Czy kot może pić mleko?
Wiele osób uważa, że skoro koty są ssakami i piją mleko matki, to i w dorosłym życiu też można podawać im mleko. Czy aby na pewno dorosły kot powinien pić mleko?
Spis treści - kliknij strzałkę
Żywienie kociąt po narodzeniu
Kocięta w chwili narodzin są głuche i ślepe, a ich życie zależne jest całkowicie od kociej matki lub zastępczego opiekuna.
W ciągu pierwszych 10-12. dni kocia matka jest jedyną żywicielką kociąt, których aktywność sprowadza się do spania i ssania mleka matki.
Mleko matki w ciągu pierwszych 24-72. godzin po porodzie ma postać siary. Pierwsze mleko matki dostarcza kociętom wszystkich niezbędnych składników odżywczych:
- Wodę
- Białko
- Tłuszcz
- Dwucukry
- Witaminy
- Związki mineralne
W pierwszym mleku matki znajdują się również przeciwciała oraz lizozym i lipaza. W trakcie trzech pierwszych dni laktacji siara przekształca się w mleko, które podlega progresywnym zmianom – następuje wzrost zawartości wapnia i fosforu oraz spadek zawartości żelaza, miedzi i magnezu.
Czym charakteryzuje się mleko kociej matki?
Mleko matki stanowi istotny składnik diety kociąt aż do odsadzenia dietetycznego, które ma miejsce między 6 a 8. tygodniem życia kociąt.
Naturalne mleko dla kotów jest wysokobiałkowe (7,5g), zawiera argininę (347mg), taurynę (27mg), metioninę (188mg), tłuszcz (8,5g), laktozę (4,0g) oraz szereg minerałów: wapń (180mg), potas (103mg), fosfor (162mg) oraz magnez (9mg).
Kaloryczność mleka kociej mamy jest dwa razy większa niż mleka krowiego.
Zawartość tauryny – aminokwasu, który wpływa m.in. na rozwój ośrodkowego układu nerwowego u rosnących kociąt – jest w mleku kotki ponad 200 razy większa niż w mleku krowy.
Wynika z tego, że mleka kociej matki nie da się zastąpić mlekiem innych gatunków, bez narażania osesków na niedobory substancji odżywczych.
Porównanie składu mleka kotki z mlekiem krowy
Składnik | Mleko kotki | Mleko krowy |
Woda (g/100 g) | 79 | 87,7 |
Sucha masa (g/100 g) | 21 | 12,3 |
Białko (g/100 g) | 7,5 | 3,3 |
Arginina (mg/100 g) | 347 | 119 |
Tauryna (mg/100 g) | 27 | 0,13 |
Metionina (mg/100 g) | 188 | 82 |
Tłuszcz (g/100 g) | 8,5 | 3,6 |
Laktoza (g/100 g) | 4,0 | 4,7 |
Ca (mg/100 g) | 180 | 119 |
P (mg/100 g) | 162 | 93 |
K (mg/100 g) | 103 | 150 |
Mg (mg/100 g) | 9 | 14 |
Cu (mg/100 g) | 0,11 | – |
Fe (mg/100 g) | 0,35 | 0,05 |
Me (kcal/100 g) | 121 | 64 |
Źródło: A. Kurosad, Żywienie kotów, w: M. Ceregrzyn, R. Lechowski, B. Barszczewska (red)., Podstawy żywienia psów i kotów. Podręcznik dla lekarzy i studentów weterynarii, edra Urban&Partner, Wrocław 2019.
Czy podawać mleko kotom po okresie odstawienia dietetycznego?
Niektóre składniki, zawarte w mleku, mogą wpływać negatywnie na zdrowie starszego kota.
Jednym z takich składników jest laktoza – dwucukier rozkładany w jelicie cienkim przez enzym laktazę. Enzym ten odznacza się wysoką aktywnością u osesków, ale wraz z wiekiem, po przekroczeniu przez nie okresu odstawienia, jego aktywność maleje.
Ponieważ u kotów stwierdzono niższą niż u pozostałych gatunków aktywność jelitowych disacharydaz (laktoza i sacharoza), to nagłe wprowadzenie mleka do diety dorosłego kota może doprowadzić do silnej biegunki. Nadmiar laktozy, która w dużej mierze niestrawiona dociera do jelita grubego, zostaje rozłożony przez bytujące tam bakterie. Rozkład laktozy do cukrów prostych zwiększa ciśnienie osmotyczne i ściąga wodę do jelita grubego, powodując biegunkę osmotyczną.
U niewielkiej procentowo liczby kotów białka mleka mogą prowadzić do nietolerancji pokarmowej bądź alergii pokarmowej. Kot uczulony na kazeinę może zacząć odczuwać silny świąd, który może doprowadzić do wtórnych zakażeń na skutek intensywnego wydrapywania się przez kota.
Ponadto, regularne podawanie dorosłym kotom tłustego mleka, jako dodatku do pełnoporcjowej karmy, może doprowadzić do nadwagi i otyłości.
Warto wiedzieć | Węglowodany dzieli się na: 1. Monosacharydy (cukry proste), takie jak glukoza, fruktoza i galaktoza; 2. Disacharydy, takie jak laktoza (glukoza + galaktoza) lub sacharoza (glukoza + fruktoza – znana jako cukier stołowy); 3. Polisacharydy – skrobia, glikogen, dekstryny i włókno. |
Źródło: D. Guidi, Żywienie i dietetyka psów i kotów. Przewodnik dla lekarza weterynarii, Wyd. edra Urban&Partner, Wrocław 2012.
Czy można przyzwyczaić organizm kota do trawienia laktozy?
Mimo, że aktywność laktazy u kotów maleje w okresie po odstawieniu dietetycznym, to codzienne podawanie kotom mleka utrzymuje poziom wydzielania tego enzymu na wyższym poziomie w porównaniu do kotów, którym mleko podaje się sporadycznie bądź wcale.
Według Beynen`a dzienna porcja mleka (ok. 130 ml) zawierająca 6 g laktozy nie powinna powodować żadnych dolegliwości żołądkowych. Ze względu na indywidualną wrażliwość kotów można uznać, że 85 ml mleka dziennie jest maksymalną dawką, która nie powinna doprowadzić do biegunki osmotycznej.
Mleko bez laktozy dla kota?
Na rynku są dostępne mleka dla ludzi bez laktozy. Czy takie mleko będzie odpowiednie dla dorosłego kota?
Mleko bez laktozy może być lepszym rozwiązaniem dla kotów, które pojone są tym napojem sporadycznie. Należy jednak pamiętać, że zbyt częste podawanie kotu mleka, dodatkowo w dużych ilościach, może wpłynąć na nieprawidłowe bilansowanie diety.
Czy mleko w ogóle jest potrzebne w diecie kota?
Mleko w diecie dorosłego kota nie jest niezbędne. Mimo iż mleko nie jest pozbawione składników odżywczych, to lepszym rozwiązaniem jest podawanie kotu zbilansowanego pokarmu stałego niż dodatkowo kalorycznego mleka.
Zdarza się, że koty lubią pić mleko jednak nie jest to dobry sposób na dostarczenie płynów do organizmu zwierzęcia. Jeśli jednak twój kot je lubi i niechętnie sięga po wodę, to w sklepach zoologicznych dostępne są specjalne kocie mleka, które można podawać zwierzęciu jako urozmaicenie/smakołyk, lecz nigdy jako alternatywę dla wody.
Redakcja
Bibliografia
A. Beynen, Milk for cat, https://www.researchgate.net/profile/Anton-Beynen/publication/316665845_Milk_for_cats/links/590ade3ba6fdcc4961777d3a/Milk-for-cats.pdf, dostęp: 19.02.2023.
D. Guidi, Żywienie i dietetyka psów i kotów. Przewodnik dla lekarza weterynarii, Wyd. edra Urban&Partner, Wrocław 2012.
A. Kurosad, Żywienie kotów, w: M. Ceregrzyn, R. Lechowski, B. Barszczewska (red)., Podstawy żywienia psów i kotów. Podręcznik dla lekarzy i studentów weterynarii, edra Urban&Partner, Wrocław 2019.
A. Kurosad, K. Kungl, Składniki pokarmowe, w: M. Ceregrzyn, R. Lechowski, B. Barszczewska (red)., Podstawy żywienia psów i kotów. Podręcznik dla lekarzy i studentów weterynarii, edra Urban&Partner, Wrocław 2019.
Chcesz poznać inne psie i kocie ciekawostki?
W tekście wystąpił błąd rzeczowy – krowie czy kozie mleko bez laktozy nie jest dosładzane. Jego słodki smak wynika z tego, że laktoza jest w nim enzymatycznie rozłożona jest na glukozę i galaktozę, które są słodsze w smaku od laktozy przy tym samym stężeniu. Mleko bez laktozy zawiera dokładnie taką samą ilość węglowodanów, jak mleko z laktozą, tylko są to monocukry (glukoza i galaktoza), produkty hydrolizy dwucukru laktozy.
Poza tym co to znaczy, że „Organizm karmiącej matki produkuje enzym laktazy” (powinno być chyba enzym laktazę)? Laktaza jest potrzebna do trawienia mleka i wydziela się w jelitach. Czy karmiące kocie matki mogą wobec tego pić mleko z laktozą, bo mają przejściowo zwiększoną produkcję laktazy? Ale jaki to miałoby sens biologiczny? Przecież matki nie piją mleka, tylko je produkują.
Nigdy o czymś takim nie słyszałam. Jeśli to prawda, byłabym wdzięczna za więcej informacji na ten temat.
Dziękujemy za rzeczowy komentarz. Istotnie, od czasu publikacji tego artykułu nasza biblioteka stała się zdecydowanie bardziej zasobna. Załączamy zaktualizowaną wersję artykułu na podstawie dostępnej nam na ten moment literatury.