Dogoterapia – jak działa terapia z udziałem psa?
Kids photo created by gpointstudio – www.freepik.com
Dogoterapia to metoda wspomagająca leczenie poprzez kontakt z psem terapeutą. Kto może korzystać z dogoterapii, jakie są jej rodzaje i ile kosztuje?
Spis treści - kliknij w strzałkę
Dogoterapia – na czym polega?
Dogoterapia polega na prowadzeniu wieloprofilowej terapii, której jednym z elementów jest kontakt psem, jako forma wsparcia. Wprowadzenie w życie osoby chorej dogoterapeuty ma pobudzić ją do aktywnego włączenia się w proces leczenia, polega to na otwarciu się psychologicznym na działania terapeutyczne.
Bliskość psa (dotyk, ciepło) rozluźnia i redukuje stres związany z monotonią zabiegów leczniczych (ćwiczeniami; przyjmowaniem leków, mających nieprzyjemne skutki uboczne; zależnością od innych) i pozwala na zbudowanie pozytywnej relacji lekarza z pacjentem. Główne cele dogoterapii skupiają się na wszechstronnych rozwoju podopiecznego:
- przywracaniu i wzmacnianiu zaufania do siebie i innych
- poprawie i stymulacji funkcji poznawczych mózgu (poprawia koncentrację, wzbogaca słownictwo bierne i czynne, wspiera skuteczny proces uczenia się , rozwija spostrzegawczość, pomaga pacjentowi okazywać emocje i o nich mówić, rozwija empatię, pobudza pracę wszystkimi zmysłami)
- uspołecznieniu (motywuje do właściwego porozumiewania się z otoczeniem, uczy poprawnego funkcjonowania w grupie, buduje poczucie sprawstwa)
- poprawie samodzielności, poprawie kondycji i sprawności fizycznej, wyzwalaniu spontanicznej aktywności, normalizowaniu napięcia mięśniowego
- poprawie nastroju (pies zaspokaja potrzebę bliskości, zmniejsza poczucie samotności, redukuje lęk i stres, obniża ciśnienie, poprawia samoocenę, wytłumia agresję i autoagresję, pomaga radzić sobie z nerwami i negatywnymi emocjami, pies może pomóc odnaleźć radość życia i przywołuje dobre wspomnienia z przeszłości)
- zwiększeniu odporność pacjentów na trudne i niekiedy bolesne ćwiczenia (obniża bolesność), motywuje do wysiłku
Niektóre psy szkolone na dogoterapeutów potrafią wyczuć nadchodzące ataki epileptyczne, przez co pacjent czuje się bezpieczniej, wie, że pies przy nim będzie i go zaalarmuje. Wtedy chory może zawczasu zareagować (np. kładąc się w bezpiecznym miejscu), unikając nagłego upadku i jego konsekwencji.
Dogoterapia jako metoda leczenia
Dogoterapia to metoda oparta na udziale specjalnie wyszkolonego psa w procesie efektywniejszego leczenia, terapii oraz rekonwalescencji dorosłych lub dzieci. Udział psa ma na celu pozytywnie wzmacniać motywację pacjenta do procesu zdrowienia właśnie poprzez kontakt z psim terapeutą. Dogoterapia nie jest samodzielną metodą leczenia i nie może być traktowana jako forma alternatywna dla innych terapii, ma ją jednak wspomagać.
Przekąski z owadów, doskonałe, podczas szkolenia psa
Reklama
Rodzaje dogoterapii
Ćwiczenia wykonywane podczas dogoterapii są dostosowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta, jego wieku, możliwości i preferencji, przez co osoba poddana terapii przyswaja nowe umiejętności lub wzmacnia te, które uległy regresowi czy zastojowi w wyniku choroby. Zajęcia z dogoterapii zawsze oparte są o zalecenia lekarzy, rehabilitantów, psychologów czy logopedów i są częścią złożonej terapii, której jednym z elementów jest relacja z psem.
Dzieci chętniej uczestniczą w rehabilitacji, jeśli ćwiczenia odbywają się w mniej sformalizowany sposób, a udział czworonoga skutecznie maskuje ten żmudny proces. Zajęcia z dogoterapii prowadzi się w sposób indywidualny lub grupowy.
Rodzaje dogoterapii określone przez Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne:
- Spotkania z psem
Spotkania z psem polegają na swobodnym zaznajomieniu uczestników terapii z psem. Poznanie przybiera formę spontanicznych zabaw czy podejmowaniu czynności pielęgnacyjnych i opiekuńczych nad psem. Ich celem jest sprawienie chorym radości, oderwania ich od dnia codziennego, skupionego na chorobie oraz wypracowaniu dobrej relacji z psim terapeutą. Na spotkaniach uczestnicy bawią się z psem, głaszczą go, przytulają, zakładają mu szelki i smycz, wychodzą na spacer, karmią i poją, szczotkują, a nawet piłują pazury.
- Edukacja z psem
Edukacja z psem odbywa się w placówkach oświatowych i ma na celu zmotywować uczniów do nauki (np. nauka schematu własnego ciała na podstawie ciała psa), poprawia ich koncentracje uwagi (np. poprzez zabawę z kolorowymi piłkami o różnej fakturze, czy podawanie psu smakołyków o konkretnym kształcie), wspomaga zapamiętywanie (np. poprzez naukę komend, jakie ma wykonać pies, a które musi zapamiętać uczestnik) czy ćwiczy zmysł równowagi i siły mięśni rąk i nóg (np. poprzez aportowanie i przejmowanie piłki od psa, czy prowadzenie psa na smyczy).
Edukacja z psem uczy także przestrzegania zasad i norm, które obowiązują na takich zajęciach. Może przybrać formę indywidualną lub grupową i odbywa się na podstawie scenariusza zajęć, który wpisuje się w program nauczania.
- Terapia z psem
Terapia z psem to celowe zajęcia indywidualne lub w małych grupach, maksymalnie do 3 uczestników, na których oddziałuje się sprecyzowanymi metodami mającymi podnieść efektywność procesu leczniczego. Zawsze odbywa się w konsultacji z lekarzem prowadzącym pacjenta. Terapia ma określony cel, a jej efekty są rzetelnie dokumentowane oraz jest ona modyfikowana w według osiągnięć. W przypadku znacznych deficytów, młodego wieku uczestników czy chorób sprzężonych, terapia koncentruje się na nawiązaniu kontaktu z pacjentem i pobudzeniu go do podjęcia jakiejkolwiek aktywności ruchowej.
Kids photo created by gpointstudio – www.freepik.com
Dogoterapia – kto może z niej korzystać
Z dogoterapii mogą korzystać zarówno dzieci, jak i dorośli. Szczególnie podkreśla się skuteczność dogoterapii dla dzieci, które bardzo pozytywnie na nią reagują. W 1964 roku jeden z psychiatrów dziecięcych – dr Boris Mayer Levinson – odkrył pozytywny wpływ obecności psów w terapii dzieci autystycznych. Był to czas przełomowy dla kynoterapii, a prowadzona praca badawcza Levinsona dała początek upowszechnieniu się terapii z udziałem zwierząt domowych w wielu krajach na świecie.
Dogoterapie poleca się w pracy nad zaburzeniami sfery psychicznej, ruchowej, społecznej i intelektualnej. Najczęściej uczestnikami zajęć z dogoterapeutą są:
- dzieci z porażeniem mózgowym
- osobą z zespołem Downa
- osoby z nadpobudliwością psychoruchową (ADHD)
- chorzy na artretyzm
- chorzy na schizofrenie
- pacjenci z depresją
- osoby chore na cukrzycę
- chorzy na Alzheimera
- osoby z wadami wzroku i słuchu
- chorzy na nerwicę czy mających problem z atakami paniki i wahaniami nastroju
- pacjenci po zawałach i wylewach
- chorzy na epilepsję
Dogoterapia sprawdza się również w pracy z osobami starszymi i samotnymi, w resocjalizacji w zakładach karnych, placówkach dla trudnej młodzieży oraz wśród osób uzależnionych od środków psychoaktywnych.
Dogoterapia – czy jest skuteczna?
Dogoterapia jest skuteczna, ale musi być prowadzona przez wykwalifikowanego trenera i przeszkolonego do dogoterapii psa. Pierwsze efekty dogoterapii można zauważyć po dwóch miesiącach regularnych zajęć, które zazwyczaj prowadzi się od 30 minut do maksymalnie 90 minut. Spotkania takie odbywają się co najmniej raz w tygodniu, a najrzadziej raz na dwa tygodnie. Zajęcia z dogoterapii dla grup mają najczęściej od 5 do 12 osób. Pies pracujący jako dogoterapeuta musi być wypoczęty i nie może pracować dłużej niż kilka godzin w tygodniu.
Dogoterapia – wskazania
Dogoterapia jest wskazana do pracy z osobami dorosłymi i dziećmi z zaburzeniami psychicznymi, fizycznymi, społecznymi i intelektualnymi. Każda sfera zaburzeń może być wskazaniem do pracy z psim terapeutą, bez względu na to, czy pacjent cierpi na kynofobię.
Proces głównego oddziaływania dogoterapeutycznego nastąpi wtedy, gdy osobę rehabilitowaną podda się najpierw etapowi przełamywania lęku przed podjęciem kontaktu z psem. Terapie ze zwierzętami prowadzi się także z kotami (felinoterapia), delfinami (delfinoterapia), końmi (hipoterapia), ptakami domowymi i hodowlanymi (galloterapia/awiterapia) czy alpakami (alpakoterapia).
Dogoterapia – przeciwwskazania
Wśród przeciwwskazań do pracy z dogoterapeutą wskazać należy:
- otwarte rany
- choroby infekcyjne i skórne
- podwyższona temperatura
- pasożyty
- alergia „na sierść”
Psy do dogoterapii
pixabay.com/images/id-2753369/
Pies terapeuta nie ma określonej rasy, lecz jego przydatność do tej pracy określają cechy osobnicze. Najczęściej jednak dogoterapeutą zostaje pies rasowy, którego charakter określa wzorzec, a jego umiejętne prowadzenie gwarantuje eksponowanie cech niezbędnych w pracy z ludźmi chorymi.
Rasy psów do dogoterapii to labrador retriever i golden retriever, cavalier king charles spaniel, czy nowofundland i bernardyn. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie psy ze wskazanych ras będą predysponowane do pracy w dogoterapii. Bardzo dużo zależy od indywidualnych cech konkretnego psa i jego temperamentu. Psy do dogoterapii to przede wszystkim zwierzęta nieagresywne i niebojaźliwe, które przeszły odpowiednio przeprowadzone szkolenie. Co za tym idzie, są to psy posłuszne, umiejące odnaleźć się w nieprzewidywalnym środowisku społecznym, odporne na stres, spokojne, łagodne, których zachowanie jest zawsze takie, jakiego się oczekuje.
Dogoterapia – szkolenie psa
Szkolenia psa do dogoterapii wymaga dużej dyscypliny i jest czasochłonne. Sam proces szkolenia psa trwa od 2 do 3 lat w zależności od płci – suki uczą się krócej. Każdy pies pracujący jako dogoterapeuta jednak uczy się do chwili przejścia na psią emeryturę i musi corocznie powtarzać testy kwalifikacyjne lub jeśli czynnie pracuje, to zdaje egzaminy partiami, podczas bieżących szkoleń.
System egzaminowania psów terapeutycznych odbywa się w trzech klasach i na ich podstawie zwierzę otrzymuje certyfikat zgodny z przynależną klasą: adept, klasa I lub klasa II.
Pies – dogoterapeuta musi być do pracy przygotowany pod względem medycznym, higienicznym i psychicznym. Pies szkolony do dogoterapii przechodzi przez następujące etapy (nie ma jednolitych standardów, warto zapoznać się z tymi, które proponują renomowane organizacje):
- Kurs psiego przedszkola
- Kurs Podstawowego Posłuszeństwa i egzamin „Pies Towarzyszący”
- Cotygodniowe szkolenia w kierunku dogoterapii (pod okiem behawiorysty, integracja z resztą zespołu terapeutycznego, dobór par i zespołów terapeutycznych)
- Zdanie testów predyspozycji (w wieku ok. 10 miesięcy)
- Egzamin na specjalne szelki „Uczę się” po określeniu gotowości psychicznej psa
- Szkolenie i praktyka w placówkach z dziećmi (20h)
- Egzamin na Psa Terapeutę (w wieku 2 lat) i powtarzanie go co 12 miesięcy.
Przekąski z owadów, doskonałe, podczas szkolenia psa
Reklama
Jak zostać dogoterapeutą i od czego zacząć
Po pierwsze, musisz zacząć od zrealizowania kursu na wolontariusza kynoterapii. Kursy organizowane są przez lokalne fundacje i stowarzyszenia. Po nim nie będziesz mógł prowadzić samodzielnych zajęć kynoterapeutycznych, ale zapoznasz się ze specyfiką pracy, która pomoże ci podjąć dalsze decyzje. Warto w tym czasie przygotować się na kontakt z osobami, którym mamy pomagać w przyszłości. Spektrum zaburzeń wspomaganych przez dogoterapie jest bardzo szerokie, dlatego zgłoś się na wolontariusza do placówek pomagającym osobom niepełnosprawnym fizycznie i umysłowo.
Po drugie, musisz mieć psa odpowiednio przeszkolonego na terapeutę, doskonalić jego umiejętności na kursach wspólnych. Jako opiekun zobowiązujesz się do weryfikowania umiejętności psa i doskonalenia własnego warsztatu pod tym względem.
Po trzecie, musisz zainwestować we własne kwalifikacje, które są niezbędne do podjęcia legalnej pracy terapeutycznej z psami lub mieć możliwość organizować zajęcia rekreacyjne z psami.
Po czwarte, jesteś zobowiązany do przestrzegania Kanonu Kynoterapii i wdrożenia do swojej pracy Kodeksu Etycznego Kynoterapeuty. Certyfikowani dogoterapeuci są wpisani do rejestru prowadzonego przez Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne.
Po piąte, musisz wiedzieć, że nie musisz być terapeutą, a jedynie opiekunem psa pracującego jako terapeuta. Taka opcja też jest możliwa, ale rzadziej spotykana.
Kurs dogoterapii
Kurs dogoterapii kosztuje od 1,5 do 2 tysięcy złotych i może go zrobić każdy, kto ma wykształcenie minimum średnie i chce w przyszłości prowadzić zajęcia z dogoterapii (przy posiadanych kwalifikacjach fizjoterapeuty, pedagoga, logopedy lub psychoterapeuty) czy zorganizowanych zajęć rekreacyjnych z udziałem psów niemających znamion terapii dla dowolnej grupy wiekowej.
Szkolenia dogoterapii kończą się egzaminem, by absolwent otrzymał zaświadczenie Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz międzynarodowy certyfikat ukończenia kursu zaświadczający o tym, że jest się instruktorem rekreacji ruchowej o specjalizacji dogoterapia.
Ile zarabia dogoterapeuta?
Nie ma jednej stawki, którą może zarobić dogoterapeuta.
Zarobek dogoterapeuty zależny jest od tego, jaką liczbę psów terapeutycznych posiada, czy woli pracować indywidualnie, czy organizuje spotkania grupowe, czy dojeżdża do klientów, ilu i jakich specjalistów pracuje w zespole i czy terapeuta doskonali kwalifikacje zawodowe i umiejętności swoich psów.
Najczęściej dogoterapeuci prowadzą hodowle psów, są logopedami, behawiorystami, fizjoterapeutami czy zoopschologami.
Praca dogoterapeuty stanowi zatem uzupełnienie danej branży, z jaką związany jest opiekun psa.
Ile kosztuje sesja dogoterapii?
Konsultacja kwalifikacyjna do dogoterapii (sprawdzenie, czy pies i jego opiekun oraz pacjent będą skutecznie pracować, określa się oczekiwania i omawia problemy, nad którymi trzeba pracować) to koszt około 130 zł. Opinia innego specjalisty to dodatkowy koszt od 30 złotych.
Sesja terapeutyczna indywidualna to koszt ok. 130 zł za godzinne spotkanie w ustalonym cyklu spotkań, które bazuje na opracowanym dla uczestnika planie terapii.
Sesja terapeutyczna indywidualna półgodzinna to koszt ok. 70 złotych.
Koszt warsztatu lub spotkania w małej grupie waha się od 50 do 80 zł za każdego uczestnika, czas trwania to 45 minut.
Redakcja
Przeczytaj inne poradniki o zdrowiu psów i kotów
Dogoterapia naprawdę może sprawić cuda 😉 Ze swojego doświadczenia wiem jak bardzo też mnie jako terapeutę cieszą wszelkie efekty 😉 Kierunek z tego zakresu ukończyłam już jakiś czas temu na WSKZ-cie. Namówiła mnie koleżanka i stwierdziłam, że nadszedł czas na inwestycje w siebie 😉 Nauke miło wspominam, pamiętam jak latem siedziałam na tarasie i oglądałam wykłady 😉
Interesuje sie dogoterapia od niedawna, ale czuje ze to cos co chcialabym robic w przyszlosci… od czego zacząć? Jaki kurs wybrac?
Jeśli masz już ukończone studia przynajmniej na poziomie licencjatu, możesz tak jak ja, rozpocząć studia podyplomowe z dogoterapii. Jestem terapeutą psychologiem i ze względu na nienormowany czas pracy, zdecydowałam się na naukę online. Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego realizuje studia w taki sposób. Mogłam się uczyć kiedy miałam czas. Dobrze aby wcześniej sprawdzić jaki sposób nauki Ci odpowiada. Dla mnie samodzielne zarządzanie tempem nauki i ilością przerobionego materiału było najwygodniejszą opcją.