KARMA Z INSEKTÓW DLA PSA
Image by master1305 on Freepik
Spis treści
Alergie pokarmowe i nadwrażliwości są zwykle jednymi z głównych powodów, dla których opiekunowie psów stają przed koniecznością zmiany karmy dla psa. Dodatkowo, wraz z postępującą humanizacją, opiekunowie chcą karmić swoje psy karmą o wyższej jakości, zawierającą więcej białka pochodzenie zwierzęcego, którego produkcja nie jest obojętna dla środowiska, z uwagi na wysoki ślad węglowy. Rozwiązaniem tych problemów może być sucha karma z insektów.
Karma z insektów – czy na pewno to już trend?
Karma z owadów jest obecnie jednym z najszybciej rosnących na znaczeniu trendów w żywieniu zwierząt domowych. Wpływ na rosnącą popularność karm z insektów dla psów ma postępująca humanizacja zwierząt oraz rosnąca świadomość żywieniowa opiekunów psów (kotów również).
Rosnące znaczenie branży żywienia zwierząt potwierdzają dane1:
- Rynek produktów dla zwierząt domowych w Unii Europejskiej osiągnął w 2022 roku wartość 29 mld euro, rosnąc o średnio 5% rocznie w ciągu ostatnich trzech lat
- Właściciele zwierząt kupili w 2022 roku 10,5 mln ton produktów zoologicznych, generując 3,5% wzrost rok do roku
- Niemal 46% spośród wszystkich gospodarstwo domowych w Europie (91 milionów) zamieszkuje przynajmniej jedno zwierzę domowe
- W 2022 roku w europejskich gospodarstwach domowych żyło 127 milionów kotów i 104 miliony psów
Wraz z rosnącą świadomością opiekunów, w zakresie żywienia psów, rośnie liczba osób, które czytają etykiety karm przed podjęciem decyzji zakupowej.
Wśród opiekunów wskazać można na osoby, które:
- Poszukują karm o możliwie wysokiej zawartości białka pochodzenia zwierzęcego
- Poszukują karm monobiałkowych o wysokiej zawartości białka zwierzęcego egzotycznego pochodzenia, np. kangur, krokodyl
- Decydują się na karmy premium, wykorzystywane w celach terapeutycznych bądź po prostu, by utrzymać psa w dobrej kondycji
Jednocześnie, wraz ze wzrostem produkcji karm premium – o wysokiej zawartości mięsa, rośnie obciążenie dla samego środowiska, które można opisać śladem węglowym. Dla przykładu: „średnie zużycie karmy komercyjnej przez jednego psa o masie ciała 13,5 kg wynosi rocznie 211 kg. Stwierdzono, że średni ślad węglowy pozostawiony przez psa spożywającego karmy komercyjne suche lub mokre wynosi odpowiednio 139 i 464 kg CO2 rocznie, co odpowiada 20% śladu węglowego związanego z żywieniem ich opiekunów”2.
Tworzy to pewien paradoks, ponieważ premiumizacja karm sprzyja zwiększaniu śladu węglowego przez producentów, jednocześnie część opiekunów zwierząt chce karmić swoje psy zdrowo i bez negatywnego wpływu na środowisko.
Wydaje się, że karma z insektów dla psów może być odpowiedzią na powyższe wyzwania.
Czy karma z insektów dla psów jest korzystna dla środowiska?
Wraz z rosnąca świadomością ludzi na temat środowiska i wpływu decyzji żywieniowych na jego kondycję, rośnie świadomość opiekunów zwierząt w zakresie wpływu jedzenia zwierzęcego na środowisko.
Według analizy badaczy karmy z insektów mogą być bardziej przyjazne dla środowiska, gdyż charakteryzują się niższym śladem węglowym.
Przykładowo ślad węglowy larwy Hermetia illucens wynosi od 1,36 kg do 15,1 kg. Dla porównania wołowina to od 19,2 do 23,2 kg CO2. Dla porównania – stygmatyzowany kurczak – jako źródło alergizującego białka charakteryzuje się śladem węglowym na poziomie 1,99 kg3.
Ślad węglowy owadów może być stosunkowo niski, ponieważ:
- fermy owadów zajmują mniejszą powierzchnię
- wymagają mniejszej ilości wody
- nie potrzebują ogrzewania
- owady produkują śladowe ilości gazów cieplarnianych w porównaniu do zwierząt rzeźnych
- owady w produkcji karm dla psów zużywane są praktycznie w całości
- larwy skarmiane są zwykle produktami ubocznymi przemysłu rolno-spożywczego, np. owocami i warzywami, które nie nadają się już do sprzedaży dla ludzi
- resztki owadów wykorzystywane są jako nawóz dla roślin
Szukasz karmy dla psa z owadów?
Reklama
Z jakich owadów produkuje się karmę dla psów?
W przemyśle pasz dla zwierząt zastosowanie może mieć ponad 2000 gatunków jadalnych owadów. Jednak karmy z insektów dla psów produkowane są najczęściej z wykorzystaniem Hermetia illucens. Niekiedy są to również chrząszcze, szarańcza i świerszcze.
Hermetia illucens to insekty z rzędu muchówek, które są całkowicie bezpieczne, jako karma dla psów. Są one najczęściej wykorzystywane z uwagi na bogate właściwości odżywcze, jak również zalety związane z samym procesem produkcyjnym. Hermetia illucens potrzebują nawet do pięciu razy mniej pożywienia niż zwierzęta hodowlane, aby wygenerować taką samą ilość białka. Insekt ten charakteryzuje się również wyjątkową efektywnością przetwarzania – te owady są aż w 99% wykorzystywane w procesie produkcyjnym.
Czy karma z insektów jest dobra dla psa?
Jeżeli chodzi o karmę z owadów, to interesującym faktem dla osób, które poszukują karm o wysokiej zawartości białka będzie to, że ilość białka ogólnego w suchej masie owadów waha się między 42 a 63% w zależności od gatunku owadów4. Ma to niezwykle duże znaczenie dla ogólnych kosztów produkcji, gdyż to właśnie białko pochodzenia zwierzęcego jest najdroższym składnikiem karm dla psów.
Białko stanowi również główne źródło aminokwasów. W przypadku Hermetia illucens zapotrzebowanie minimalne psów na aminokwasy egzogenne w okresie wzrostu będzie zaspokojone. Należy zaznaczyć, że w cyklu życia psa właśnie wtedy zapotrzebowanie na aminokwasy egzogenne jest najwyższe. Białko z insektów posiada większy poziom aminokwasów niż np. białko kurczaka. Dodatkowo białko z insektów ma wyższą strawność w porównaniu do innych białek.
Aminokwas | Minimalna zawartość dla psa rosnącego | H. Illucens Larwa |
Arginina | 3,5 | 4,8 |
Histydyna | 1,7 | 2,6 |
Izoleucyna | 2,9 | 4,0 |
Leucyna | 5,7 | 6,6 |
Lizyna | 3,9 | 5,6 |
Metionina | 1,6 | 1,4 |
Fenyloalanina | 2,9 | 3,8 |
Treonina | 3,6 | 3,6 |
Tryptofan | 1,0 | 1,1 |
Walina | 3,0 | 5,6 |
Tauryna | Nie ustalono | <0,1 |
Źródło: Z. Mikołajczak, Wartość pokarmowa i wykorzystanie owadów w żywieniu psów i kotów, „Magazyn Weterynaryjny”, monografia nr 3, 2020, s. 53.
Drugim istotnym komponentem karm dla psów jest tłuszcz. Minimalna jego zawartość w karmach wynosi zwykle 1-2%. Jest on głównym nośnikiem energii. Tłuszcz jest również potrzebny do wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E i K. Owady są bogatym źródłem tłuszczu, gdyż mogą go zawierać od 4,6 aż do 64% w suchej masie. Insekty zawierają doskonały profil kwasów tłuszczowych: są bogate w kwas linolowy, laurynowy i Omega-6. Zalecenia żywieniowe dotyczą głównie kwasu linolowego, gdzie dla psów jego minimalna zawartość to 2,9 g/1000 kcal. Kwas linolowy stanowi w zależności od gatunku owada nawet 52% wszystkich kwasów tłuszczowych5.
Kwasy odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie organizmu – wspierają układ odpornościowy, nerwowy, działają korzystnie na mięsień sercowy, procesy widzenia, a także wpływają na zdrowie skóry i sierści psów.
Kwas laurynowy ma właściwości stabilizujące mikrobiom przewodu pokarmowego, a także wspomagające układ immunologiczny. Ponadto tłuszcz owadzi zawiera średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które działają pozytywnie na homeostazę organizmu.
Insekty są także cennym źródłem cynku, żelaza, selenu, miedzi, fosforu, magnezu, kwasu pantotenowego oraz witamin z grup A, D, E i B. Dzięki czemu wykazują silne działanie antybakteryjne i immunostymulujące.
Karma dla psa alergika z insektów
Poza wysoką wartością biologiczną, a także korzystnym wpływem na środowisko karma z insektów dla psa ma jeszcze jedną zaletę – jest doskonałym wyborem dla psów z alergią pokarmową oraz z nietolerancją pokarmową – zatem u psów ze skłonnościami do wzdęć i biegunek.
Monobiałkowe karmy z insektów dla psów nie wywołują reakcji alergicznych, dlatego mogą być wykorzystywane zarówno podczas diety eliminacyjnej u psa oraz jako pełnoporcjowa karma bytowa, a nawet lecznicza.
Szukasz karmy dla psa z owadów?
Reklama
Karma dla psa z insektami – czy jest na nią przyzwolenie wśród właścicieli zwierząt?
Sucha karma z insektów może wydawać się niewłaściwym rozwiązaniem. Prawdą jest jednak, że owady są jednym z najstarszych źródeł białka. O ile ludzie wypowiadają się jeszcze z rezerwą na temat wykorzystania owadów, jako składnika diet ludzkich, o tyle ich zdanie, wyrażone w ankietach, na temat stosowania owadów w karmach dla zwierząt gospodarskich jest inne – większość ankietowanych dopuszcza taką możliwość6. Można wobec tego przypuszczać, że podobne jest ich zdanie na temat stosowania insektów w karmach dla psów.
Ogólna niechęć ludzi do wykorzystania insektów w żywieniu ludzi wynika przede wszystkim ze wstrętu oraz obawy o jakość mikrobiologiczną i możliwość wywołania alergii pokarmowych.
Tymczasem z badań wynika jasno, że owady są źródłem przeciwdrobnoustrojowych peptydów, które mogą wykazywać aktywność przeciw bakteriom, grzybom, pasożytom, a nawet wirusom7.
Owady zawierają ponadto chitynę – z niej zbudowany jest egzoszkielet – która ma działanie prebiotyncze i jest aktywna przeciwdrobnoustrojowo w stosunku do patogennych bakterii przewodu pokarmowego prosiąt i ryb – może zatem wpływać na odpowiedź immunologiczną zwierząt.
Podsumowanie
Insekty mogą stanowić surowiec do produkcji karma dla psów. Skład chemiczny insektów odpowiada zapotrzebowaniu psów na składniki odżywcze, te z nich, jak: kwas laurynowy czy chityna mogą stanowić czynniki poprawiające odpowiedź układu odpornościowego. Ponadto psowate, będące przodkami psów ewolucyjnie przystosowały się do spożywania owadów.
FAQ na temat karm z insektów dla psów
Czy karma z insektów jest bezpieczna dla psa?
Zarówno karmy z dodatkiem insektów, jak i karmy, w których insekty stanowią główne, a nawet jedyne źródło białka są bezpieczne dla psów. Wszystkie karmy wprowadzane do obrotu muszą spełniać jasno określone kryteria i standardy, co daje gwarancję bezpieczeństwa przy ich podawaniu psom. Nad prawidłowym przebiegiem procesu produkcji czuwa nadzór weterynaryjny, który prowadzi kontrole w zakładach produkcyjnych.
Atutem karm z insektów dla psów jest fakt, iż w hodowli owadów nie stosuje się:
- antybiotyków
- hormonów
- leków sterydowych
Oznacza to, że związki te nie trafiają do organizmu psa wraz z karmą, a każdy opiekun psa może mieć pewność, że jego pupil karmiony jest produktem wysokiej jakości.
Czy karma z insektów jest dobra dla psa z alergią?
Karmy z insektów dla psów charakteryzują się niskim czynnikiem alergizującym. Można napisać, że białko z owadów nie uczula. Poza tym, że jest hipoalergiczne, jest również łatwoprzyswajalne oraz wykazuje właściwości poprawiające odpowiedź układu odpornościowego. Według najnowszych badań insekty wykazują również działanie przeciwdrobnoustrojowo w stosunku do patogennych bakterii przewodu pokarmowego.
Jakie owady są wykorzystywane w karmach z insektów?
W pierwszej kolejności warto nadmienić, że w UE dopuszczone są do spożycia przez ludzi trzy gatunki owadów:
- mącznik młynarek (Tenebrio molitor) – suszone larwy
- szarańcza wędrowna (Locusta migratoria) – mrożona, suszona i sproszkowana
- świerszcz domowy (Acheta domesticus) – mrożony, suszony i sproszkowany
Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2017/893 z dnia 24 maja 2017 roku następujące gatunki owadów spośród tych hodowanych w Unii spełniają warunki bezpieczeństwa w zakresie produkcji owadów do celów paszowych: czarna mucha (Hermetia illucens), mucha domowa (Musca domestica), mącznik młynarek (Tenebrio molitor), pleśniakowiec złocisty (Alphitobius diaperinus), świerszcz domowy (Acheta domesticus), świerszcz bananowy (Gryllodes sigillatus) i świerszcz kubański (Gryllus assimilis).
Źródła
1 T. Wall, European pet food sales reached EUR29.1 billion in 2022, https://www.petfoodindustry.com/pet-food-market/market-trends-and-reports/article/15634575/european-pet-food-sales-reached-eur291-billion-in-2022 (dostęp: 15.10.2023).
2 K. Hołda, Nowe źródła składników odżywczych w żywieniu. Z kangurem, chrząszczem a może na bazie jajka?, w: J. Wilczak (red.), O żywieniu twojego psa praktycznie, wyd. Dog and Sport, Warszawa 2022.
3 Tamże, s. 116-117.
4 Z. Mikołajczak, Wartość pokarmowa i wykorzystanie owadów w żywieniu psów i kotów, „Magazyn Weterynaryjny”, monografia nr 3, 2020, s. 52.
5 Tamże, s. 54.
6 Tamże.
7 Tamże.
Owady – nowa żywność, https://www.gov.pl/web/ijhars/owady–nowa-zywnosc (dostęp: 15.10.2023).
Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/893 z dnia 24 maja 2017 roku, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32017R0893&from=BG (dostęp: 15.10.2023).
dr Mateusz Karatysz
Opiekun buldożki Daisy, borykającej się od wielu lat z problemami zdrowotnymi. Dziennikarz, popularyzator świadomych adopcji zwierząt oraz produktów, które pomagają opiekunom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się, podczas opieki nad zwierzętami. Twórca serwisu www.zoonews.pl
Przeczytaj inne artykuły o żywieniu psa
