot może mieć tendencje niszczycielskie, dlatego wymaga urozmaiconego, stymulującego otoczenia. Te łyse koty lubią rozmowy i dysponują szerokim spektrum dźwięków, których nie wahają się używać. Amerykańskie koty bez sierści nie są dostępne w Polsce i podobnie, jak ukrainian levkoy nie są uznawane przez FIFe, a TICA klasyfikuje je jako odmianę sfinksa.
Czy koty bez sierści nie uczulają?
Łyse koty to nie do końca koty, które nie uczulają. Przede wszystkim dlatego, że futro kota nie jest przyczyną alergii, a jedynie nośnikiem białka Fel d1, wydzielanego przez gruczoły zwierzęcia i ślinę. Poprzez gubienie włosa, naskórka i samodzielną pielęgnację koty roznoszą alergizujące białko po futrze i przestrzeni, w której żyją. Koty bez sierści przenoszą to białko w ograniczonej ilości wraz z wydzielanym sebum i łuszczącym się naskórkiem. Często obserwując łyse koty, można dostrzec tłustą plamę w miejscu, w którym siedziały. Bezpośredni kontakt z gołym kotem może zatem tak samo uczulać, jak kontakt z kotami owłosionymi. Reaktywność na alergen u człowieka jest sprawą bardzo indywidualną.
Łyse koty – jak o nie dbać
Wbrew pozorom koty bez sierści wymagają szczególnej dbałości o ich nagie ciała. Pielęgnacja musi odbywać się regularnie, być prowadzona skrupulatnie i z użyciem odpowiednich środków myjących. Niezbędne są kąpiele, które są nieodłącznym element higieny skóry łysych kotów w innym razie w fałdkach zacznie gromadzić się bród, a skóra ulegnie zaczerwienieniu. Dobrze jest przecierać kota wilgotną szmatką w celu zredukowania sebum, skupiając się szczególnie na okolicach międzypalcowych. Po kąpieli kota koniecznie trzeba dokładnie osuszyć i ubrać. Uszy czyść raz w tygodniu, podobnie jak okolice oczu. Nagie ciało wymaga też odpowiedniej diety, gdyż łyse koty wydatkują więcej energii, by się ogrzać. Koty bez sierści są narażone na przeziębienia, dlatego bardzo ważna jest stała temperatura otoczenia, unikanie przeciągów i nadmiernej ekspozycji na słońce. Jeśli kąpiele słoneczne to tylko po uprzednim nasmarowaniu czworonoga specjalnie do tego przeznaczonym kremem z filtrem UV dla kotów. Gołe koty powinny być kotami niewychodzącymi. Ich wrażliwa skóra przez brak okrywy jest narażona na uszkodzenia mechaniczne, oparzenie słoneczne, a wraz z nimi na potencjalne infekcje.
Łyse koty – cena
Cena sfinksa kanadyjskiego mieści się w granicach między 1,5 a 3 tysiące złotych. Cena zakupu sfinksa dońskiego waha się między 2 a 5 tysięcy złotych. Kot peterbald jest najrzadszym i jednocześnie najdroższym sfinksem, jego cena utrzymuje się między 6 a 10 tysięcy złotych. Ukarinian levkoy kosztuje około 800 euro, natomiast kot elfi najczęściej sprowadzany jest z zagranicy. W Stanach Zjednoczonych cena zakupu kota efiego sięga 2 tysięcy dolarów.
Najpopularniejsze imię dla kota bez sierści
Łyse zwierzęta mają imiona bazujące przede wszystkim na skojarzeniach związanych z nazwą rasy i ich nagim, pomarszczonym ciałem. Kot bez sierści powinien nosić imię oddające charakter zwierzęcia, dźwięczne, łatwe do zapamiętania.
Imiona dla kota bez sierści: Sfinks, Faraon, Łysek, Łysoń, Kożak, Bobas, Iglo, Bat, dr. Zło, Tot, Uszatek, Zgredek, Legolas.
Imiona dla kotki bez sierści: Śliwka, Peach, Świnka, Łezka, Kleopatra (Kleo), Hebe, Ajsza, Ren, Kiwi, E.T., Bejbi, Yoda, Tauriel.
Redakcja
Przeczytaj inne ciekawostki
